تورنتو؛ زیر پوست شهر
پدیده خیابان‌خوابی و کارتن‌خوابی در همه شهرهای بزرگ دنیا وجود دارد. تورنتو هم از این قانون مستثنی نیست و هر شب هزاران نفر بی‌خانمان، شب خود را در پیاده‌روها صبح می‌کنند. این گزارش به سراغ مسئولان و کارشناسان تورنتو رفته است و از آنها درباره شرایط اجتماعی جوانان خیابان‌خواب در تورنتو پرسیده است. آنها به ما می‌گویند که خاستگاه اجتماعی این جوانان از چه خانواده‌هایی است و چگونه باید از آنها حمایت کرد.
این گزارش را در این شماره از هفته‌نامه چاپی آتش منتشر کرده‌ایم.
برای دانلود شماره ۱۳ هفته‌نامه چاپی آتش اینجا را کلیک کنید.
صدها جوان هر شب خیابان‌های تورنتو را خانه خود می‌خوانند و با اینکه مسیری که پیمونده‌اند تا به اینجا برسند با مسیر دیگران فرق دارد، داستان زندگی‌شان اغلب پس‌زمینه مشترکی با هم دارد: خانواده گسیخته، والدین معتاد و کشمکش با مشکلات روحی.
تقاطع شلوغ شهر
هر روز صبح جماعتی جلوی مغازه‌ای در خیابان یانگ، درست در شمال «ایتن سنتر» جمع می‌شوند و مشتاقانه منتظرند درهای آن باز شود تا بتوانند داخل شوند.
آنان به دنبال این نیستند که اجناس تخفیف‌خورده یا تازه‌ترین غذای پیشنهادی را به چنگ بیاورند؛ آنها جوانان بی‌خانمانی هستند که به مرکز جوانان خیابانی اورگرین آمده‌اند تا غذا بخورند، مراقبت‌های بهداشتی ببینند و کمک‌های کاری بگیرند.
هر روز حدود ۱۵۰ جوان به اورگرین، چند بلوک دورتر از تقاطع یانگ و داندس، شلوغ‌ترین چهارراه محدوده خرید کانادا، می‌آیند. اینجا را همچنین می‌توان کانون جوانان بی‌خانمان این کشور دانست.
وضعیت خیابان‌خواب‌های تورنتو
هر شب، ۶۰۰۰ نفر در سراسر کانادا با سنی بین ۱۶ تا ۲۴ هیچ جایی را ندارند که خانه‌اش بخوانند؛ رقمی که نشان‌دهنده ۲۰ درصد از کل جمعیت بی‌خانمان کشور است. در تورنتو برآورد می‌شود بین ۹۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر هر شب است در خیابان بخوابند. این تعداد بسیار بیشتر از ۴۸۹ تخت موجود در سرپناه‌های جوانان است.
بسیاری از جوانان به تقاطع خیابان یانگ و داندس می‌روند. دلیل اینکه آنها اطراف ایتن‌سنتر هستند نزدیکی به مرکزی شلوغ و همچنین استفاده از خدماتی مانند اورگرین و Covenant House است. به همین خاطر اینجا بزرگترین پناهگاه برای جوانان خیابان‌گرد کانادا شده است.
فحشا بیداد می‌کند
جسی سودیرگو، مدیر اورگرین می‌گوید: «مرکز ما با افرادی روبرو می‌شود که شرایط حادی دارند.» او می‌گوید مشتریان سرزده آنها اغلب با مشکلات روحی شدید یا اعتیاد به مواد مخدر دست به گریبانند. بسیاری نیز درگیر کارهای جنسی‌اند: «فحشا به شدت زیاد است.»
کمبودهای خانوادگی دلیل اصلی مشکلات
مسیری که جوانان برای زندگی در خیابان طی کرده‌اند با یکدیگر متفاوت است اما به گفته Covenant House حدود ۷۰ درصد مشتریان سرپناه خانه را به دلیل عمل‌کرد نادرست خانواده ترک کرده‌اند که می‌تواند شامل سوءاستفاده، غفلت یا اعتیاد والدین باشد. فقر می‌تواند نقشی در این میان داشته باشد اما طبق گفته مدیریت مراکز نگهداری از بی‌خانمان‌ها، حدود نیمی از مراجعان دریافت تسهیلات، متعلق به خانواده‌هایی با درآمد متوسط و بالا هستند. بسیاری از جوانان بی‌خانمان از موقعیت‌هایی فرار کرده‌اند که در آن احساس طردشدگی یا تهدید کرده‌اند. به گفته رئیس موسسه Street Needs Assessment بیش از یک نفر از هر پنج جوان خیابان‌خواب به عنوان دگرباش جنسی شناخته می‌شود.
مشکلات خاص جوانان کارتن‌خواب تورنتو
سودیرگو باور دارد که برگرداندن جوانان به مسیر درست در مقایسه با خیابان‌خواب‌های مسن‌شان راحت‌تر است. اما شرایط دشواری وجود دارد. هر چه جوانی بیشتر در سرپناه‌ها یا در خیابان بماند، خطر اینکه برای مدتی طولانی بی‌خانمان شود بیشتر می‌شود.
استیون گیتز، مدیر رصد بی‌خانمان کانادا و استاد دانشکده آموزش دانشگاه یورک می‌گوید: «اگر اجازه دهیم آنها برای مدتی طولانی بی‌خانمان باقی بمانند، در پشت زندگی خیابانی سنگر می‌گیرند. در تورنتو ما با یک مشکل بزرگ روبه‌روییم.» او اشاره می‌کند که جوانان بی‌خانمان در شهر به طور متوسط یک و نیم سال بی‌خانه و خانواده باقی می‌مانند، آماری که او آن را «وحشتناک» می‌خواند.
گیتز می‌گوید: « وقتی کسی گرفتار خیابان می‌شود زمان زیادی طول نمی‌کشد که سلامتی‌اش به خطر بیفتند. سلامتی روحی هم بدتر می‌شود. ضمن اینکه احتمال اینکه به استثمار تجارت جنسی یا به درگیری‌های جنایی کشیده شوند افزایش می‌یابد.»
نیاز به نگاه درازمدت
حمایتی که جوانان بی‌خانمان نیاز دارند تا آنها را از خیابان‌ها دور کند، از جمعیت بزرگ‌سال متفاوت است. بیشتر جوانانی که خانه‌شان را ترک می‌کنند فاقد مهارت‌های پایه زندگی هستند؛ مهارت‌هایی که به آنها اجازه می‌دهد آپارتمانی را اجاره کنند، برنامه‌ای مالی بچینند، یا حتی برای خودشان غذا درست کنند. آنها نه تنها با نبود خانه بلکه احتمالا با نبود روابط خانوادگی و دیگر قید و بندهای اجتماعی سر می‌کنند. این وضعیت با ترک کردن خانه شدت می‌یابد. همه این اتفاق‌ها زمانی رخ می‌دهد که آنها در حال تغییرات روحی روانی جدی هستند و دارند وارد بزرگسالی می‌شوند.
چه خدماتی ارائه می‌شود؟
Covenant House تلاش دارد تمامی این مسائل را با پیشنهاد حمایت‌های چندگانه زیر یک سقف پوشش دهد؛ برنامه‌های اشتغال و کارآموزی، بانک‌های غذا و پوشاک، یک مدرسه در محل و همچنین یک مرکز ورود بدون تعیین وقت قبلی. این ساختمان ۹۴ سرپناه اضطراری تخت‌دار و ۳۱ مکان غیر ثابت دارد.
بروس ریورس، مدیر اجرایی Covenant House می‌گوید هدف از فراهم کردن سرپناه اینهاست: مسکن ثابت، دسترسی به آموزش و شغل و همچنین ایجاد آرامش ذهنی.
او می‌گوید: «اگر هر سه این مورد را همزمان انجام دهید، می‌توانید پیشرفت قابل توجهی داشته باشید.» ریورس می‌گوید او داستان‌های موفقیت بسیاری در Covenant House شنیده است، خصوصا در برنامه «آشپزی برای زندگی» که جوانان را به کارآموزی در بخش رستوران متصل می‌کند.
به گفته ریورس بین ۶۰ تا ۷۰ درصد مشارکت‌کنندگان برای خود شغلی پیدا می‌کنند.
با وجود همه کارهای خوبی که Covenant House انجام داده است، گیتز معتقد است کانادا باید به جای تمرکز بر ساختن سرپناه‌های اضطراری برای جوانان بی‌خانمان، بر روی خانه‌سازی دراز مدت تمرکز کند. دولت همچنین باید از اینکه جوانان خانه‌های‌شان را از دست دهند جلوگیری کند: «ما نمی‌توانیم همیشه بدن‌های خرد شده در پایین تپه را جمع‌آوری کنیم. یک جا باید خودمان بالای تپه برویم و ببینم چرا آنها از بالای تپه به پایین هل داده می‌شوند.»
