مسیر دشوار ترکیه تا کانادا؛ این مرد حالا بهترین کارآفرین دنیاست

شماره ۱۲۶ هفته‌نامه آتش را از اینجا دانلود کنید

اسپانسر ویژه: پریا اسکویی – مشاور امور مهاجرت – کانادا

دوقلوها در راه بودند. مادر برای تولد آنها ثانیه‌شماری می‌کرد و پدر در زیرزمین نمور خانه قدیمی‌اش پازل‌های رویای دو میلیارد دلاری خود را می‌چید. شاید خود این مرد گمنام نیز تصور نمی‌کرد روزهایی که برای تهیه مایحتاج خانه‌اش در تنگنا بود، پله ترقی او برای شهرت و ثروت خواهد شد.

مرد، هر روز یک به یک در خانه‌های کشاورزان کانادایی می‌رفت و آنها را راضی می‌کرد حبوبات و به‌ویژه عدس بکارند. خیلی‌ها اعتنایی به پیشنهادهای این مرد جسور نمی‌کردند، اما او اراده‌ای قوی داشت و هر روز در زیرزمین خانه‌اش نقشه‌هایی علمی‌ طراحی می‌کرد تا بتواند بزرگترین تولیدکننده حبوبات شود.

«مراد الکاتب» همان مرد کانادایی است که رویای خود را از زیرزمین خانه‌اش به دو میلیارد دلار رساند و جایزه‌ی بهترین کارآفرین سال جهان را از آن خود ساخت. او پسر یک خانواده موفق مهاجر در ساسکاچوان است.

این برای دومین بار در ۱۰ سال گذشته است که یک کانادایی جایزه‌ی بهترین کارآفرین سال جهان (WEOY) را از آن خود ساخته است و این بار صدرنشین کارآفرینان جهان کسی نیست جز کارمند پیشین دولت در رجینا، که در سال 2004 میلادی از کار خود استعفا داد.

در آن زمان شاید حتی نزدیکترین عضو خانواده یعنی همسر باردارش نیز از این اقدام مراد الکاتب شوکه شده بود. او هم باور نمی‌کرد شوهرش دست به چنین ریسکی بزند اما مراد انگار پیش‌بینی کرده بود در آینده به یک قطب اقتصادی تبدیل خواهد شد.

مراد، تصمیمی جدی گرفت و با وجود اینکه گاهی به بن‌بست می‌خورد، بی‌اعتنایی می‌دید یا از سوی دوست و فامیل مسخره می‌شد، هر روز یک به یک به در خانه‌ی کشاورزان ساسکاچوان می‌رفت و با پیشنهاد و رایزنی بسیار آنها را ترغیب می‌کرد تا به جای محصولات دیگر، حبوبات بیشتری بویژه عدس و لوبیا، کشت کنند.

یک مهاجرت طولانی؛ از ترکیه تا کانادا

خانواده الکاتب در سال ۱۹۶۵ از ترکیه به کانادا مهاجرت کردند و در سال ۱۹۷۵ در Davidosn در ساسکاچوان ساکن شدند.

پدر او «فاتح» نخستین پزشک محلی آنجا بود و مادرش «فیهان» ابتدا به عنوان عضو شورای شهر و سپس به عنوان شهردار دیویدسون فعالیت کرد.

میشل الکاتب، همسر او می‌گوید: «وقتی او به خانه می‌آید، فقط مراد است. او همسر من و پدر فرزندانم است. البته خیلی‌ها وجهه دیگری از او را می‌بینند.»

میشل و مراد اولین بار وقتی یکدیگر را دیدند که هر دو به مدرسه امور مالی در ساسکاچوان می‌رفتند. مراد یک روز به یکی از همکلاسی‌هایش گفت که دوست دارد با میشل ازدواج کند. یک روز میشل دیرتر به سر کلاس آمد و پشت سر مراد نشست. طولی نکشید که جر و بحث آنها شروع شد. میشل می‌گوید: «من آن روز از دست مراد خوشحال نبودم اما امروز به خوبی او را می‌شناسم. همان زمان ما کم کم با هم آشنا شدیم. او روی هر چیزی متمرکز بود و تا الان هم همین‌طور است.» سه سال بعد از این دیدار بود که آنها با هم نامزد کردند و مراسم عروسی گرفتند. حاصل این ازدواج، دوقلوهایی به نام‌های طارق و سرای ۱۵ ساله است.

ایده‌ای درخشان در زیرزمین نمور خانه

مراد الکاتب با یک آینده‌نگری حساب‌شده پی برده بود بزودی جهان گرسنه‌ی ما به پروتئین باکیفیت‌تر نیازمند خواهد بود و همین کافی بود تا با تلاش و تکاپویی بسیار موفق به تأسیس شرکت سهامی عام در لیست TSX شود تا جاییکه درآمد آن در سال ۲۰۱۶ میلادی به رکورد ۱ / ۲ میلیارد دلاری برسد.

این شرکت با عنوان AGT اکنون بزرگترین زنجیره‌ی تأمین عدس، نخودفرنگی و نخود سبز جهان با ساختار یکپارچه‌ی عمودی به شمار می‌آید.

داستان مراد الکاتب از همه مؤلفه‌هایی که WEOY و اهداکننده‌ی جایزه بهترین کارآفرین جهان یعنی شرکت مشاوره‌ی EY، مایل‌اند در برنده‌ی خود مشاهده کنند، برخوردار است.

‌ شروع متواضعانه، موفقیت‌های بزرگ و تأثیر چشمگیر روی صنعت و جامعه از آن جمله‌اند و در نتیجه‌ی تلاش‌های مراد الکاتب، کانادا اکنون ۶۵ درصد عدس جهان را تولید می‌کند؛ ماده‌ای غذایی که نه تنها سرشار از پروتئین است بلکه در‌واقع همزمان با رشد خود، خاک را نیز تغذیه می‌کند و تاثیر بسزایی در بالا رفتن کیفیت خاک و طبیعت می‌گذارد.

مراد الکاتب بر این باور است که کارآفرینان در برابر بهبود وضعیت جامعه مسئول هستند و باید شرکت AGT بخاطر اینکه سال گذشته از طریق سازمان‌های بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر، ۷۰۰ میلیون وعده‌ی غذایی رایگان در اختیار پناهجویان گرسنه‌ی سوری قرار داد، مورد ستایش قرار گیرد.

او حالا بهترین کارآفرین دنیاست

مراسم انتخاب بهترین کارآفرین جهان در یک مهمانی شام رسمی در سالن Salle des Etoiles موناکو برگزار شد. او در یک سخنرانی پرشور گفت: «من به چیزی به عنوان کارآفرینی اجتماعی باور ندارم. آنچه وجود دارد فقط کارآفرینی است. ما به عنوان کارآفرین باید اهداف اجتماعی را ضمیمه‌ی کار شرکت‌های خود کنیم تا دنیای مناسبی برای فرزندان و نوه‌هایمان بسازیم. بیایید کمک به تغییر دنیا را هدف خود قرار دهیم؛ هر بار تغییر یک زندگی.»

رقابت با بزرگ‌ترین تاجران دنیا

مراد الکاتب جایزه بهترین کارآفرین جهان را به روشی کاملاً کانادایی پذیرفت؛ یعنی با ادای احترام به ۴۸ مدعی دیگر جایزه‌ی امسال، که هر کدام بهترین کارآفرین سال کشور خود بودند. الکاتب در سخنرانی‌اش گفت‌: «این گروه، به نظر من شگفت‌انگیز است. آنها پیشاپیش در اینکه من کارآفرین بهتری باشم، نقش داشته‌اند.»

رقبایی که الکاتب با اختلافی اندک بر آنها پیروز شد تا جایزه‌ی نخست را در موناکو از آن خود سازد از سرشناس‌ترین انسان‌های اقتصادی جهان بودند.

بیل ماریوت، بنیان‌گذار ماریوت اینترنشنال بزرگترین هتل زنجیره‌ای جهان، ویکتو مولر از شیلی، مؤسس Hortifrut بزرگترین تولیدکننده‌ی میوه‌های berry در دنیا، لی رویگانگ غول صنعت سرگرمی از چین و پیتر بک، جوان موفق نیوزیلندی، از شرکت راکت‌لب (او ارسال ماهواره‌های تجاری را، از طریق مینی راکت‌ها به مسأله‌ای عادی تبدیل کرده است) از جمله کسانی بودند که از جمله نامزدهای این جایزه ارزشمند بودند. مراد الکاتب در این کورس حرفه‌ای از همه آنها پیشی گرفت.

سیرک آفتاب؛ یک نمونه موفق کانادایی

البته باید گفت که مراد الکاتب دومین نفر از کانادا بود که به چنین جایزه‌ای دست یافت. نخستین کارآفرین کانادایی که در تاریخ ۱۶ ساله‌ی برنامه‌ی WEOY موفق به کسب این جایزه شده است، گی لالیبرته بنیانگذار Cirque du soleil سیرک آفتاب است که در سال ۲۰۰۷ توانست این مقام را از آن خود سازد.

شباهت‌های زیادی می‌توان بین این سیرک پرطرفدار در تمام دنیا و شرکت AGT یافت؛ هر دو شروع متواضعانه‌ای داشته‌اند. لالیبرته در سیرک‌های کبک‌سیتی با چوب‌پا راه می‌رفت و الکاتب شرکت خود را در رجینا در یک زیرزمین به راه انداخت، در حالی که همسرش انتظار بچه‌های دوقلویشان را می‌کشید. هر دو شرکت، قلمروی جهانی یافتند.

این سیرک شرکت‌های گردشگری‌ زیادی را در سراسر جهان اداره می‌کند و شرکت AGT نیز اکنون ۴۷ کارخانه‌ی فرآوری مواد غذایی در پنج قاره دارد. AGT در سال گذشته محصولات و مواد غذایی فرآوری‌شده‌ی خود را به ۱۲۰ کشور جهان فروخته است.

مراد الکاتب در مصاحبه‌ای با فایننشال پست به شباهت دیگری اشاره می‌کند و می‌گوید: «هر دو شرکت تحول‌آفرین بوده‌اند. لالیبرته راهی را آغاز کرد که به خلق یک رسانه‌ی هنری جدید ختم شد؛ یعنی سیرکی برای بزرگسالان. AGT هم کوشش کرده است که رشد و مصرف عدس را که یکی از کهن‌ترین حبوبات جهان است تشویق کند تا پروتئین باکیفیت و نیازمند به حداقل آب را برای جمعیت پیوسته در حال افزایش جهان فراهم آورد. کشاورزان در این شاخه به سود خود می‌رسند و دنیا نیز منبع جدیدی از پروتئین پیدا می‌کند.»

من دنیا را جای بهتری کرده‌ام

مراد الکاتب بر این باور است که در آینده هیچ محدودیتی در خصوص یافتن راه‌های جدید برای تأمین غذای بهتر برای مردم دنیا وجود ندارد و او فرصت‌های بی‌شماری در این زمینه می‌بیند.

بهترین کارآفرین جهان می‌افزاید که هدف اجتماعی شرکت برای بهبود بهره‌وری زراعی و وضعیت تغذیه‌ی مردم، موتور محرکه‌ی رشد آن خواهد بود.  مراد الکاتب می‌گوید: «من عقیده دارم که انگیزه‌های اجتماعی عاملی برای جذب و حفظ نیروهای بااستعداد برای ما شده و تمرکز شرکت ما را بسیار بالاتر برده است. این مسأله در همه کارهایی که ما انجام می‌دهیم در هم تنیده شده است.»

یک تورنتویی به کمک آقای تاجر آمد

البته باید این را هم گفت که مراد الکاتب برای بردن جایزه‌ی WEOY سلاحی پنهانی داشته است. ربکا مک‌دانلد، کارآفرین اهل تورنتو و مدیرعامل شرکت Just Energy، که قبلاً رئیس هیئت داوران برنامه‌ی WEOY بوده است همزمان با آموزش‌های ویژه به الکاتب، توصیه‌های زیادی برای جلب نظر داوران و رای دادن آنها به الکاتب داشته است.

البته این مورد نمی‌تواند در انتخاب مراد الکاتب و شرکت AGT به عنوان بهترین کارآفرین جهان آن هم با این همه گستردگی واقعی و تاثیرگذاری در اقتصاد و تجارت جهانی، نقطه منفی تلقی شود.

مراد الکاتب؛ مهاجر ترک‌تبار کانادا در یک نگاه

مراد الکاتب ۴۵ ساله بزرگ‌ترین تولیدکننده حبوبات در دنیاست و ۴۸ کارخانه او در پنج استان کانادا، برای بیش از ۲۰۰۰ نفر کار تولید کرده است. او فارغ‌التحصیل امور مالی از دانشگاه ساسکاچوان است و خودش می‌گوید زندگی در یک محیط کشاورزی به او کمک کرده در بیزینس خود موفق باشد؛ فرزند موفق یک خانواده مهاجر ترک‌تبار.