گزارش سی‌بی‌سی از طولانی شدن پرونده اقامت دانشجویان ایرانی

طولانی شدن روند رسیدگی به پرونده مهاجرت و اقامت دائم دانشجویان ایرانی که در کانادا مشغول تحصیل هستند روزبه‌روز بازتاب گسترده‌تری در رسانه‌های کانادا پیدا می‌کند.

توجه رسانه‌ها زمانی به این موضوع جلب شد که صدها ایرانی که ماه‌هاست در انتظار دریافت اقامت دائم PR خود هستند با یک توفان توییتری سعی کردند تا توجه رسانه‌ها و مقامات دولت کانادا را به این مشکل جلب کنند.

گفته شده که دلیل این تاخیر، طولانی شدن پروسه چک امنیتی می‌باشد که بر اساس آمار دولت کانادا، به خاطر آن ۴۰۰۰ پرونده ایرانیان هنوز بی‌پاسخ مانده است. دولت پیشتر اعلام کرده بود که دلیل این طولانی شدن این است که اطلاعات لازم به موقع از کشور آنها (ایران) دریافت نمی‌شود.

میشل غصوب روزنامه‌نگار کانادایی و لبنانی‌الاصل که حالا برای CBC ونکوور برنامه تهیه می‌کند سراغ این موضوع رفته و با ایرانیان گفت‌وگو کرده است.

میشل غصوب تحصیلات خودش در ونکوور بوده و سال‌ها هم در لبنان فعالیت رسانه‌ای داشته است.

شماره ۱۳۷ هفته‌نامه آتش را از اینجا دانلود کنید

امیر عبدی از شهر اصفهان در ایران، به کانادا آمده است. او دکترای جراحی دندان دارد و اکنون در دانشگاه بریتیش‌کلمبیا، در حال گذراندن دوره‌ی پی‌اچ‌دی در رشته‌ی مهندسی برق و کامپیوتر است.

عبدی که ۳۰ سال دارد، واجد شرایط دریافت بورس تحصیلی Vanier نیز شناخته شده است که یکی از معتبرترین بورسیه‌های دکترا در کانادا به شمار می‌آید. او در فوریه‌ی ۲۰۱۷ موفق شد یکی از مهم‌ترین جوایز تحقیقاتی کانادا را دریافت کند. دیوید جانستون فرماندار کل و نیز جاستین ترودو نخست وزیر کانادا این جایزه را در ریدو هال به او اهدا کردند.

اما آینده‌ی عبدی در کانادا در پرده‌ای از ابهام قرار دارد. او می‌گوید که بعد از یک سال، هنوز با درخواست اقامت دائمش در کانادا موافقت نشده است، در حالی که پیشتر به او گفته شده بود که این کار در ظرف شش ماه به انجام خواهد رسید. اقامت دائم مرحله‌ای است که مهاجران به کانادا باید ابتدا آن را پشت سر بگذرانند، تا بتوانند درخواست شهروندی کامل بدهند.

فرصت‌هایی که دارد از دست می‌رود

اگر عبدی ظرف سه روز آینده اقامت دائم نگیرد، نخواهد توانست شغل پیشنهادی در یکی از معتبرترین مراکز تحقیقاتی کانادا را بپذیرد.

عبدی یکی از ۳۰۰ دانشجوی دکترا و فوق دکترای ایرانی است که می‌گویند رسیدگی به درخواست اقامت دائم آنها، به شکل غیرمعقولی طولانی شده است.

به گفته‌ی وب‌سایت دولت کانادا، این زمان باید حدود شش ماه طول بکشد. اما بسیاری از دانشجویان می‌گویند که چند سال انتظار کشیده‌اند و به تعداد زیادی از آنها گفته شده است که درخواست‌های‌شان تحت بررسی‌های امنیتی قرار دارد.

آنها می‌گویند تأخیرهای به وجود آمده در روند مهاجرت‌شان، موجب شده است تا زندگی آکادمیک و حرفه‌ای آنها به حالت تعلیق در بیاید.

این دانشجویان می‌گویند به دلیل نداشتن اقامت دائم، امکان شرکت در کنفرانس‌های بین‌المللی را از دست داده‌اند، ناچار شده‌اند پیشنهادهای کاری خود را رد کنند و احساس می‌کنند که قادر به ساختن زندگی خود در کانادا نیستند.

انتظار روشن شدن وضعیت اقامت، به منبعی برای استرس و اضطراب برای آنها تبدیل شده است. آنها می‌گویند اوتاوا هیچ توضیحی نمی‌دهد که چرا فرایند بررسی‌های امنیتی‌شان به تأخیر افتاده است.

عبدی می‌گوید: «ما متوجه هستیم که امنیت بخشی اساسی از فرایند مهاجرت است، اما می‌خواهیم بدانیم که چرا اینقدر طول کشیده است.»

او می‌گوید درک نمی‌کند که چرا بررسی‌ امنیتی کسانی که پیش از این، هنگام درخواست اولیه‌ی مهاجرت به عنوان دانشجو، توسط کانادا تحت بررسی قرار گرفته‌اند و سال‌هاست که در این کشور زندگی می‌کنند، باید اینقدر طول بکشد.

آیا کانادا دارد تظاهر می‌کند؟

وکلا و آن دسته از نمایندگان پارلمان که در حال حاضر با این دانشجویان کار می‌کنند، می‌گویند که این تأخیرها موجب می‌شود رفتارهای کانادا متظاهرانه به نظر برسد، زیرا دولت پیشتر برای آینده آکادمیک این افراد سرمایه‌گذاری کرده است.

علی احساسی، نماینده‌ی لیبرال پارلمان از ویلودیل انتاریو، که خودش ایرانی‌تبار است، می‌گوید این موضوع را ـ که دانشجویان با هشتگ delayediranianapplications# در توییتر دنبال می‌کنند ـ با همکارانش در پارلمان در میان گذاشته است.

احساسی می‌گوید نیاز به بررسی‌های امنیتی را درک می‌کند، اما به نظر می‌رسد که این دانشجویان مورد تبعیض قرار گرفته‌اند.

«هنگامی که تمامی شواهد را مقایسه می‌کنید، به نظر می‌رسد که با تأخیرهای ناروا برای بسیاری از متقاضیان ایرانی‌تبار مواجه هستیم.»

آیا من لیاقت اقامت در کانادا را ندارم؟

اما در این ماجرا عبدی تنها نیست.

مالی میبدی دانشجوی فوق دکترا در دانشکده‌ی حرکت‌شناسی (کینزیولوژی) دانشگاه بریتیش‌کلمبیاست.

میبدی که آموزش‌های اولیه‌ی او در زمینه‌ی میکرب‌شناسی بوده است، اکنون بر روی چگونگی بهبود زندگی افراد مبتلا به ضایعات نخاعی، تحقیق می‌کند.

میبدی در فوریه‌ی ۲۰۱۷ درخواست اقامت دائم داده و هنوز پاسخی دریافت نکرده است. او در این فاصله، فرصت حضور در یک کنفرانس بین‌المللی مهم را از دست داد، چون نمی‌توانست از کانادا خارج شود.

او می‌گوید: «گاهی از خودم می‌پرسم، یعنی من لیاقت اقامت دائم در کانادا را ندارم؟ من از بالاترین سطح ممکن تحصیلات برخوردارم، دیگر چه کاری باید بکنم؟»

کانادا از زمان ورود میبدی به این کشور، نزدیک به نیم میلیون دلار از طریق کمک‌های دولتی و بورسیه‌های دانشجویی، برای آموزش او سرمایه‌گذاری کرده است.

«نمی‌دانم اولویت‌های کانادا چگونه است، اما اگر من سیاست‌گذار بودم، به خودم می‌گفتم ما پول زیادی برای این افراد کارآزموده خرج کرده‌ایم، پس باید آنها را نگه داریم.»‌

همچنین ده‌ها تن دیگر، از جمله مریم مریخ‌پور، پی‌اچ‌دی در مهندسی صنعتی و پویا میرزابیگی، فوق‌لیسانس در مهندسی مکانیک، داستان‌های خود را برای شبکه‌ی سی‌بی‌سی نیوز فرستاده‌اند. یک گروه فیسبوکی نیز از این دانشجویان ایرانی ساکن کانادا تشکیل شده است، که بیش از ۳۰۰ عضو دارد.

استرس،‌ انتظار، افسردگی و اضطراب

ونسانت والایی، وکیل ساکن مونترآل، که وکالت عبدی را بر عهده دارد، در این روزها طرف مشاوره‌ی گروهی از دانشجویان ایرانی ساکن کبک قرار گرفته که می‌گویند با دوره‌های انتظار طولانی مدتی مواجه شده‌اند.

والایی می‌گوید بسیاری از این افراد از استعدادهای برتر به شمار می‌آیند و کانادا به وجودشان نیاز دارد، اما زندگی در بلاتکلیفی آنها را از لحاظ روانی، تحت فشار قرار داده است.

او می‌گوید: «بسیاری از آنها دوران انتظار را با رنج و عذاب می‌گذرانند و بعضی‌های‌شان، به خاطر همین تأخیرها، دچار افسردگی و اضطراب شده‌اند.»

جویس مورای، نماینده‌ی لیبرال پارلمان از حوزه‌ی ونکوور کوادرا، می‌گوید با تعدادی از این دانشجویان ایرانی که رسیدگی به پرونده‌شان طولانی شده، ملاقات کرده است که بعضی‌های‌شان، در آستانه‌ی گریه کردن بوده‌اند.

او می‌گوید:‌ «دولت ما دانشجویان بین‌المللی را به عنوان گروهی مثبت و ممتاز از نامزدهای اقامت دائم شناسایی کرده است. ما اینجا به آنها نیاز داریم و دلیلی وجود ندارد که این دانشجویان، جواب خود را به موقع دریافت نکنند.»

مورای می‌گوید این موضوع را با احمد حسین، وزیر مهاجرت و رالف گوداله، وزیر امنیت عمومی، مطرح کرده است.

دفتر احمد حسین به درخواست سی‌بی‌سی برای مصاحبه پاسخی نداد.

سخنگوی وزارت مهاجرت، پناهجویان و شهروندی کانادا در بیانیه‌ای اظهار داشت که بررسی‌های امنیتی «بخشی عادی از فرایند رسیدگی به درخواست اقامت دائم است و ارتباطی به ملیت متقاضیان ندارد.»

در بیانیه آمده است که این بررسی‌ها توسط آژانس‌هایی خارج از وزارتخانه، مانند پلیس سواره‌نظام، سازمان خدمات اطلاعات و امنیت کانادا و سازمان خدمات مرزی کانادا، انجام می‌پذیرد.