آمریکا یا کانادا کدام برای مهاجرت بهتر است؟
ویژه‌نامه چاپی آتش در صفحه مهاجرت خود مطلبی را به نقل از سایت CICNEWS منتشر کرده است که به مقایسه قوانین مهاجرتی امریکا و کانادا می‌پردازد. خیلی از آنهایی که کشور خود را رها کرده و به کانادا آمده‌اند، از خود می‌پرسند: «بهتر نبود برای آمریکا اقدام می‌کردم؟»
برای دریافت فایل پی‌دی‌اف صفحه مهاجرت ویژه‌نامه چایی آتش اینجا را کلیک کنید.
شاید این سوال به این خاطر پیش می‌آید که کانادا، نزدیک‌ترین کشور مهاجرپذیر جهان به امریکاست و همین همسایگی باعث به وجود آمدن شباهت‌های زیادی بین این دو کشور شده است. اما حقیقت این است که شرایط مهاجرت در ایالات متحده و کانادا با هم تفاوت‌های زیادی دارد. این تفاوت‌ها در زمینه‌های اقتصادی، حرفه‌ای، اجتماعی و فرهنگی بروز پیدا می‌کند. اما یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های مهاجرت کانادا و ایالات متحده، تفاوت‌های قانونی است.
سایت cicnews در این مطلب ابتدا به تاریخچه مهاجرت در هر دو کشور نگاهی کرده است و در ادامه به ما می‌گوید قوانین مهاجرتی این دو کشور چه تفاوت‌هایی با هم دارند.
دورنمای مهاجرت در امریکای شمالی دست‌خوش تغییرات اساسی شده است. کانادا و ایالات متحده در طول دهه‌ها تجربه‌ای یکسان از مهاجرت و مهاجرپذیری داشته‌اند و البته تغییرات فراوانی را نیز تجربه کرده‌اند.
مهاجران هر دو کشور در ابتدا از بریتانیا و اروپا می‌آمدند اما به مرور زمان این مهاجرت از نقاط دیگر دنیا نیز از سر گرفته شد. از سوی دیگر با گذشت زمان، قوانین مهاجرت ایالات متحده و کانادا دو مسیر متفاوت را در پیش گرفتند.
این روزها مشکلات مهاجران در هر دو کشور در اخبار پیگیری می‌شوند و حتی بیش از گذشته در کانون توجه افکار عمومی قرار دارد. کانادا در شرایط انتخاباتی است و بسیاری از کانادایی‌های مهاجر و جدید، برای بار اول می‌توانند در انتخابات شرکت کنند و رای دهند. در امریکا نیز هر چند هنوز انتخابات در مراحل ابتدایی است اما همین الان هم کاندیدای جمهوری‌خواه یعنی دانلد ترامپ درباره مسائل مهاجران سخنرانی می‌کند.
اما واقعا وقتی از مهاجرت حرف می‌زنیم درباره چه چیزی حرف می‌زنیم؟ این مقاله در پی نشان دادن پنج تفاوتی است که بین قوانین مهاجرتی ایالات متحده و کانادا وجود دارد. تفاوت‌هایی زیربنایی که باعث به وجود آمدن آثار متفاوتی در هر دو کشور شده است.
۱- مهاجران ثروتمند؛ کانادا موفق‌تر است یا آمریکا؟
آمارهای رسمی هر دو کشور نشان می‌دهد که وضعیت کانادا در بهره بردن از مهاجران اقتصادی بهتر از ایالات متحده است. طبق آمار، حدود دو سوم از کسانی که به کانادا می‌آیند و اقامت دائم می‌گیرند از طریق برنامه‌های اقتصادی وارد کانادا می‌شوند. در حالی که تنها ۱۶ درصد کسانی که به تازگی گرین کارت ایالات متحده گرفته‌اند مهاجران اقتصادی هستند.
این آمار نشان می‌دهد تنها ۲۴ درصد مهاجران کانادا با اقامت خانوادگی وارد کشور شده‌اند و این در حالی است که ۶۶ درصد دارندگان گرین کارت در ایالات متحده، مهاجرت فامیلی کرده‌اند.
بسیاری از سیاست‌مداران دو کشور و همچنین اقتصاددانان معتقدند کانادا بهتر از ایالات متحده توانسته است قوانین و سیاست‌هایی را عملی کند که طی آن مهاجران اقتصادی بیشتری به این کشور بیایند و از توان مالی آنها استفاده بیشتری کند.
۲- لاتاری آمریکا یا قانون جدید کانادا؛ کدام بهتر است؟
برنامه مشهور مهاجرپذیری ایالات متحده که در همه جای دنیا با نام لاتاری گرین کارت مشهور است، یکی از امکاناتی است که از سوی این کشور برای پذیرش مهاجر به وجود آمده است. این برنامه از طریق قرعه‌کشی، از میان متقاضیان دست به انتخاب می‌زند و سال ۲۰۱۴ میلادی بیش از ۱۱ میلیون نفر از سراسر جهان در آن شرکت کرده‌اند.
کانادا چنین برنامه‌ای برای پذیرش مهاجر ندارد. بر اساس آمار، در لاتاری گرین کارت امریکا کمتر از نیم درصد افراد ویزا دریافت می‌کنند. کانادا البته از ابتدای سال ۲۰۱۵ سیستمی را که معروف به Express Entry است معرفی کرد. طبق این سیستم، متقاضیان مهاجرت به کانادا ثبت‌نام می‌کنند و بر اساس یک نظام رتبه‌بندی مقایسه‌ای، در صف قرار می‌گیرند. کاندیداها از این رتبه‌بندی انتخاب می‌شوند و اینجا خبری از شانس و اقبال نیست. ضمن اینکه پس از انتخاب، پروسه بررسی پرونده آنها به زودی انجام می‌شود و نتیجه شش ماه یا کمتر به آنها اعلام می‌شود. این طرح در ابتدا باعث شد افراد زیادی در این سیستم ثبت نام کنند.
معیارهای کانادا برای انتخاب از بین متقاضیان، بر اساس توانایی‌های آنهاست و این امر باعث می‌شود مهاجران متخصص بیشتری به این کشور بیایند. البته همان‌طور که همه افراد برای این طرح تایید صلاحیت نمی‌شوند، بسیاری از افراد نیز موفق نمی‌شوند گرین کارت امریکا بگیرند. هر چند در کانادا این امکان برای کسانی که رد شده‌اند وجود دارد که با بهبود وضعیت دانش زبان و همچنین تهیه رزومه بهتر و تجربه بیشتر کاری، شانس دوباره و چند باره‌ای برای ورود به این لیست داشته باشند.
۳- از برنامه‌های ایالتی کانادا استفاده کنید
در کانادا، هم حکومت فدرال و هم حکومت ایالتی این صلاحیت را دارند که برنامه‌های مهاجرپذیری خود را داشته باشند. طبق قانون، حکومت‌های ایالتی می‌توانند بر اساس نیازهای اجتماعی و اقتصادی خود، به پذیرش مهاجران از طریق استان و ایالت خود بپردازند. اگر مهاجرپذیری از سوی ایالت صورت گیرد، تنها وظیفه حکومت فدرال این است که در صدور ویزای اقامت، وضعیت سلامت و همچنین امنیتی فرد را بررسی کند.
این قوانین در کانادا معمولا باعث سرعت‌بخشیدن به پروسه اقامت می‌شود و از سویی دیگر به دلیل اینکه بر اساس نیازهای بومی انجام می‌شود، برای مهاجران نیز تطبیق‌پذیری سریع‌تری را به دنبال دارد زیرا آنها می‌دانند ایالتی که به آن مهاجرت کرده‌اند واقعا به حضورشان نیاز دارد. به همین دلیل است که ایالت‌ها همواره به دنبال چنین مهاجرانی هستند.
این امکان اما برای هیچ‌یک از ۵۰ ایالت کشور امریکا وجود ندارد و تمام طرح‌ها و قوانین تنها از سوی دولت فدرال صورت می‌گیرد.
۴- کانادا بهشت فارغ‌التحصیلان است
یکی از دیگر از مهم‌ترین تفاوت‌های قوانین مهاجرتی بین کانادا و ایالات متحده در این است که دانشجویان مهاجر در کانادا به راحتی می‌توانند پس از تحصیل و گرفتن مدرک، به زندگی در کانادا ادامه دهند اما این امکان برای فارغ‌التحصیلانی که در ایالات متحده درس خوانده‌اند بسیار دشوار است.
میت رامنی در سال ۲۰۱۲ و در هنگام رقابت‌های انتخاباتی در ایالات متحده وعده داد در صورتی که رئیس‌جمهور ایالات متحده شود، به کسانی که از نظام آموزش عالی امریکا مدرک گرفته‌اند، گرین کارت می‌دهد.
در واقع امکان کار بعد از فارغ‌التحصیلی و همچنین گزینه‌های مهاجرتی پس از تحصیل برای کسانی که در ایالات متحده درس خوانده‌اند بسیار محدود است. به همین دلیل است که بخش زیادی از مهاجران فارغ‌التحصیل این کشور، پس از اتمام درس مجبورند ایالات متحده را ترک کنند.
این آمار در کانادا به مراتب کمتر است و این کشور می‌تواند به خوبی از ایده‌ها و دانش فارغ‌التحصیلان استفاده کند و برای پس از فارغ‌التحصیلی برنامه‌های بیشتری به نسبت ایالات متحده دارد. ضمن اینکه نگه‌داشتن افراد فارغ‌التحصیل در کانادا باعث افزایش قابل توجه درآمدهای مالیاتی برای دولت می‌شود.
پیشنهادهای کاری برای فارغ‌التحصیلان در کانادا، در کشورهای دیگر به سختی قابل دست‌یافتن است. به عنوان مثال بسیاری از فارغ‌التحصیلان در کانادا می‌توانند تا سه سال پس از اتمام درس خواندن خود، اجازه کار داشته باشند. ضمن اینکه دانشجویانی که در کانادا درس خوانده‌اند می‌توانند از این سابقه خود برای اقامت استفاده کنند. طرح‌هایی مثل Canadian Experience Class و Quebec Experience Class جزو این امکانات هستند.
۵- گرین کارت و پی‌آر کارت؛ کدام بهتر است؟
گرین کارت در واقع نام مشهور United States Permanent Resident Card است. شاید در نگاه اول به نظر برسد کارت اقامت دائم ایالات متحده و کارت اقامت دائم کانادا فرق زیادی با هم ندارند اما باید توجه کنیم فلسفه وجودی این دو کارت از اساس با هم تفاوت دارد. هر چند در عمل، شباهت‌های زیادی بین دارندگان هر دو کارت وجود دارد.
دارنده گرین کارت ایالات متحده «اجازه» ورود و زندگی و در این کشور را دارد. این در حالی است که دارنده کارت پی‌آر کانادا «حق» ورود و زندگی در این کشور را دارد. همان‌طور که از ظاهر این دو کلمه هم پیداست، داشتن اجازه و داشتن حق، تفاوت زیادی با هم دارند. داشتن حق ورود و زندگی بیشتر از داشتن اجازه ورود و زندگی است.
کسانی که گرین کارت دارند باید همواره آن را به همراه داشته باشند. یعنی هر زمان که مقامات مسئول در ایالات متحده این کارت را درخواست کنند، مهاجران باید آماده باشند که آن را ارائه کنند. اما کارت پی‌آر کانادا چنین الزامی را به دنبال ندارد. نه تنها مهاجرانی که در کانادا هستند لازم نیست کارت پی‌آر خود را همواره همراه داشته باشند حتی لازم نیست برای داشتن آن درخواست کنند. به همراه داشتن کار پی‌آر در کانادا صرفا اختیاری است.
پس چه باید کرد؟
دیوید کوهن یکی از مشهورترین وکلای مهاجرت می‌گوید: «در سال‌های اخیر، ایالات متحده به پدیده مهاجرت را فقط از دیدگاه امنیت ملی و حق حاکمیتی نگاه کرده است. این در حالی است که می‌توانست به جای این نگاه، مهاجرت را فرصتی برای افزودن پویایی و انعطاف‌پذیری به بازار کار خود بداند. از سوی دیگر سرانه مهاجرپذیری در کانادا بیشتر از هر کشور دیگری در قاره امریکاست؛ مهاجرانی که موفقند و باعث رونق کسب و کار می‌شوند. آنها برای خانواده خود کسب‌وکارهای آزاد راه‌اندازی می‌کنند و برای دیگران نیز موقعیت کار به وجود می‌آورند. طبق آمار بانک کانادا بیش از نیمی از میلیونرهای کانادایی را مهاجران یا نسل‌دومی‌ها تشکیل می‌دهند در حالی که این آمار در ایالات متحده یک سوم است.»
در نهایت نباید فراموش کنیم: این برتری‌های قانونی لزوما به این معنا نیست که وضعیت مهاجران کانادایی از وضعیت مهاجران ایالات متحده بهتر است. مهاجرت پدیده‌ای پیچیده است که هر کدام از افراد بر اساس خصوصیات و اهدافی که دارند به آن می‌نگرند و ممکن است برخی قوانین و شرایط برای عده‌ای مناسب باشد و همان قوانین، شرایط زندگی را برای گروهی دیگر از مهاجرین سخت کند. ضمن اینکه قوانین مهاجرتی تنها بخشی از واقعیت زندگی مهاجران است و قوانین مختلفی در هر دو کشور وجود دارد که می‌تواند زندگی یک مهاجر را تحت تاثیر قرار دهد.
