زندگی در ۱۴ هزار سال پیش کانادا؛ یافتههای تازه از قدیمیترین سکونتگاه بومیان
فهرست مطالب
شماره ۸۳ هفته نامه آتش را از اینجا دانلود کنید
محققان موسسه پژوهشهای باستانی هاکای در بریتیش کلمبیا، اخیرا محوطه یک دهکده بومیان هایلتسوک در سواحل میانی این استان بازماندههایی مربوط به ۱۴ هزار سال پیش را یافتهاند که نشان میدهد این منطقه سه برابر قدیمیتر از هرم بزرگ جیزه در مصر است و از جملهی قدیمیترین سکونتگاههای آمریکای شمالی به شمار میآید.
آلیشا گورو، دانشجوی دکتری از دانشگاه ویکتوریا، میگوید حفاریها در جزیره تریکت (Triquet Island) منجر به کشف اشیاء دستساز بینهایت کمیابی شده است؛ از جمله یک نوع ابزار چوبی پرتاب گلوله به اسم «آتلاتل»، قلابهای ماهیگیری ترکیبی و یک مته دستی که از آن برای افروختن آتش استفاده میکردهاند.
بر اساس آزمایش ذغالهای به دست آمده از یک آتشدان در عمق دو و نیم متری زمین، این دهکده حدود ۱۴ هزار سال مورد استفاده بودهاست و به همین دلیل یکی از قدیمیترین سکونتگاههای بومیان است که تا به امروز کشف شده است. آخرین آزمایشها، این تاریخ را بین ۱۳ هزار و ۶۱۳ تا ۱۴ هزار و ۸۶ سال پیش تخمین میزند؛ اعدادی که در نوع خود شگفتانگیز است.
وسایلی به قدمت تاریخ تمدن منطقه
گورو میگوید: «ما از یافتن چیزی که میتوانستیم به وسیله آن، تاریخ این منطقه را محاسبه کنیم بسیار خوشحال شدیم.» آنچه در ابتدا همچون یک سوراخ کلید یک متر در یک متری به سوی گذشته به نظر میرسید، در تابستان پیش تبدیل به گودالی سه متری با شواهدی از آتش شد که از نظر طول عمر مشابه مخزنی از ابزارهای سنگی در همان نزدیکی است.
این دانشجوی دکتری میگوید: «به نظر میرسد کسانی اینجا، در کنار آثار و نشانههای یک حفره آتش که ما آن را آتشدان لوبیاشکل نامیدهایم، مینشسته و ابزارهای سنگی درست میکردهاند. ابزارهایی که از این گودال یافتهایم، حقیقتا به ما در ساختن روایتی از سکونت در این محوطه تاریخی یاری کرده است.»
این محوطه تقریبا به اندازه کشف قدمت سرنیزه ابتکاری مانیس ماستودون، ارزش تاریخی دارد؛ سرنیزهای که در شبه جزیره المپیک در واشینگتن، یافته شدهاست. پیدا شدن سرنیزه ابتکاری مانیس، برآوردها درباره نخستین حضور انسان در ساحل غربی را ۸۰۰ سال عقبتر برد و به ۱۳ هزار و ۸۰۰ سال پیش از این رساند.
راز دهکدههای باستانی زیرآب
گورو یافتههای خود را در اجلاس سالانه انجمن باستانشناسان آمریکایی در ونکوور ارائه داد. این کنفرانس پنج روزه در مرکز کنوانسیون ونکوور با حضور سه هزار باستانشناس از سراسر جهان برگزار شد.
سطح آب دریا در جزیره تریک به شکل خارقالعادهای در طول هزارها سال ثابت باقی مانده و همین امر به حفظ شواهد استفاده مستمر و تغییرات چشمگیر عادات شکار و تغذیه ساکنان این منطقه یاری رسانده است. فراز و نشیبهای طبیعی سطح دریا و صفحات تکتونیک زمین، دهکدههای باستانی سایر بخشهای ساحل را به زیر آب برده است.
شواهد، حاکی از آن است که مردمان این ناحیه به مدت هفت هزار سال از تاریخ اولیه خود، به شکار و تغذیه از پستانداران بزرگ، به ویژه فکها و شیرهای دریایی پرداختهاند.
گورو میگوید: «شکار حیوانات بزرگ زحمت خیلی بیشتری دارد، اما وقتی که یک شکار به دست میآورید، در واقع دستاورد بزرگی داشتهاید. همین یک شکار مقدار زیادی غذا نصیب شما خواهد کرد.»
یافتههای باستانشناسان حاکی از آن است که عادت غذایی مردم این منطقه باستانی کشف شده طی سالهای بعد تغییر شکل داده است. یعنی حدود ۵ هزار و ۷۰۰ سال پیش، رژیم غذایی آنها به سمت ماهی باله تغییر یافته است.
طبق یافتههای جدید، آثار عمل آوردن صدفداران در سراسر تاریخ این دهکده تاریخی، تا همین اواخر، دیده میشود.
ساحل نزدیک این منطقه به دلیل داشتن قفسهای ماهیگیری و باغهای صدف خوراکی با دیوارهای سنگی، که در فرهنگهای دریامعاش ساحل غربی متداول است، تغییر شکل یافته است.
یک توده زباله به عمق پنج متر و طول ۷۰ متر بین ساحل و محوطه دهکده وجود دارد. گورو میگوید: «من واقعا مشتاقم که به داخل این تهنشینهای زباله بروم و دنبال شواهدی از این تغییر رژیم غذایی بگردم.»
تجربه دو بار سونامی در دهکده
به نظر میرسد که در حدود همین بازه زمانی، دهکده از دو سونامی جان به در برده باشد؛ یکی حدود شش هزار و ۷۰۰ سال پیش و دومی تقریبا پنج هزار و ۶۰۰ سال پیش.
ظاهرا پس از نخستین سونامی، آثار سکونت در این محوطه کمتر شده است، که میتواند به این معنی باشد که برای مدتی از این منطقه استفاده نشده است و سپس مردمانی با عادات غذایی متفاوت در آن سکونت گزیدهاند.
گورو میگوید: «این تنها تصویری لحظهای از یک محوطه بزرگتر است، بنابراین مشکل بتوان گفت که در اینجا چه اتفاقی افتاده است. اما این تغییر رژیم غذایی که عمدتا با تکیه بر شکار بوده است به ماهیگیری و شکار صدفهای خوراکی در تمام طول ساحل تغییر شکل دادهاست.»
دستساختههای چوبی از جزیره تریکت توسط موزه سلطنتی بریتیش کلمبیا فرآوری و نگهداری میشود.