گروهی از دانشمندان اعلام کردهاند که در تلاش هستند تا ادعاهای غیرواقعی در فضای مجازی، که درباره سلامتی، رژیمهای غذایی و درمان بیماریهای سخت به نام علم رواج پیدا کرده است را فاش سازند. آنها برای تحقق هدف خود میکوشند تا آگاهی افراد جامعه را افزایش دهند. یک استاد دانشگاه آلبرتای کانادا که عضو این تیم است جزییات این کمپین را با تورنتو استار در میان گذاشته است.
گروهی از محققان و دانشمندان آمریکای شمالی تصمیم گرفتهاند در یک تلاش گروهی با ترویج خرافات در فضای مجازی مقابله کنند. این گروه که جمعی از اساتید دانشگاه، متخصصان پزشکی قانونی، روزنامهنگاران و متخصصان داروسازی عضو آن هستند، در طول مدت فعالیت خود موفقیتهایی داشتهاند.
اعضای این گروه میگویند قصدشان این است که تفکر علمی را جایگزین خرافات بهظاهر علمی کنند که رژیمهای غذایی مندرآوردی و درمانهای جعلی برای سرطان را تبلیغ میکنند.
شماره ۱۲۸ هفتهنامه آتش را از اینجا دانلود کنید
«تیموتی کالفیلد» استاد دانشگاه و سرپرست بخش تحقیقات در «موسسه حقوق سلامت» دانشگاه آلبرتا یکی از اعضای این گروه است. او در سال ۲۰۱۵ کتابی درباره جعلی بودن محصولات Goop منتشر کرد. این محصولات توسط شرکتی متعلق به «گوینت پالترو» بازیگر سینما تولید میشوند.
«ایوت ده آنترامونت» محقق و متخصص پزشکی قانونی میگوید که کارش در این گروه، جلوگیری از ترویج خرافات و دروغهایی است که به نام علم منتشر میشوند. او میگوید: «درست همان جایی که خیل عظیمی از اطلاعات نادرست و غیر علمی دارد منتشر میشود، ما نیاز به خیل عظیمی از اطلاعات درست داریم تا با آن مقابله کند».
به گفته اعضای این گروه، کسانی که دستی در علم ندارند ممکن است در فضای مجازی تحت تاثیر هر استدلالی با مبانی غیرعلمی قرار بگیرند و نسبت به درستی آن قانع شوند.
او میگوید که گاهی، فاش کردن تقلبی بودن محصولاتی مانند «رژیمهای سمزدایی»، «کریستالهای شفابخش» و «دستبندهای آرامشبخش» که هیچ پایه علمی ندارند، برای مردمی که زمینه علمی ندارند، سخت میشود.
او میگوید: «مردم نباید هر چه در اینترنت میخوانند یا در تلویزیون میبینند را باور کنند. همه ما باید درستی آنچه را که به ما ارائه میشود، در چند منبع بررسی کنیم».
اما از کجا بفهمیم آنچه که داریم در اینترنت میخوانیم علمی است و یا اینکه دروغ و خرافهای است در لباس علم؟ «کالفیلد» توصیه میکند که اگر موارد زیر را در مطلبی که به شما ارائه شده، دیدید باید نسبت به علمیبودن آن تردید کنید:
اگر یک روش درمانی تبلیغ شده و ادعا میشود که آن روش، لیست بلندبالایی از ناراحتیها را علاج میکند. به یاد داشته باشید هیچ روش درمانی یا دارویی در «علم» وجود ندارد که همه دردها را درمان کند.
اگر شواهدی که برای موثر بودن روش درمانی یا دارو ارائه میشود، به جای نتیجه تحقیقات علمی، بر اساس گواهی مصرفکنندگان آن باشد.
اگر در تبلیغ دارو یا روش درمانی و یا مقاله، از واژههایی چون «جادویی» و «معجزهآسا» استفاده شده باشد. به یاد داشته باشید اگر دارویی به آنقدر که در تبلیغ گفته میشود موثر باشد، اولا شما حتما باید دربارهاش شنیده باشید و ثانیا چنین محصولی را آنلاین و با قیمت ۹۹ / ۲۹ دلار نمیتوان خرید.
اگر در مطلب و یا تبلیغ مذکور از کلمه «علم» و «تحقیقات علمی» استفاده شده، ولی هیچ لینک یا آدرسی به اصل تحقیقات مذکور داده نشده باشد.
اگر در مطلب یا تبلیغی، میگویند که شما باید آن محصولات را استفاده کنید تا به روش زندگی Lifestyle مورد نظر همان تبلیغ برسید.