وزیر جدید اقتصاد؛ انتظارات و پیش‌بینی‌های کارگزاران مالی ایرانی
جاستین ترودو، پس از پیروزی در انتخابات، بیل مورنو را به عنوان وزیر اقتصاد کانادا انتخاب کرد. سنت انتخاب وزیر از میان افراد موفق اقتصادی در آمریکای شمالی، سابقه‌ای طولانی دارد و بارها مدیران عامل و بیزینس‌من‌های موفق، کسب و کار خود را رها کرده و به عنوان وزیر کابینه فعالیت کرده‌اند.
در این شماره از هفته‌نامه آتش درباره او نوشته‌ایم و همچنین به سراغ کارشناسان امور مالی ایرانی رفته‌ایم و درباره انتظارات و همچنین پیش‌بینی‌های آنها پرسیده‌ایم. پیش‌بینی‌های آنها درباره بازار مسکن، بازارهای مالی، وضعیت وام و همچنین مالیات‌ها می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های همه ما موثر باشد.
برای دانلود فایل پی‌دی‌اف شماره ده هفته‌نامه چاپی آتش اینجا را کلیک کنید.
مورنو هم از همین دست وزراست. او بعد از سال‌ها فعالیت اقتصادی، پیشنهاد لیبرال‌ها را برای ورود به سیاست پذیرفت، در انتخابات شرکت کرد و به عنوان نماینده تورنتوی مرکزی به پارلمان کانادا راه یافت. او همچنین از سال گذشته با سمت مشاور ارشد اقتصادی جاستین ترودو فعالیت می‌کند و بسیاری از طرح‌های کلان و برنامه‌های اقتصادی حزب لیبرال کانادا با مشاوره و توصیه‌های او اعلام شده‌اند.
درباره بیل مورنو باید این دو نکته را بدانیم. نکته اول این است که او اقتصاد را نه در بازارهای مالی که در بازار کار واقعی آموخته و تجربه راه‌اندازی، مدیریت و موفقیت شرکت‌هایی را به عهده داشته است که به جای سرمایه‌گذاری و استراتژی‌های مالی، بر پایه نیروی انسانی و مدیریت منابع واقعی به نتیجه رسیده‌اند. نکته دومی که کارشناسان از جمله نویسنده روزنامه نشنال‌پست به آن اشاره می‌کنند، آشنایی کامل او با دو حوزه مهم منابع انسانی و همچنین بهداشت است. این دو حوزه نقش مهمی در مناسبات اقتصادی کانادا ایفا می‌کنند.
از سویی دیگر تمرکز اقتصادی ترودو و لیبرال‌ها بر طبقه متوسط تا حد زیادی مدیون رویکردهای مورنو است. او باید انتظارات طبقه متوسط را برآورده کند.
اما راه پیش روی لیبرال‌ها چیست؟ آنها چه وعده‌هایی داده‌اند و چه سطحی از انتظارها را به وجود آورده‌اند؟
آنها وعده داده‌اند مالیات بر درآمد دسته طبقه متوسط را از ۲۲ درصد کنونی به ۲۰.۵ درصد کاهش دهند. ضمن اینکه یک دسته مالیاتی جدید ۳۳ درصدی برای درآمدهای سالانه بالاتر از ۲۰۰ هزار دلار ایجاد کنند. لیبرال‌ها به زودی قانون income-splitting خانواده را لغو می‌کنند چون این قانون را «یک فرار مالیاتی ۲ میلیارد دلاری برای ۱۵ درصد از کانادایی‌هایی که بالای هرم ثروت قرار دارند» می‌دانند.
لیبرال‌ها در تلاشند در ماه‌های آینده برنامه «کمک هزینه ماهیانه معاف از مالیات برای کودکان کانادایی» را تصویب کنند که بر اساس آن پرداخت‌ها به تمامی خانوارهای دارای فرزند و درآمد سالانه زیر ۱۵۰ هزار دلار افزایش می‌یابد. آنها همچنین افزایش سقف TFSA را به ۱۰ هزار دلار لغو می‌کنند زیرا معتقدند این کار به کانادایی‌های متمول کمک می‌کند؛ افرادی که کمتر از هرکسی به این امتیاز نیاز دارند. آنها کاهش مالیات برای کسب و کارهای کوچک را ادامه می‌دهند اما مطمئن می‌شوند که این کار عمدتا به نفع ثروتمندان تمام نمی‌شود.
شاید سخت‌ترین وعده لیبرال‌ها در زمینه اقتصاد، متعادل کردن بودجه در سال ۲۰۲۰ میلادی باشد. باید دید آیا بیل مورنوی ۵۳ ساله به عنوان وزیر اقتصاد می‌تواند موفقیت‌های خود را باز هم تکرار کند؟
در این مطلب به سراغ دست‌اندرکاران باسابقه حوزه‌های مالی، بیمه و وام در کانادا رفته‌ایم و با توجه به این تغییرات، از آنها درباره توقعاتی که از دولت جدید کانادا دارند پرسیده‌ایم. ضمن اینکه از آنها خواسته‌ایم پیش‌بینی کنند وضعیت اقتصادی کانادا چه خواهد شد.
خسرو کارگران – مشاور وام
دولت باید در بازار مسکن تعادل ایجاد کند
خسرو کارگران که در حوزه‌های مختلف مرتبط با مسکن از جمله وام فعالیت دارد، به وعده‌های دولت جدید درباره اختصاص بودجه کلان در امر بازسازی زیرساخت‌های اقتصادی و اجتماعی و بهبود بازار کار و ارتقای کیفیت زندگی و حل مشکلات طبقه متوسط اشاره می‌کند.
او سپس به‌سخت‌گیری بانک‌ها و موسسات تامین وام و تمایل نداشتن آنها به پرداخت وام با پیش‌پرداخت پایین می‌پردازد و آن را ناشی از ورود سرمایه‌های خارجی به بازار مسکن می‌داند. کارگران معتقد است این سیاست باعث افزایش قیمت مسکن می‌شود: «قبلا جوانان در اوایل زندگی خود می‌توانستند با اندوخته‌شان پنج درصد مورد نیاز برای وام مسکن را تامین کنند و صاحب خانه شوند. اما الان جوانان در زمان فارغ‌التحصیلی علاوه بر بدهی وام تحصیلی با مشکل شدید رقابت در بازار کار و دستمزد پایین مواجه هستند، ضمن اینکه هزینه‌های زندگی هم بالا رفته، امکان پس‌انداز کم شده و پیش پرداخت هم افزایش یافته است. در این میان قیمت خانه هم هر روز دارد بالاتر می‌رود. این باعث نوعی سرخوردگی در بین جوانان شده است.»
کارگران انتظار دارد دولت چه کار کند؟ «دولت باید با اهرم‌های خود در بازار مسکن تعادل ایجاد کند.» چگونه؟ این را از کارگران می‌پرسیم. می‌گوید: «یکی از عوامل بالا بودن تقاضا در بازار مسکن که باعث گرانی شده انگیزه سرمایه‌گذاری از سوی خریداران است. دولت می‌تواند از یک طرف با اختصاص مالیات اضافی بر روی خانه‌هایی که اجاره داده می‌شود و از طرف دیگر ارائه تسهیلات به کسانی که خانه را برای مصرف شخصی خود می‌خرند، به تعادل در بازار کمک کند.»
آیا در برنامه‌های اعلام شده از سوی دولت نشانه‌هایی برای ایجاد چنین تعادلی دیده می‌شود؟ کارگران: «هنوز برنامه‌های دولت در این زمینه‌ها خیلی روشن نیست ولی به‌نظرم تا همین یکی دو ماه آینده مشخص می‌شود.»
کارگران در پایان می‌پرسد؟ «باید دید تغییری که آقای ترودو وعده داده بود اتفاق می‌افتد؟» او می‌گوید که به دولت جدید خوش‌بین است، اگر حواشی دولت نتوانند روی تصمیمات دولت برای گرفتن مالیات از شرکت‌های بزرگ‌تر تاثیر بگذارند.
خسرو کارگران فارغ‌التحصیل سازه‌های بتنی پیش‌ساخته از ایران، از سال ۱۹۹۴ در کاناداست و در ایران و کانادا سابقه‌ای طولانی در حوزه ساخت‌وساز و نیز معاملات و وام مسکن دارد.
شکوفه شفیعی – مشاور مالی
طبقه متوسط سرمایه‌گذاری می‌کند
شکوفه شفیعی مشاور امور مالی پیش‌بینی خود را از وضعیت جدید اقتصادی دولت کانادا این طور می‌گوید: «با روی کار آمدن دولت لیبرال و وزارت آقای بیل مورنو انتظار می‌رود وضعیت اقتصادی خانواده‌های رده‌های میانی بهبود یابد.»
شفیعی به سیاست‌های مالیاتی دولت ترودو اشاره می‌کند و می‌گوید: «درصد مالیات پرداختی به دولت توسط کسانی که درآمدشان بین ۴۴۷۰۱ تا ۸۹۴۰۱ دلار است از ۲۲ درصد به ۲۰.۵ درصد کاهش خواهد یافت. اما دولت بخشی از بار اقتصادی به وجود آمده را با افزایش مالیات افرادی که درآمد بالای ۲۰۰ هزار دلار دارند جبران می‌کند. طبق برنامه دولت، مالیات آنها از ۲۹ درصد به ۳۳ درصد تغییر خواهد کرد.»
شفیعی همچنین به تشریح برنامه‌های مالی آینده دولت در خصوص خانواده‌ها می‌پردازد: «رقم پرداختی به خانواده‌های دارای فرزند نیز افزایش یافته و برخلاف برنامه UCCB دولت پیشین، این مبلغ معاف از مالیات خواهد بود. قانون تقسیم درآمد برای خانواده‌های با فرزند زیر ۱۸ سال حذف خواهد شد و همه این تصمیمات منجر به افزایش نقدینگی خانواده‌های میانی کانادا و لذا امکان سرمایه‌گذاری و پس‌انداز بیشتر برای آنان و فرزندان‌شان در برنامه‌های حمایتی دولت مانند RRSP، RESP و TFSA خواهد شد. تصمیم دیگری که بیشتر بر روی افراد دارای منابع مالی بالاتر اثر خواهد گذاشت کاهش احتمالی سقف TFSA از ۱۰ هزار دلار خواهد بود. این طرح امکان پس‌انداز بیشتر به صورت معاف از مالیات را عمدتا به خانواده‌هایی می‌داد که امکان این پس‌انداز را داشتند. در واقع این امکان عملا تنها یک مزیت اسمی برای خانواده‌های میانی محسوب می‌شد.»
او درباره انتظاراتش از وزیر اقتصاد و کابینه جدید می‌گوید: «اولین نکته‌ای که انتظار می‌رود، کنترل بازار مسکن، کاهش نرخ بیکاری و ایجاد یک اقتصاد پایدار مثبت است. به علاوه در سال‌های گذشته نگرانی‌های زیادی در خصوص «بازنشستگی در فقر» در کانادا وجود داشته است. علت اصلی این پدیده، افزایش افراد بالای ۶۵ سال و کاهش نیروی کاری است که هم اکنون مالیات پرداخت می‌کنند. در واقع مبلغی که از سوی دولت به افراد کهنسال در قالب CPP ،OAS و GIS پرداخت می‌شود پاسخ‌گوی نیازهای آنان نیست و افزایش سن بازنشستگی تا ۶۷ سال نگرانی‌های افراد در آستانه بازنشستگی را بیشتر کرده است.»
او در پایان می‌گوید: «انتظار می‌رود دولت جدید برنامه‌های مدونی در خصوص Pension Plan های استانی داشته باشد. ضمن اینکه برنامه RRSP را در دستور کار خود قرار دهد. اما در حال حاضر به دلیل کاستی‌های اقتصادی موجود، رویکرد فعلی، تشویق افراد به پس‌انداز بیشتر در حساب‌های RRSP و TFSA آنهاست. ضمن اینکه دولت تلاش می‌کند مسئولیت بخشی از هزینه‌های درمانی و مراقبت‌های طولانی‌مدت را نیز در صورت بروز بیماری و یا از کارافتادگی به خود افراد منتقل کند. شاید یک راه مناسب برای انتقال این موضوع در نظر گرفتن مزایای مالیاتی برای افرادی باشد که به شخصه اقدام به داشتن بیمه‌های درمانی تکمیلی می‌کنند.»
شکوفه شفیعی مشاور امور مالی شرکت Sun Life در حوزه‌های بیمه و سرمایه‌گذاری است. او که دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی شریف است، سال‌ها به تدریس ریاضی و امور مالی در دانشگاه مشغول بوده و تحصیلات خود را با تمرکز بر پرتفولیوهای سرمایه‌گذاری به پایان رسانده است. او بیش از ۱۰ سال است در حوزه استراتژی‌های مالی و بررسی‌های مالی طرح‌های سرمایه‌گذاری کار می‌کند.
رز ابری – مشاور بیمه
رونق برای اقتصاد ،کار زیاد در حوزه بیمه
رز ابری، مشاور امور بیمه درباره انتظاراتش از وزیر اقتصاد و کابینه جدید لیبرال‌ها می‌گوید: «مسلما مثل همه کسانی که در انتخابات شرکت کردند منتظر عملی شدن قول‌های داده شده دولت لیبرال خواهم بود؛ به‌خصوص سرمایه‌گذاری در تولید و زیرساخت‌ها که هم باعث افزایش اشتغال است و هم بازار را از رکود خارج می‌کند. اشتغال بزرگترین مشکل طبقه متوسط است. ضمن اینکه انتظار دارم اقتصاد و بازار با کمک دولت از رکود خارج شود. این رکود بزرگترین مشکل تولیدکنندگان است. از سرگیری روابط کانادا با ایران و حل مشکلات فعلی قوانین مهاجرت هم جزو برنامه‌هایی است که منتظر اجرایی شدن‌شان هستم.»
رز ابری، پیش‌بینی‌اش را از تصمیمات جدید اقتصادی دولت در حوزه کاری‌اش این‌گونه شرح می‌دهد: «دولت لیبرال وعده داده بود که مالیات عموم مردم با درآمد متوسط را کاهش خواهد داد. در صورت عملی شدن این وعده، امکان پس‌انداز بیشتر برای بازنشستگی، مواقع اضطراری و همچنین خرید انواع بیمه‌های ضروری مثل بیمه‌های از کار افتادگی، بیماری‌های حاد و عمر برای این قشر از جامعه بیشتر از سال‌های گذشته خواهد بود.»
او در ادامه می‌گوید: «سیاست‌های تشویقی مانند معافیت و یا کاهش مالیات برای درآمدهای حاصل از کار افراد خویش‌فرما و شرکت‌های کوچک می‌تواند به رونق فضای کسب و کار و اشتغال کمک کند.»
پیش‌بینی او درباره افراد شاغل در دولت نیز، کنار رفتن افراد با سابقه زیاد و اشتغال نیروی جوان است: «افزایش مالیات کارکنان دولتی به خصوص افراد دارای سوابق بالا و البته با درآمد بالا نیز می‌تواند به افزایش درخواست بازنشستگی آنها در بدنه دولت منجر شود که نتیجه نهایی آن کاهش هزینه‌های سرسام‌آور دولت و نیز اشتغال نیروهای جوان خواهد بود. در صورت اجرای سیاست‌های اقتصادی انبساطی و در کنار آن اتخاذ سیاست‌هایی که منجر به کاهش هزینه‌های جاری دولت شود، پیش‌بینی می‌کنم سال‌هایی پر از رونق برای اقتصاد کانادا و پرکار برای مشاورین بیمه پیش رو خواهیم داشت.»
او در نهایت توصیه می‌کند: «امیدوارم خانواده‌ها با استفاده از برنامه‌ریزی مالی رایگان که توسط مشاورین بیمه ارائه می‌شود بتوانند بهترین پوشش بیمه را متناسب با بودجه‌شان انتخاب کنند و در نظر داشته باشند که همه انسان‌ها تاریخ انقضا دارند. پس بهتر است از قبل برای مشکلات آماده باشیم.»
رز ابری شش سال است که در کانادا زندگی می‌کند و بیشتر از ۲۵ سال سابقه کار مهندسی سازه در ایران و کانادا دارد. او همچنین مدرک LLQP در استان انتاریو دارد که داشتنش برای همه مشاورین و فروشندگان انواع بیمه فردی الزامیست.
علی پورقاسمی – مشاور مالی
نسبت به دولت جدید خوش‌بینم
علی پور قاسمی مشاور امور مالی ابتدا از انتظارات خود می‌گوید: «با برنده شدن دولت لیبرال و نخست‌وزیری «ترودو» معضلات اقتصادی زیادی باید اصلاح شود؛ از بازار مسکن گرفته تا بازار کار. من کلا نسبت به دولت جدید خوش‌بینم. این دولت باید با سرمایه‌گذاری در امور شهری و ساختارهای اقتصادی باعث ایجاد کار و بهبود وضعیت اقتصادی کانادا در چهار سال آینده شود.»
او در ادامه می‌گوید: «از عواملی که می‌توان اشاره کرد بالا رفتن نرخ بهره و درصد مالیات برای شرکت‌ها و درآمدهای بالا خواهد بود. این همیشه هدف دولت لیبرال بوده است. بالا رفتن بهره نشانه بهبود وضعیت اقتصادی است.»
او در پایان به مساله رابطه کانادا و ایران نیز اشاره می‌کند: «امیدوارم دولت جدید هر چه سریع‌تر روابط شکسته شده با ایران را ترمیم کند و به وعده‌های خود در رسیدگی به مشکلات زندگی برای طبقه متوسط عمل کند.»
علی پورقاسمی فارغ‌التحصیل دانشگاه York در رشته حسابداری و امور مالی است. تخصص او سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های مالی خانواده است.
درباره وزیر اقتصاد دولت آقای ترودو
بیل مورنو، میلیونر کانادایی، هفته گذشته به عنوان وزیر اقتصاد کانادا انتخاب شد تا مسئول عملی کردن وعده‌های لیبرال‌ها در حوزه اقتصاد باشد. او رئیس اجرایی اسبق شرکت Morneau Shepell بوده است. این شرکت بزرگترین شرکت کانادایی در بازار منابع انسانی است. مورنو همچنین سابقه مدیریت در موسسه C. D. Howe را نیز دارد. این موسسه یکی از معتبرترین نهادهای غیرانتفاعی در زمینه پژوهش‌های اقتصادی و اجتماعی در کاناداست که در تورنتو واقع شده است. ضمن اینکه او عضو هیئت مدیره بیمارستان سنت مایکل و همچنین موسسه اجتماعی و حمایتی Covenant House بوده است.
آقای مورنو در تورنتو به دنیا آمد و تحصیلات خود را در دانشگاه وسترن انتاریو آغاز کرد. او برای ادامه تحصیل به پاریس و لندن رفت و از مدرسه اقتصاد لندن فارغ‌التحصیل شد. همسر او یکی از اعضای خانواده مک‌کین است و از مالکان شرکت چند ملیتی مک‌کین به شمار می‌رود. این خانواده اهل نیوبرانزویک مالک بزرگترین شرکت تولیدکننده سیب‌زمینی سرخ‌کرده و غذاهای نیمه‌آماده در جهان است.
