گزارشی کم‌سابقه از تهران؛ سفر خبرنگار ارشد CBC به ایران و روایت‌هایی از امید، خشم و انتظار
فهرست مطالب
برای نخستین‌بار پس از سال‌ها که ایران به ندرت به خبرنگاران کانادایی ویزا می‌داد، خانم Margaret Evans، خبرنگار ارشد بین‌الملل شبکه CBC News، موفق شد برای تهیه گزارشی از ایران، به تهران سفر کند؛ سفری نادر که به او این فرصت را داد تا مستقیماً با مقامات ارشد وزارت خارجه ایران، شهروندان معمولی، فعالان اقتصادی و خانواده‌های قربانیان پرواز PS752 گفت‌وگو کند.
بخش‌های مهمی از این گزارش را در زیر می‌خوانید:
خانم Evans در جریان این سفر با اسماعیل باقری، سخنگوی وزارت خارجه ایران، مصاحبه‌ای اختصاصی داشت و از او درباره احتمال بازگشت روابط دیپلماتیک با کانادا پرسید. باقری در پاسخ گفت: «روابط را کانادا به‌طور یک‌جانبه قطع کرد، نه ایران. ما هیچ‌گاه از این تصمیم استقبال نکردیم، چون به نفع هیچ‌یک از دو ملت نبود.»
او تأکید کرد که ایران آماده گفت‌وگو برای از سرگیری روابط است، اما گام نخست باید از سوی اتاوا برداشته شود و تحریم‌ها و محدودیت‌هایی که از سوی کانادا اعمال شده، لغو شود. به گفته او، «اگر در زمان حادثه PS752 روابط دیپلماتیک برقرار بود، شاید امکان گفت‌وگوی مستقیم و حل مسئله وجود داشت.»
امید به بازگشت روابط میان ایران و کانادا، در میان مردم
در ادامه سفر، خبرنگار CBC به ساختمان قدیمی سفارت کانادا در تهران رفت؛ جایی که اکنون به مالکیت یک تاجر ایرانی به نام رسول نام‌آوری درآمده است. او می‌گوید برگ افرا روی یکی از پنجره‌ها را به عنوان «یادگار روزهای گذشته» حفظ کرده‌اند. نام‌آوری امیدوار است دولت کانادا سفارت جدیدی در ایران دایر کند: «تا خانواده‌های ایرانی راحت‌تر بتوانند به دیدار اقوامشان در کانادا بروند.»
در حال حاضر حدود ۳۰۰ هزار ایرانی‌تبار در کانادا زندگی می‌کنند، و بستگان آن‌ها برای دریافت ویزا باید به کشور ثالثی مانند ترکیه سفر کنند.
روایت پدر مریم ملک از پرواز PS752
در بخش دیگری از این گزارش، Evans با خسرو ملک، پدر مریم ملک، یکی از قربانیان پرواز PS752، گفت‌وگو کرده است. او با شجاعت، در شرایطی که تهدیدهای امنیتی در ایران همچنان وجود دارد، حاضر شده با رسانه‌ای خارجی صحبت کند.
مریم ملک دانشجوی کارشناسی‌ارشد در Saint Mary’s University در هلیفکس بود و در دی‌ماه ۱۳۹۸، در پروازی که تنها چند دقیقه پس از برخاستن از فرودگاه تهران هدف دو موشک سپاه پاسداران قرار گرفت، جان باخت.
آقای ملک با بغض می‌گوید: «ما عزیزانمان را در فجیع‌ترین شکل ممکن از دست دادیم، و بعد، همان‌ها که آمده بودند پیکرها را جمع کنند، بازماندگان را هم با بولدوزر از بین بردند.»
او دولت کانادا را نیز به کم‌کاری در پیگیری حقوقی این پرونده متهم کرده و خواهان تحقیق کیفری در سطح بین‌المللی است. او معتقد است که پرواز PS752 عمداً یا آگاهانه در خطر قرار گرفته تا از آن به عنوان سپر انسانی علیه حملات احتمالی آمریکا استفاده شود.
نگاه ایران به پرونده PS752 و روابط با غرب
با وجود آن‌که CBC از پرسیدن سوال درباره PS752 در نشست رسمی منع شده بود، Evans توانست در مصاحبه‌ای خصوصی از باقری در این‌باره بپرسد. سخنگوی وزارت خارجه ایران تأکید کرد که استفاده «سیاسی» کانادا از این پرونده، روند حل آن را پیچیده‌تر کرده است.
او گفت: «اکثر قربانیان این پرواز ایرانی بودند و ما هم عمیقاً متأثر شدیم. اما باید به گفت‌وگوهای محترمانه بازگردیم تا ببینیم چه بر سر روابط‌مان در این دو دهه آمده است.»
در انتظار گامی از سوی کانادا
ایران می‌گوید آماده گفت‌وگوست، اما انتظار دارد کانادا پیش‌قدم شود. در حالی که برخی در داخل ایران امیدوار به بازگشت روابط هستند، خانواده‌هایی مانند ملک معتقدند که بدون تغییرات بنیادی در نظام سیاسی ایران، هیچ بهبودی حاصل نخواهد شد.
درباره نویسنده گزارش
Margaret Evans یکی از روزنامه‌نگاران برجسته کانادایی است که هم‌اکنون به‌عنوان خبرنگار بین‌الملل برای شبکه CBC فعالیت می‌کند. او که متولد و بزرگ‌شده‌ی ادمونتون در استان آلبرتاست، دختر Art Evans روزنامه‌نگار و عضو پیشین شورای شهر Una MacLean Evans است.
Evans دارای مدرک کارشناسی از دانشگاه Alberta و کارشناسی‌ارشد از City University London است. او کار روزنامه‌نگاری خود را در دهه ۱۹۹۰ از بروکسل آغاز کرد و به‌عنوان خبرنگار آزاد، تحولات اتحادیه اروپا و جنگ‌های یوگسلاوی را پوشش می‌داد. در سال‌های بعد به‌عنوان رئیس دفتر خاورمیانه CBC در اورشلیم مشغول بود و از کشورهای مختلفی مانند عراق، اوکراین، آفریقای جنوبی و حوزه مدیترانه گزارش‌های میدانی تهیه کرده است.
Evans تاکنون جوایز معتبر متعددی از جمله جایزه سازمان عفو بین‌الملل کانادا، مدال طلای جشنواره نیویورک، و جایزه روزنامه‌نگاری Ron Laidlaw را دریافت کرده و نام او در فهرست نهایی جوایز انجمن روزنامه‌نگاران کانادا نیز قرار گرفته است.
