الکساندر مکنزی؛ از سنگتراشی در اسکاتلند تا نخستوزیری کانادا
۱۷ آوریل سالگرد درگذشت الکساندر مکنزی، دومین نخستوزیر کاناداست.
او پیش از اینکه به کانادا بیاید، به عنوان یک سنگتراش درآمد و زندگی آبرومندانهای در اسکاتلند داشت، اما بیکاری در این کشور در حال افزایش بود. علاوه بر این عشق دوران کودکیاش، هلن نیل هم با پدر و مادرش در حال مهاجرت به کانادا بود. بنابراین مکنزی در آوریل ۱۸۴۲ چمدانهایش را بست، همراه با خانوادهی نیل سوار کشتی شد و به سوی سرنوشت خود به راه افتاد. در آن زمان هرگز به فکر کسی خطور نمیکرد که این مرد جوان ۳۱ سال بعد به عنوان دومین نخستوزیر کانادا انتخاب خواهد شد.
ورود به دنیای سیاست
مکنزی بعد از آن که چند سالی را در کینگستون گذراند، به سارنیا نقل مکان و در آنجا یک شرکت ساختمانسازی تأسیس کرد. هنگامی که در سال ۱۸۶۱ انتخاباتی استانی برگزار شد، رأیدهندگان محلی در او نامزدی معقول، سختکوش و صادق یافتند و او را برگزیدند. آنها همچنین در ۱۸۶۷ او را برای عضویت در نخستین پارلمان کانادا انتخاب کردند.
دوران زمامداری
هنگامی که دولت محافظهکار سر جان مکدونالد بهخاطر رسوایی پاسیفیک در سال ۱۸۷۳ مجبور به استعفا شد، مکنزی رهبر حزب لیبرال بود. لرد دافرین، فرماندار کل کانادا از مکنزی و حزب لیبرال او خواست سکان دولت را در دست بگیرند و ناگهان الکساندر مکنزی خود را در مقام نخست وزیر جدید کانادا یافت.
لیبرالها در قدرت
مکنزی مایل بود که به مردم فرصت انتخاب دولت جدید داده شود. بنابراین دو ماه بعد، انتخابات برگزار کرد. او به مردم وعده داد برای اتمام ساخت خط راه آهن قارهای دیگر پول قرض نخواهد کرد و گفت که مالیاتهای ویژه را کاهش خواهد داد. این مالیاتها که تعرفه نام داشتند، باعث گرانتر شدن کالاهای وارداتی از آمریکا شده و زندگی را برای مردم سخت کرده بود. مکنزی همچنین قول داد که یک دولت درستکار را اداره خواهد کرد. سرانجام مردمی که از محافظهکارها خسته شده بودند اولین دولت لیبرال خود را انتخاب کردند.
مشکلات مربوط به مالیات
وقتی که مکنزی از هزینههای ساخت راهآهن کاست، مردم در بریتیشکلمبیا اعتراض کردند و گفتند دولت کانادا قول خود برای متصل کردن همهی کشور با راهآهن را زیر پا گذاشته است. برای تأمین هزینههای ادارهی کشور، مکنزی مجبور شد تعرفههایی را که قول کاهش آنها را داده بود افزایش دهد. این کار بسیاری از لیبرالها را که معتقد به تجارت آزاد بدون مالیاتهای ویژه بین کانادا و ایالات متحده بودند خشمگین کرد. محافظهکارها نیز ناخشنود بودند چرا که معتقد بودند مکنزی تعرفهها را به اندازهی کافی بالا نبرده است. آنها میخواستند کالاهای آمریکایی با قیمتهای بیشتری در بازار ارائه شود تا مردم روی به خرید اجناس ساخت داخل بیاورند.
بازگشت محافظهکارها
در اواخر دههی ۱۸۷۰ در کانادا و بسیاری از کشورهای دیگر قیمت کالاهایی مانند چوب، ماهی و غلات با کاهش مواجه شد. کسب و کارها تعطیل میشد و پیدا کردن کار سخت شده بود. مردم از دولت انتظار داشتند این مشکلات را حل کند.
با نزدیک شدن انتخابات بعدی، رهبر حزب مخالف سر جان مکدونالد فرصت را برای استفاده از این نارضایتیها مناسب دید. او قول داد «کانادا برای کاناداییها» باشد، تعرفهها را برای حمایت از صنایع داخلی بالا ببرد و کار ساخت راه آهن را به اتمام برساند.
در سپتامبر ۱۸۷۸ محافظهکاران به رهبری مکدونالد به قدرت بازگشتند.
الکساندر مکنزی در این زمان با تحمل یک شکست سنگین از سمت خود به عنوان نخستوزیر کنارهگیری کرد. او برای دو سال رهبر حزب مخالف باقی ماند.
تاریخهای مهم در زندگی سیاسی مککنزی
۱۸۷۴: تصویب قانون برای رأی مخفی
۱۸۷۴: تبدیل پلیس سواره نظام شمال و غرب به پلیس رسمی غرب کانادا
۱۸۷۵: تأسیس نخستین دادگاه عالی کانادا
۱۸۷۸: تعیین اولین حسابرس کل کانادا، کسی که به دقت بر نحوهی هزینهکرد دولت نظارت میکند.
آیا میدانستید که؟
برج مکنزی در بلوک غربی ساختمان پارلمان به افتخار نخستوزیر مکنزی نامگذاری شده است؟ در عمارت سنگی قبلی، یک راهپلهی مخفی در این برج ساخته وجود داشت تا در صورت مواجهه با کسانی که تقاضای الطاف ویژه از او داشتند بتواند بیسر و صدا دفتر خود را ترک کند.
دربارهی مککنزی گفتهاند:
«الکساندر مکنزی قابل اعتماد و استوار بود؛ مانند یک پیکره سنگی کهن. ای کاش امثال او در این دنیا فراوانتر بودند.»
ویلفرد لاوریر – هفتمین نخستوزیر کانادا