پدران کانادایی خانه‌دار می‌شوند؛ مادران به سر کار می‌روند

چهره‌ی والدین خانه‌نشین کانادایی در طی چهار دهه‌ی گذشته تغییر کرده است و اکنون اندکی مردانه‌تر شده و بیشتر والدین خانه‌نشین مرد‌ هستند. در سال ۱۹۷۶، نسبت پدران خانه‌نشین به کل خانواده‌های کانادایی دارای یک والد خانه‌نشین تقریبا یک به هفتاد بود. در سال ۲۰۱۵ این نسبت به حدود یک به ده افزایش پیدا کرد. طی چند دهه‌ی گذشته، با افزایش پیشرفت‌های تحصیلی و مشارکت زنان در بازار کار، نقش مردان در نگهداری از فرزندان بیشتر شده است. نسبت خانواده‌هایی که هر دوی والدین شاغل هستند نیز در حال افزایش بوده است. همه‌ی این اتفاقات تاثیرات زیادی بر روی خانواده‌هایی داشته که یکی از والدین کار می‌کرده و دیگری خانه‌دار بوده است.

قبل از این که مطالعه‌ی این مطلب را شروع کنیم، بهتر است با واژه‌ی Stay-at-home Parents یا والدین خانه‌نشین بیشتر آشنا شویم. والدین خانه‌نشین به کسی گفته می‌شود که ازدواج کرده و حداقل یک فرزند زیر ۱۶ سال دارد. این شخص تاکنون شغلی نداشته و کسب و کاری هم دست و پا نکرده و حتی به دانشگاه هم نرفته است. چنین والدینی را خانه‌نشین یا stay-at-home parents می‌نامند.

آمار نشان می‌دهد که در میان خانواده‌هایی که تنها یکی از والدین شاغل است، وضعیت همسر غیرشاغل باتوجه به پدر یا مادر بودن او تفاوت دارد. در میان خانواده‌هایی که تنها پدر شاغل است، بیشتر مادران از بازار کار خارج می‌شوند. در مقابل، در میان خانواده‌هایی که تنها مادر شاغل است، پدران کمتر نقش والد خانه‌نشین را می‌پذیرند و در عوض، به جستجوی کار می‌پردازند یا ادامه تحصیل می‌دهند، مگر آنکه به طور دائم ازکارافتاده باشند.

نسبت مادران خانه‌نشین به کل مادران غیرشاغل، در طول زمان کاهش یافته است. در سال ۱۹۷۶، از هر ۱۰ مادر غیرشاغل در خانواده‌های دارای یک همسر شاغل، بیش از ۹ نفر خانه‌نشین بودند. بقیه‌ی آن‌ها یا بیکار یا دانشجو و یا به طور دائم ازکارافتاده بودند.

در سال ۲۰۱۵، تقریبا سه‌ چهارم مادران غیرشاغل خانه‌نشین بودند و یک چهارم دیگر یا بیکار بودند یا دانشجو و یا از کارافتاده.

همچنین در سال ۱۹۷۶ در میان خانواده‌هایی که تنها مادر شاغل بود، تقریبا یک‌ سوم از پدرها ۳۲ درصد خانه‌نشین بودند در حالی‌که این درصد در سال ۲۰۱۵ به ۳۵ درصد رسیده است، در حالیکه در همان سال ۱۹۷۶حدود نیمی از آن‌ها یعنی ۵۲ درصدبیکار بودند که در سال ۲۰۱۵ به ۴۹ درصد کاهش یافته است.

تعداد خانواده‌هایی که یک همسر شاغل و یک همسر یا والد خانه‌نشین دارند در سال ۱۹۷۶ معادل ۱ میلیون و ۴۸۷ هزار خانواده بوده که این میزان در سال ۲۰۱۵ به ۴۹۳ هزار خانواده کاهش یافته است. تعداد خانواده‌هایی که مادر در آنها خانه‌نشین است، اندکی بیش از ۱ میلیون مورد کاهش داشته است، در حالی که تعداد خانواده‌هایی که پدر در آنها خانه‌نشین است، ۳۲ هزار مورد هم افزایش را نشان می‌دهد.

تعداد مادران خانه‌نشین در بین سال‌های ۱۹۷۶ تا ۲۰۱۵ تقریبا هر سال کاهش پیدا کرده است. بخش عمده‌ی این کاهش بین سال‌های ۱۹۷۶ تا ۱۹۹۱ اتفاق افتاده است. (۸۵۱ هزار مورد در بازه‌ی زمانی مذکور در مقایسه با ۱۷۴ هزار مورد بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۵).

واقعیت این است که تعداد خانواده‌هایی با پدران خانه‌نشین افزایش یافته، ولی این رشد مداوم نبوده است. در دوره‌هایی که به دنبال رکود اقتصادی شاهد افزایش اشتغال بوده‌ایم، (برای مثال در سال‌های ۱۹۸۴، از ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۷، از ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ و در ۲۰۱۰) از تعداد پدران خانه‌نشین کاسته شده است.

کدام استان بیشترین نسبت والدین خانه‌نشین را دارد؟

۵۳ درصد از زوج‌های صاحب فرزند در سال ۱۹۷۶ و ۱۸ درصد از آن‌ها در سال ۲۰۱۵، خانواده‌هایی بودند که یک والد خانه‌نشین داشتند. در سال ۱۹۷۶، کبک بالاترین نسبت خانواده‌های دارای یک والد خانه‌نشین را تشکیل می‌داد. (۵۹ درصد)

انتاریو نیز از کمترین نسبت (۴۹ درصد) برخوردار بود. از سال ۱۹۷۶ نسبت خانواده‌هایی که یک والد خانه‌نشین دارند، در تمام استان‌ها کاهش یافته است. با این وجود، میزان این کاهش در تمام استان‌ها یکسان نبوده است. در سال ۲۰۱۵، آلبرتا از بالاترین نسبت خانواده‌های دارای یک والد خانه‌نشین (۲۵ درصد) برخوردار بود، در حالی که کبک کمترین نسبت را داشت (۱۱ درصد). این یعنی نسبت خانواده‌های دارای یک والد خانه‌نشین در کبک سریع‌تر از استان‌های دیگر کاهش یافته است.

کاهش تعداد همسران خانه‌نشین نتیجه‌ی کاهش مادران خانه‌نشین بوده است. تعداد پدران خانه‌نشین در تمام استان‌ها افزایش یافته است. البته سرعت این افزایش هیچ‌وقت ثابت نبوده است. در سال ۱۹۷۶، مناطق آتلانتیک کانادا که شامل چهار استان سواحل اقیانوس اطلس می‌شود، از بالاترین نسبت پدران خانه‌نشین برخوردار بود. (۳ درصد از کل خانواده‌های دارای والد خانه‌نشین)، در حالیکه این نسبت در سایر استان‌ها کمتر از ۲ درصد بوده است.

بین سال‌های ۱۹۷۶ تا ۲۰۱۵ نسبت پدران خانه‌نشین در استان‌های آتلانتیک ۱۵ درصد و در کبک ۱۳ درصد افزایش یافت و این نسبت در آلبرتا ۶ درصد افزایش داشت.

همین امر موجب گسترده‌تر شدن شکاف استانی در خصوص نسبت پدران خانه‌نشین شده است. در ۲۰۱۵ استان‌های آتلانتیک هنوز هم بالاترین نسبت خانواده‌های دارای پدر خانه‌نشین را داشتند، یعنی ۱۸ درصد از کل خانواده‌های دارای والد خانه‌نشین و کبک با ۱۳ درصد در مقام دوم قرار داشت. آلبرتا هم با ۶ درصد کمترین نسبت را داشت.

جمعیت‌شناسی والدین خانه‌نشین

مادران خانه‌نشین بطور میانگین اندکی جوان‌تر از مادران تک شغلی و مادران خانواده‌های دو شغلی بودند. میانگین سنی مادران خانه‌نشین ۳۶ سال بود، در مقایسه با ۴۰ سال برای مادران تک شغلی و ۳۹ سال برای مادران خانواده‌های دو شغلی.

مادران خانه‌نشین در مقایسه با مادران تک شغلی فرزندان جوانتری داشتند. در سال ۲۰۱۵، ۵۹ درصد از مادران خانه‌نشین دست‌کم یک فرزند زیر ۵ سال در خانه داشتند، در حالی که این نسبت برای مادران شاغل و تک شغل ۳۶ درصد و برای مادران خانواده‌های دوشغلی ۴۲ درصد بوده است. از این گذشته، مادران خانه‌نشین به طور میانگین فرزندان بیشتری داشته‌اند و احتمال آنکه بیش از دو فرزند زیر ۱۶ سال داشته باشند، تقریبا دو برابر مادران تک شغلی و مادران خانوده‌های دوشغلی بوده است.

مادران خانه‌نشین همچنین سطح تحصیلات پایین‌تری داشته‌اند. در سال ۲۰۱۵، معادل ۳۸ درصد از این مادران دیپلم دوره‌ی دبیرستان یا پایین‌تر داشتند و این میزان برای مادران تک شغلی ۲۷ درصد و برای مادران خانواده‌های دو شغلی ۱۹ درصد بوده است.

بر خلاف مادران خانه‌نشین، پدران خانه‌نشین در مجموع مسن‌تر از پدران در خانواده‌های تک شغلی و خانواده‌های دو شغلی بودند. (۴۵ سال در مقابل به ترتیب ۴۰ سال و ۴۱ سال)

پدران خانه‌نشین نیز به طور میانگین از سطح تحصیلات پایین‌تری برخوردار بودند. در ۲۰۱۵، معادل ۴۲ درصد از آنها مدرک دیپلم دبیرستان یا پایین‌تر داشتند. این میزان برای پدران تک شغلی ۳۱ درصد و برای پدران خانواده‌های دو شغلی ۲۵ درصد بوده است.

چه کسی والد خانه‌نشین است؟

والد خانه‌نشین شخصی است در یک خانواده‌‌ی دو همسره که در هفته‌ی انجام بررسی، دست‌کم یک فرزند زیر سن ۱۶ سال دارد، شغل یا کسب و کاری ندارد، دنبال کار نمی‌گردد، تحصیل نمی‌کند و ازکارافتاده‌ی دائمی نیست. مادرانی که در مرخصی دوره‌ی زایمان به سر می‌برند، چنانچه شغلی داشته باشند که پس از این دوره به آن برگردند، والد خانه‌نشین محسوب نمی‌شوند؛‌ آنها شاغل و غایب از کار به شمار می‌آیند.

شماره ۱۶۰ هفته‌نامه آتش را از اینجا دانلود کنید