کانادایی گمشده؛ وقتی شما دیگر شهروند کانادا نیستید
فهرست مطالب
شماره ۹۹ هفته‌نامه آتش را از اینجا دانلود کنید
بردی فانک، یک «کانادایی گمشده» است؛ زنی که از پدر و مادری کانادایی در مکزیک به دنیا آمده و از دوماهگی تا حالا که ۳۶ سال دارد، در کانادا زندگی کرده است. بردی مثل همه همکلاسی‌هایش در برف کانادا بزرگ شده و در مدرسه، سرود ملی کانادا را خوانده است. او کشور دیگری را غیر از کانادا خانه خود نمی‌داند اما انگار کانادا کمی با این موضوع مشکل دارد؛ نامه‌ای که بردی مدتی پیش دریافت کرد به او می‌گفت کانادا سرزمین او نیست.
کانادایی گمشده یک اصطلاح حقوقی و البته عجیب‌وغریب است. گمشده‌ها، آنهایی هستند که تحت شرایط خاصی، شهروندی کانادایی خود را از دست می‌دهند و به دلیل وجود قانونی در دهه ۷۰، به مشکل برمی‌خورند.
آنها پاسپورت کانادایی دارند اما هر لحظه ممکن است بر اثر اتفاق، متوجه شوند که انگار کانادایی نیستند. بردی فانک، یکی از کانادایی‌های گمشده است.
همه چیز از یک نامه شروع شد
بردی، به عنوان یک کانادایی با پاسپورت خود به آفریقای جنوبی سفر کرده بود و مدتی بود که در وینیپگ، کار می‌کرد. همه چیز خوب به نظر می‌رسید که ناگهان یک نامه از اداره مهاجرت و شهروندی کانادا، شرایط خاصی را برایش به وجود آورد؛ نامه‌ای که می‌گفت او دیگر شهروند کانادا نیست.
بردی می‌گوید: «یک لحظه نفسم رفت. هیچ‌طوری نمی‌فهمیدم چگونه ممکن است این اتفاق بیفتد.» او یکی از افراد گمنامی بود که وکلا در کانادا به آنها می‌گویند: «کانادایی گمشده».
مشکل بردی چه بود؟
طبق قانون مهاجرت و شهروندی کانادا، بردی باید قبل از ۲۸ سالگی برای شهروندی خود دوباره اقدام می‌کرد. در واقع هر فردی که از پدر و مادری کانادایی به دنیا آمده باشد اما از ۱۵ فوریه ۱۹۷۷ تا ۱۶ آوریل ۱۹۸۱ بیرون از کانادا متولد شود، باید تا قبل از ۲۸ سالگی یک بار دیگر برای شهروندی خود درخواست دهد.
بردی وقتی این موضوع را فهمید که برای تمدید پاسپورت خود اقدام کرد.
مشکل بزرگ اینجاست که آدم‌هایی مثل بردی، افراد ناشناخته‌ای هستند و اداره مهاجرت کانادا دقیقا نمی‌داند کدام‌یک از این افراد، «کانادایی گمشده» به حساب می‌آيند.
مشکل بردی البته اول جولای امسال حل شد؛ او در صد و پنجاهمین سال تولد کانادا، دوباره شهروندی خود را به دست آورد.
چرا کانادایی گمشده؟
یکی از دلایل اصلی به وجود آمدن «کانادایی‌های گمشده» وجود قانونی بود که در سال ۱۹۴۶ تصویب و به مرور ادامه داشت. طبق این قانون، این افراد نمی‌توانستند تابعیت کانادا را داشته باشند:
- کسی که پدرش در زمان کودکی او تابعیت کشور دیگری را برگزیده است.
- کسی که در کشور دیگری به دنیا آمده و تا قبل از تولد ۲۴ سالگی‌اش در کانادا زندگی نکرده است.
- یک «عروس جنگ» که هیچ‌وقت تبعیت کشور را نداشته است. (عروس جنگ به زنی گفته می‌شد که در زمان جنگ با نیروهایی مقابل که در آن کشور ماموریت داشته‌اند ازدواج کرده است.)
- فردی که قبل از ازدواج والدینش به دنیا آمده‌است.
- فردی که فرزند یک افسر ارتشی آن هم برای کشوری غیر از کانادا باشد.
- خانمی که قبل از سال ۱۹۴۷ با یک فرد غیرکانادایی ازدواج کرده‌است و …
در بیشتر مواقع «کانادایی‌های گمشده» حتی از اینکه شهروند کانادا به حساب نمی‌آمدند آگاه نبودند. آنها هنگامی متوجه این موضوع می‌شدند که برای گرفتن پاسپورت جدید، حقوق بازنشستگی یا بیمه بهداشتی ثبت‌نام می‌کردند.
قانون بالاخره اصلاح می‌شود
دایان فینلی، وزیر مهاجرت و شهروندی کانادا بود که بالاخره این قانون را تغییر داد. او در تاریخ ۲۷ ماه می سال ۲۰۰۷ پیشنهاد خود را برای اصلاح قانون ارائه کرد.
در این پیشنهاد جدید، هر کسی که از سال ۱۹۴۷ تابعیت کانادا را گرفته، تبعه محسوب می‌شود.
ضمن اینکه کسی که از سال ۱۹۴۷ به بعد، از یک پدر یا مادر کانادایی، خارج از کانادا به دنیا آمده باشد، تبعۀ آن کشور محسوب می‌شود؛ چه پدر و مادر او با هم ازدواج کرده باشند و چه با هم ازدواج نکرده باشند.
هنگامی که فینلی در مقابل کمیته شهروندی و مهاجرت طرحش را ارائه داد اعلام کرد که از ۲۴ ماه می سال ۲۰۰۷، تنها ۲۸۵ مورد کانادایی بودند که شرایط تبعیت‌شان باید رسیدگی می‌شد.
Bill C-37 که در ۱۷ آوریل سال ۲۰۰۸ تصویب نهایی شد، قانون شهروندی را اصلاح کرد. بر این اساس به افرادی که طبق قانون قبلی یا کنونی به دلیل برخی از مقررات هرگز آن را نداشتند، تابعیت داده می‌شود.
البته این قانون در ۱۷ آوریل سال ۲۰۰۹، یعنی یک سال پس از تصویب نهایی، اجرایی شد.
- افرادی که تابعیت گرفته بودند، هنگامی که این قانون اجرا شد تابعیت خود را به دلیل اصلاحات از دست ندادند. این قانون عطف به ماسبق می‌شود و به این افراد تابعیت کانادا داده می‌شود:
- افرادی که برای اولین بار هنگام اجرای قانون تابعیت کانادا در ۱ ژانویه ۱۹۴۷ تبعۀ کانادا شدند.
- هر فردی که پس از اول ژانویه سال ۱۹۴۷ در کانادا به دنیا آمده یا تبعۀ کانادا شده و یا حتی تبعه بوده و بعد آن را از دست داده است.
- هر فردی که از یک پدر یا مادر با تابعیت کانادا، در خارج از کانادا در روز یا بعد از اول ژانویه ۱۹۴۷ به دنیا آمده باشد.
استثنائات افرادی هستند که در کانادا به دنیا آمده‌اند اما فرزند یک دیپلمات خارجی هستند و تابعیت خود را توسط مقامات کانادایی از دست داده‌اند، و کسانی که تابعیت‌شان را با تقلب گرفته‌اند و توسط دولت ابطال شده‌است.
همان‌طور که می‌بینید، تصویب یک قانون در دهه‌های گذشته، هنوز هم می‌تواند افراد را دچار مشکل کند؛ به‌خصوص آنهایی که پدر و مادری کانادایی داشته‌اند و به هر دلیلی، بیرون از کانادا به دنیا آمده‌اند.
