پرونده یک پزشک ایرانی‌تبار کانادایی که به دلیل ربودن فرزندان خود از طرف پلیس کانادا تحت تعقیب قرار دارد، دوباره این هفته به سوژه‌ای مهم در رسانه‌های کانادا تبدیل شد.
دلیل این بازتاب وسیع، انتشار عکسی بود که نشان می‌داد دکتر سارن آذر در شهر مهاباد ایران به سر می‌برد. پرونده دکتر سارن آذر یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های کاناداست و پیچیدگی‌های زیادی دارد.
در این مطلب می‌بینیم که این ماجرا چه جزئیاتی دارد، دکتر سارن آذر چه پیشینه‌ای داشته است و سرنوشت این چهار کودک چه خواهد شد.
آژانس خبری Postmedia تأیید کرده است که دکتر سارن آذر و فرزندانش، که اصالتاً اهل Comox در بریتیش کلمبیا هستند، اکنون در شهر مهاباد در غرب ایران زندگی می‌کنند.
دکتر آذر در مهاباد
دکتر آذر، که یک ایرانی کردتبار است، ظاهراً نگران حکم بازداشت بین‌المللی خود نیست؛ او به تازگی در مراسم تدفین یک رئیس بازنشسته دانشگاه در مهاباد شرکت کرده است. در این مراسم مقامات بلندپایه ایرانی-کردی از جمله یک عضو مجلس ایران نیز حضور داشته‌اند. دکتر آذر در عکس‌هایی که یک رسانه محلی منتشر کرده به وضوح دیده می‌شود. شهر مهاباد در ایران زادگاه دکتر آذر و جایی است که مادر، چهار برادر و چهار خواهر او زندگی می‌کنند.
کانادا از حضور دکتر آذر در ایران باخبر بوده است
برخی منابع می‌گویند دولت کانادا آگاه بوده است که آذر دست‌کم به مدت یک ماه در شهر مهاباد اقامت داشته است. آلیسون، همسر سابق آذر، به‌طور شبانه‌روزی در جستجوی فرزندان خود است؛ شاروان (۱۱ ساله)، روژوان (۹ ساله)، درسیم (۷ ساله) و میتان (۳ ساله). آذر پس از سفر به اروپا به همراه فرزندان خود از بازگشت به کانادا امتناع کرد و به همین دلیل پلیس در ماه آگوست، حکم بازداشت او را به جرم ربودن فرزندانش صادر کرد.
اعتراضات در کانادا ادامه دارد
ربودن فرزندان آذر بحث‌هایی را در مجلس عوام به راه انداخته و اعتراض‌هایی را در سراسر کانادا برانگیخته است. در یکی از این مراسم‌های گروهی که چهارشنبه در مونترآل برگزار شد، حاضران از دولت فدرال خواستند برای کمک به بازگشت این بچه‌ها اقدام کند. مراسم دیگری هم هفتم می در ونکوور بر پا خواهد شد. جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا هم گفته است بازگرداندن این بچه‌ها یکی از اولویت‌های دولت او است.
بچه‌ها با خانواده دکتر آذر زندگی می‌کند
سارن آذر بعد از خروج از اروپا بچه‌ها را به دهکده‌ای در کردستان عراق برده بود. روشن نیست که او چه زمانی بچه‌ها را به ایران منتقل کرده است.
آلیسون آذر می‌گوید ساکنان مهاباد ایمیل‌هایی برای او ارسال کرده و به او اطلاع داده‌اند که بچه‌ها در انظار عمومی ظاهر شده‌اند و اکنون تحت مراقبت مادر شوهر سابق او، عایشه پنداره و دو خواهر شوهر سابقش، شهلا محمودی‌آذر و مهین محمودی‌آذر قرار دارند.
آلیسون می‌گوید: «سارن می‌خواهد خود را در جامعه ایران ادغام کند.»
وقتی پناهندگی دکتر آذر زیر سوال می‌رود
اما بازگشت سارن آذر به ایران پرسش‌های تازه‌ای را درباره درخواست پناهندگی او که منجر به اعطای شهروندی کانادا به او شد مطرح می‌کند. آذر پس از ورود به کانادا در ۱۹۹۴ دولت ایران را مورد اتهام قرار داد و مدعی شد در صورت بازگشت به آن کشور جانش در خطر خواهد بود. آذر همچنین ادعا کرد که دولت ایران او را شکنجه کرده است.
آلیسون آذر می‌گوید با شنیدن خبر بازگشت همسر سابق خود به ایران دچار شوک شده است. او می‌گوید: «آذر با تقاضای پناهندگی سیاسی به کانادا آمد و به دولت کانادا گفت که به خاطر دیدگاه‌هایش درباره مسائل سیاسی مربوط به کردها جانش در ایران در خطر است. او می‌گفت هرگز نمی‌تواند به آنجا بازگردد.»
سازمان اطلاعات امنیت کانادا به دولت هشدار داده بود که به سارن حق شهروندی عطا نکند، چرا که او را به سازمانی به نام حزب کارگران کردستان یا PKK مرتبط دانسته بود.
اما نظر سازمان اطلاعات پذیرفته نشد و فعالیت‌های گسترده‌ای با حمایت استادان دانشگاه، فعالان حقوق بشر و سیاست‌مدارانی همچون سوند رابینسون از NDP، رحیم جعفر از حزب اصلاحات و دیوید کیلگور نماینده مجلس از حزب لیبرال، سرانجام دولت کانادا را بر آن داشت که به آذر حق شهروندی عطا کند.
معماهایی درباره چگونگی سفر به ایران
آلیسون همچنین این پرسش را مطرح کرده است که شوهر سابق او چگونه توانسته است از مرز عراق و ایران عبور کند.
او اشاره می‌کند که دولت منطقه‌ای کردستان عراق، که از ماجرا اطلاع داشت، به دیپلمات‌های کانادایی اطمینان داده بود که سربازانش در آن مناطق گشت‌زنی می‌کنند و مرز را به دقت زیر نظر دارند. کانادا میلیون‌ها دلار کمک نقدی، سلاح و آموزش نظامی در اختیار کردها در شمال عراق می‌گذارد.
مهاباد با ۲۸۰ هزار نفر جمعیت، شهری کردنشین است که چند ماه پیش شاهد یک ماجرای خبری بود. مرگ یک زن کرد در یک هتل، این شهر صحنه اعتراضات کرد اما حکومت ایران فیلمی از دوربین‌های هتل منتشر کرد و گفت این حادثه، شخصی و اتفاقی بوده است و ارتباطی با حکومت ایران نداشته است.
آلیسون آذر می‌گوید در ابتدا تلاش‌های شوهر سابقش را برای کمک به پناهجویان کرد تحسین و از آن حمایت می‌کرد. اما این زوج سه سال پیش و به دنبال آنکه آذر سخن از رفتن خانواده به خاورمیانه و بردن بچه‌ها به مناطق جنگی به میان آورد از هم جدا شدند.
آلیسون می‌گوید آذر همچنین در مورد عقایدش درباره اسلام نیز به طور فزاینده‌ای سرسخت‌تر می‌شد.
آلیسون نگرانی‌های خود درباره همکاری‌های آذر با نیروهای نظامی کرد را نیز بیان کرد.
سارن آذر به طور قانونی اجازه یافت همراه با فرزندانش خاک کانادا را ترک و به اروپا سفر کند. اما به دنبال امتناع او از بازگشت، دادگاه حق نگهداری از بچه‌ها را به طور کامل به آلیسون داد و پس از آن حکم جلب آذر صادر شد.
پلیس بین‌المللی (INTERPOL) عکس و تفصیلات مربوط به بچه‌ها را منتشر و آنها را گمشده تلقی کرد.
رابطه دکتر آذر با محافظه‌کاران کانادا
سارن آذر در جامعه کردهای کانادا نیز چهره برجسته‌ای بود. او سال گذشته در یکی از ویدئوهای استیون هارپر نخستوزیر سابق کانادا درباره مشارکت کانادا در جنگ عراق ظاهر شد.
در ویدئویی که اول آوریل ۲۰۱۵ روی وب‌سایت هارپر منتشر شد، آذر به تمجید از گسترش عملیات نظامی دولت محافظه‌کار در عراق می‌پردازد. او همچنین در دفتر هارپر با نخستوزیر دیدار کرد.
دکتر آذر با جیسون کنی وزیر دفاع محافظه‌کار وقت نیز ملاقات داشت.
کنی آذر را مردی نامید که به همراه جامعه کردهای کانادا «کاری عظیم» برای کمک به آوارگان عراقی انجام داده است. اما پس از ناپدید شدن بچه‌ها، محافظه‌کاران از آذر فاصله گرفتند.
