کانادا؛ مشعل‌دار جدید آزادی در جهان – اکونومیست
هفته‌نامه بریتانیایی اکونومیست که هر نسخه آن بیش از یک و نیم میلیون تیراژ دارد، در یادداشتی که از سوی تیم دبیران آن نوشته شده است، کانادا را به عنوان یک الگوی موفق در زمینه حکومت‌داری دنیای مدرن معرفی می‌کند. اکونومیست در این یادداشت با اشاره به ارزش‌های کانادا در زمینه مهاجرت و چندفرهنگی، سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی ترودو را می‌ستاید و از سویی دیگر کانادا را به عنوان نمونه موفقی برمی‌شمارد که هم مردم و هم سیاست‌مداران آن تلاش می‌کنند با سیاست‌هایی معتدلانه و هم‌دلانه، مهاجرت را به عاملی برای به‌وجودآمدن امنیت و موفقیت مالی تبدیل کنند.
نگاه اکونومیست به کانادا را در این گزارش بررسی می‌کنیم.
دانلود شماره ۶۹ هفته‌نامه چاپی آتش
اکونومیست – چه کسی مشعل‌دار بعدی آزادی خواهد بود؟ از دونالد ترامپ که نباید چنین انتظاری داشته باشید. او در مبارزات انتخاباتی خود قول داد که مرزهای مکزیک را دیوارکشی می‌کند و قراردادهای تجاری را از میان برمی‌دارد.
بریتانیای نگران از مهاجرت‌های روزافزون و جهانی‌شدن، رای به ترک اتحادیه اروپا داد. آنگلا مرکل درهای آلمان را رو به پناهجویان گشود و سپس با بدبیاری‌های سیاسی مواجه شد.
کانادا؛ یک استثنای دلگرمکننده
در این گرد‌هم‌آیی ناراحت‌کننده افرادی که دیوار را به پل ترجیح می‌دهند، کانادا یک استثنای دلگرمکننده است. کانادا در دو دهه گذشته سالانه بیش از 300.000 مهاجر (حدود یک درصد از جمعیتش) را با آغوش باز پذیرفته است و این میزان از هر کشور بزرگ و ثروتمند دیگری بیشتر است.
جاستین ترودو، نخست‌وزیر پرجذبه کانادا، که یک سال از فعالیتش می‌گذرد در حدود 33000 پناهجوی سوری را پذیرش کرد. این رقم بسیار بیشتر از تعدادی بود که آنها توانستند در آمریکا پناهنده شوند. کانادا در عین حمایت از صنایع داخلی، اشتیاق زیادی برای استفاده از تجربه نیروی کار تازه‌نفس دارد. کانادا با رهبری آقای ترودو در تلاش است تا رفتار خجالت‌آورش را با بومیان کانادا جبران کند و احتمالا نخستین کشور غربی خواهد بود که ماریجوانای تفریحی را در سطح ملی قانونی می‌کند.
کانادای آرام موفق‌تر از آمریکاست؟
کانادا از آمریکا روحیه جسورانه و ستیزه‌جویانه کمتری دارد و از نظر بسیاری از مردم دنیا، سرزمین ادب، شکیبایی و مهربانی است. چارلز دیکنر که از سفر به آمریکا در سال 1842 آشفته شده بود، در کانادا آرامش را پیدا کرد و این‌گونه نوشت: «احساسات عمومی و خصوصی در کانادا یک‌صدا و یک‌دست است و در سیستم آنها تب و تشویش وجود ندارد». امنیت اجتماعی کانادای مدرن از آمریکا و قوانین حمل اسلحه‌اش بیشتر است. کانادا امروز در حمایت یگانه‌اش از ارزش‌های لیبرال، یک قهرمان مطلق است. در عصر افراطی‌های فریبنده، کانادا به شکل دلگرم کننده‌ای متعادل و آرام است.
شانس تاریخی و جغرافیایی سرزمین افرا
بسیاری از مزیت‌های کانادا از تاریخ و جغرافیای آن نشات می‌گیرد و به راحتی قابل انتقال نیست. وقتی تنها مرز سرزمینتان با دیواری در ابعاد آمریکا محافظت می‌شود، در خصوص مهاجرت خیال آسوده‌تری خواهید داشت. کشورهایی که در کنار بازارهای بزرگ هستند سود تجاری بیشتری به دست می‌آورند. آنهایی که در بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا رای دادند، احتمالا خواستار چیزی بودند که کانادا در حال حاضر دارد: کنترل مهاجرت و آزادی برای انجام مذاکرات تجاری با هر کشوری که برای این کار تمایل دارد.
علی‌رغم داشتن چنین شانسی، کانادا نیز مانند بسیاری از کشورهای ثروتمند جهان، از پوپولیسم آسیب دیده است. این کشور تجربه‌ی کاهش شغل‌های تولیدی، راکد شدن درآمد بسیاری از شهروندان و افزایش نابرابری را داشته است.
کانادا همچنین نگران طبقه‌ی متوسط است؛ طبقه‌ای که روز به روز جمعیت آن کاهش می‌یابد. گرچه تا کنون حمله‌ی بزرگی به کشور نشده است، اما کانادایی‌ها نگران تروریسم اسلام‌گرایان افراطی هستند.
برخی از سیاست‌مداران راست‌گرا با فن بیان ترامپی، از ترس‌هایی صحبت می‌کنند که روزی اتفاق خواهد افتاد. با این حال به نظر نمی‌رسد کانادا فریب بخورد و قصد روی گرداندن از دنیا را داشته باشد. اما سایر کشورهای غربی چه چیزی از این مثال می‌توانند یاد بگیرند؟
جامعه یک‌دست مهاجران
اول از همه، کانادا نه تنها مهاجرپذیر است، بلکه برای یکپارچه کردن مهاجران با جامعه نیز به شدت تلاش می‌کند. اساسنامه حقوق و آزادی کانادا، گواهی بر میراث چندفرهنگه‌ی این کشور است. همه‌ی کشورها مانند کانادا گوناگونی و هویت ملی را یکپارچه نمی‌کنند.
البته، استان فرانسه‌زبان کبک، به روش خودش چندفرهنگی را تعبیر می‌کند. این پدیده نیز در نهایت، به فرهنگ مجزای این منطقه اولویت می‌بخشد. اما سایر کشورها می‌توانند از نگرشی که کانادا به‌کار می‌گیرد تا به مهاجران برای پیدا کردن کار و خانه کمک کند، درس بگیرند. سیستم اسپانسر خصوصی این کشور، که در آن گروه‌های مختلفی از شهروندان مسئولیت حمایت از پناهندگان را در نخستین سال ورودشان بر عهده می‌گیرند، به انس گرفتن پناهندگان با جامعه کمک کرده و بخش اعظمی از جامعه را نیز به پذیرش آنها تشویق می‌کند. مامور عالی‌رتبه بخش پناهندگی سازمان ملل از سایر کشورها خواسته است که از کانادا درس بگیرند.
موفقیت‌های اقتصادی بعد از ریاضت‌های مالی
درس دوم ارزش دانستن این موضوع است که ضرر ریاضت مالی چه زمانی بیشتر از منفعت آن است. کانادا طی 20 سال گذشته بودجه عمومی‌اش را بسیار محافظه‌کارانه مدیریت کرده است. اکنون با داشتن یک اقتصاد کم‌تحرک، ترودو می‌تواند با صرف بودجه بیشتر برای زیربنا سبب رشد زندگی متوسط شود.
دولت او مالیات طبقه متوسط را کاهش داده و میزان مالیات افراد پردرآمد را افزایش داده است. به گفته رئیس صندوق بین‌المللی پول، این سیاست‌های اقتصادی استحقاق این را دارد که در بسیاری از کشورهای جهان همه‌گیر شود. کانادا یک درس اقتصادی دیگر نیز در خصوص حمایت از افرادی که از جهانی‌شدن آسیب دیده‌اند دارد. در مقایسه با آمریکا، سیستم بهداشتی عمومی کانادا خطر از دست دادن شغل را کاهش می‌دهد و برای افرادی که در این زمینه کار می‌کنند حمایت مالی و آموزشی بیشتری دارد. سیاست « یکسان‌سازی» کانادا به دولت‌های منطقه‌ای و محلی ابزاری می‌دهد تا خدمات عمومی را در سطحی یکسان در سراسر کشور حفظ کنند.
کانادای میانه‌رو و دنیای امروز
کانادا توانسته سه سیاست را به خوبی در هم ترکیب کند؛ آزاداندیشی در تجارت و مهاجرت، حمایت از رشد اقتصادی و حمایت از آنهایی که در پروسه جهانی‌شدن، زیان دیده‌اند. این موضوع به خوبی به همه یادآوری می‌کند که هنوز هم اگر سیاست‌مداران بخواهند سیاست‌های میانه‌رو در پیش بگیرند، موفق خواهند بود.
ترودو و وزرایش به جای آنکه مدام و بی‌هدف، اصول لیبرالیسم را به رخ مخالفانشان بکشند، برای آنها دلیل آورده‌اند. گرچه تجارت آزاد در کانادا مانند آمریکا موضوع داغی نیست، اما آنها در شنیدن انتقادات و اهمیت دادن به نگرانی‌ها خستگی ناپذیر بوده‌اند.
کانادا با ایده‌آل فاصله دارد. اقتصاد آن نسبت به آمریکا ضعیف‌تر است و اثربخشی و خلاقیت کمتری دارد. گرچه کانادا برای تجارت آزادانه‌تری رقابت می‌کند، اما هنوز باید موانعی که در مناطق مختلفش در خصوص تجارت وجود دارد را تقلیل دهد. برای بسیاری از لیبرال‌ها، تاکید کانادا بر «صلح، نظم و دولت خوب» که در ساختار آن محفوظ است بدون القای فردگرایی آمریکایی ناکافی است. اما در حال حاضر دنیا به کانادا برای یادآوری آنچه بسیاری از مردم در خطر فراموش کردن آن هستند یک تشکر بدهکار است: این تحمل و آغوش باز منشاء امنیت و موفقیت مالی است نه تهدید.
