اگر می‌خواهید بدانید اوضاع اقتصاد کانادا چطور است، نظرات این چهار اقتصاددان را بخوانید

لازم نیست اقتصاددان باشید تا متوجه شوید کرونا ویروس و فاصله‌‌گیری اجتماعی ناشی از آن‌، در حال آسیب رساندن به اقتصاد است. فقط کافی است به خیابان‌های خلوت و مغازه‌ها و فروشگاه‌های بسته شده نگاهی بیندازید.

اقتصاددان‌ها معتقدند ما در شرایطی قرار گرفته‌ایم که هیچ‌گونه قرینه تاریخی برای آن وجود ندارد و اقتصاد کانادا با ضربه‌ای بی‌سابقه مواجه شده است. اما این که چه مدت این وضعیت ادامه پیدا می‌کند و عمق تاثیرات آن چقدر خواهد بود، بستگی به کرونا ویروس و توانایی ما در مهار آن دارد.

با این وجود، می‌توان پیش‌بینی‌هایی در مورد آینده اقتصاد داشت.

در این مطلب با دیدگاه‌های ۴ اقتصاددان برجسته کانادایی درباره شرایط فعلی اقتصاد کشور و آینده آن آشنا می‌شوید.

سیل اخبار اقتصادی فاجعه‌بار، بی‌وقفه و حیرت‌انگیز بوده است.

زیان یک هزار میلیارد دلاری سهام کانادا در یک ماه؛ رکورد ۱.۵ میلیون درخواست از طرف کارگران برای بیمه بیکاری در تنها ده روز؛ تعطیلی ناگهانی کسب‌وکارها؛ تعلیق فعالیت خطوط هوایی؛ بسته شدن کارخانه‌ها؛ اخراج دسته‌جمعی کارگران بزرگترین خودروساز کشور؛ متوقف شدن بخش‌های کاملی از اقتصاد؛ و قطعی بودن یک دوره رکود جهانی، بخش‌هایی از این اخبار فاجعه‌بار هستند.

بزرگ‌ترین کمک دولت در طول تاریخ کانادا

بگذریم از بسته ۸۲ میلیارد دلاری کمک‌های دولت فدرال که بزرگترین کمک دولت در تاریخ کشور به شمار می‌آید.

Sheila Block، اقتصاددان ارشد در مرکز سیاست‌های جایگزین کانادا Canadian Centre For Policy Alternatives، می‌گوید: «من چهل سال است که در این زمینه مشغول به فعالیت هستم و فکر نمی‌کنم که هرگز با چنین موقعیتی مواجه شده باشم. آنچه در پیش روست واقعا عظیم و ناگوار خواهد بود».

با توجه به آنکه اقتصاد کانادا و به‌طور کلی اقتصاد جهان، دوره‌ای از بی‌ثباتی تاریخی را پشت سر می‌گذارد، چشم‌انداز پیش رو مسلما ناخوشایند خواهد بود. اما اینکه این وضعیت چقدر ناخوشایند است، روشن نیست، درست مثل وضعیت خود ویروس کرونا.

Larry Smith، استاد اقتصاد در دانشگاه Waterloo، می‌گوید: «رصد کردن وضعیت اقتصاد تقریبا به همان جدیت رصد کردن موارد ابتلا به کووید ۱۹، در حال انجام است. روشن است که هر چه این اوضاع بیشتر به طول انجامد، آسیب‌های ناشی از آن نیز گسترده‌تر خواهد بود».

برای شرایط فعلی، هیچ‌گونه قرینه تاریخی وجود ندارد

روزنامه تورنتو استار با ۴ اقتصاددان صحبت کرده است، تا درکی کلی از آنچه آینده برای اقتصاد کانادا به همراه دارد، پیدا کند.
همه آنها می‌گویند که ما در قلمرو ناشناخته‌ای قرار گرفته‌ایم و هیچ‌گونه قرینه تاریخی‌ برای آنچه در حال حاضر در حال وقوع است، وجود ندارد.

وضعیت اقتصاد بستگی به مهار ویروس کرونا دارد

 

Pedro Antunes، اقتصاددان ارشد هیئت کنفرانس کانادا Conference Board of Canada معتقد است که به سختی می‌توان درباره چنین موضوعی تفکر و تعمق کرد.

اما به گفته او، شوک تقاضای ناشی از فاصله‌گیری اجتماعی، احتمالا از نظر اقتصادی، کمتر از بحران مالی ۲۰۰۸ خطرناک‌ خواهد بود. بنابراین، احتمالا اقتصاد می‌تواند به سرعت به وضعیت سابق خود برگردد. با این وجود، همه چیز بستگی به یک مجهول بسیار بزرگ دارد؛ یعنی این ویروس و توانایی ما در مهار آن.

به باور Tammy Schirle، استاد اقتصاد دانشگاه Wilfrid Laurier در واترلوی انتاریو، حتی قبل از شیوع ویروس کرونای جدید نیز، اقتصاددانان و سیاست‌گذاران کانادایی در حال آماده شدن برای احتمال وقوع یک رکود نسبتا عمیق بودند.

 

دوره رکود و بحران سلامت عمومی در هم آمیخته است

او می‌گوید: «اکنون به نظر می‌رسد که ما داریم یک بحران سلامت عمومی را با یک دوره رکود، در هم می‌آمیزیم و تلاش داریم همه را نیز از نظر مالی تامین نگه داریم. روشن است که هیچ سرمشقی برای چگونگی انجام این کار یا بهترین روش برای انجام آن، وجود ندارد».

به گفته اسمیت، لازم نیست اقتصاددان باشید تا متوجه شوید فاصله‌‌گیری اجتماعی‌ که ما به اجرا در آورده‌ایم، در حال آسیب رساندن به اقتصاد است. فقط کافی است به خیابان‌ها نگاه کنید.

کسب‌وکارهایی که بیشترین زیان اقتصادی را متحمل شده‌اند

اقتصاد به‌طور کلی آسیب دیده اما مشکلات واحدهای مختلف اقتصادی به شکل برابر توزیع نشده است. به‌طوری که بخش‌های خرده فروشی، خدمات غذا، حمل و نقل، سرگرمی، تفریح و هتلداری بسیار بیشتر از سایر بخش‌ها تحت تاثیر قرار گرفته‌اند.

این بخش‌ها سهم قابل توجهی ـ‌ نزدیک به ۱۳ درصد ـ از تولید ناخالص داخلی کانادا را به خود اختصاص می‌دهند و به تنهایی می‌توانند رشد اقتصاد را دگرگون کنند؛ به ویژه با توجه به زیان‌های ناگهانی و عظیمی که در حال حاضر برای آنها اتفاق افتاده است.

بسته کمک‌های اضطراری دولت فدرال با هدف کمک سریع به آن دسته از شاغلان و بیزینس‌هایی ارائه شده است، که بیشترین لطمه را از کووید ۱۹ دیده‌اند.

شیرل می‌گوید: «اولویت نخست و فوری این است که تلاش کنیم مردم حتما از این امکان برخوردار باشند که بتوانند در خانه بمانند».

۸۲ میلیارد دلار کمکی که تنها، گام اول به شمار می‌رود

برای آنکه درک بهتری از حجم کمک دولتی به دست آوریم، می‌توانیم به این نکته توجه کنیم که دولت‌های فدرال و استانی، به دنبال بحران مالی سال ۲۰۰۸، روی‌هم‌رفته ۵۴ میلیارد دلار در طی چندین سال، برای تقویت اقتصاد هزینه کردند.

با آنکه این ۸۲ میلیارد دلار مبلغ بسیار بزرگی است، تمامی اقتصاددان‌هایی که روزنامه تورنتو استار با آنها گفتگو کرده است، آن را صرفا گام نخست می‌دانند.

بانک‌های بزرگ همچنین انعطاف‌پذیری بیشتری برای بازپرداخت اقساط وام‌های مسکن و سایر وام‌ها در نظر گرفته‌اند، که همه اینها برای کمک به بیزینس‌ها و مصرف‌کنندگان برای تحمل این طوفان اقتصادی است.

طول می‌کشد تا اوضاع به حالت عادی برگردد

شیرل می‌گوید: «به این ترتیب، وقتی که ما بالاخره از این ماجرا عبور کردیم و مردم توانستند به تدریج به سر کار برگردند، شغلی باقی خواهد ماند که مردم بخواهند انجام بدهند. با وجود در نظر گرفتن این تمهیدات، آسیب‌ها باز هم سنگین خواهد بود و مدتی طول خواهد کشید تا اوضاع به حالت عادی برگردد، اما دست‌کم شانس بیشتری برای آن وجود خواهد داشت».

اما و اگرهای کمک‌های دولت

بعضی از بیزینس‌ها گلایه کرده‌اند که این کمک‌ها کافی نیست. اسمیت در این باره معتقد است:‌ «این امکان واقعا وجود دارد که کمک‌ها کافی نباشد. من بدون هیچگونه پیش‌داوری سیاسی می‌گویم که به باور من، پاسخ دولت در چنین شرایطی، احتیاط‌آمیز بوده است. دولت همچنین به صراحت گفته است که در صورت لزوم، اقدامات بیشتری را در دستور کار قرار خواهد داد».

اسمیت می‌گوید دولت باید به پیامدهای بلندمدت چنین هزینه‌هایی نیز فکر کند و هدف باید برداشتن یک «گام معنی‌دار» باشد، که به باور او چنین نیز بوده است.

به گفته او: «مبلغ در نظر گرفته شده از سوی دولت، برای آنکه تاثیراتی بر اقتصاد بگذارد، کافی است. شما در حال بهبود بخشیدن به نقطه‌ضعف‌ها هستید. البته، شاید اقدامات صورت گرفته کافی نبوده باشد، اما در هر صورت شما باید وضعیت را زیر نظر داشته باشید».

بیزینس‌هایی که نیاز بیشتری به کمک دارند باید در اولویت قرار گیرند

شیرل می‌گوید: «عاقلانه خواهد بود اگر سیاست‌گذاران، مقداری وقت صرف کنند و دریابند که کدام بیزینس‌ها بیشترین کمک را لازم خواهند داشت و بهترین راه برای رساندن این کمک‌ها چیست. چون این یک جور اولویت دوم یا احتمالا سوم است، هرچند که صاحبان بیزینس به چشم اولویت نخست به آن نگاه خواهند کرد».

دولت باید حداکثر پرداخت EI را برای همه تضمین می‌کرد

بلوک از سرعت عمل دولت در اعلام این بسته کمک‌ها راضی است، اما او این امید را داشت که دولت، حداکثر پرداخت EI را برای همه تضمین می‌کرد، چرا که گذران زندگی تنها با ۵۵ درصد از دستمزد قابل پرداخت بیمه، برای برخی از کارگران بسیار دشوار است.
او در این باره توضیح می‌دهد: «ما می‌دانیم کسانی که حداقل دستمزد را دریافت می‌کنند،‌ با ۱۰۰ درصد درآمد خود نیز به زحمت از عهده هزینه‌هایشان بر می‌آیند».

اوضاع در بلندمدت چگونه خواهد بود؟

بزرگترین سوال‌های پیش‌روی اقتصاددان‌ها، سوال زیر است:

1. این شرایط چه مدت طول خواهد کشید؟
2. چه زیان‌هایی همیشگی خواهد بود؟

بیزینس‌هایی که دچار مشکلات زیادی خواهند شد

هر چه بیشتر این وضعیت به طول انجامد، فشارها بر برخی از کسب‌وکارها سنگین‌تر خواهد بود و ممکن است همه آنها جان سالم به در نبرند. بیزینس‌هایی که نمی‌توانند محصول فروشی خود را انبار کنند، در سخت‌ترین وضعیت قرار دارند.

اسمیت می‌گوید هنگامی که آبجوفروشی مورد علاقه شما دوباره باز شود، شما به آنجا خواهید رفت، اما پولی که امروز می‌توانستید در آنجا خرج کنید، برای همیشه از دست رفته است.

به گفته او: «ما به‌عنوان مصرف‌کننده، نمی‌توانیم زمان را ذخیره کنیم. حجم سرگرمی و تفریحی که من می‌توانم در طول عمرم مصرف کنم، کاهش نیافته است. بدیهی است که این نکته، تاثیرات بلندمدت را بدتر می‌کند».

اگر وضعیت فعلی برای دو تا چهار ماه دیگر ادامه پیدا کند، چه خواهد شد؟ اگر بیشتر طول بکشد، چه؟

پیامدهای بلندمدت این بحران

Antunes می‌گوید: «در این هنگام است که فشارها واقعا خود را آشکار خواهد کرد. نگرانی‌ها بیشتر در مورد «تاثیر تصاعدی» بلاتکلیفی مصرف‌کنندگان و عدم اعتماد آنها به بخش مالی است.»

وی ادامه می‌دهد: «این وضعیت ممکن است ۳ یا ۶ ماه طول بکشد،‌ یا ممکن است سناریوهای شوم‌تری نیز به وقوع بپیوندد و ما شاهد ادامه این وضعیت در مدت طولانی‌تری باشیم. در این صورت، من نگران آن چیزی خواهم شد که می‌توانیم با عنوان پیامدهای بلندمدت از آن نام ببریم».

به گفته بلوک تاثیر بلندمدت دیگری که می‌تواند اتفاق بیفتد، آن است که صنایعی که قبل از این، در معرض ریسک و در آستانه تغییرات بزرگ قرار داشتند، ممکن است شاهد شتاب گرفتن این تغییرات شوند و برخی واقعا در تنگنا قرار بگیرند.
او تغییرات در میزان تقاضا برای سوخت‌های فسیلی و همچنین گرایش بیشتر به فروش‌های آنلاین را به‌عنوان دو نمونه در بخش خرده‌فروشی، نام می‌برد.

دولت باید به فکر چگونگی حمایت از کارگران باشد

دولت‌ها باید شروع به تامل در این باره نمایند، که چگونه از کارگران و مناطق وابسته به صنایعی که ممکن است ناگزیر به تحول باشند، حمایت کنند.

او می‌گوید: «پروژه بلندمدت‌ این است. آنچه از کشورهای دیگر می‌دانیم، آن است که به نظر می‌رسد این همه‌گیری ـ همراه با زیان‌ها و مرگ‌های سهمگینی ـ می‌آید و می‌گذرد، ولی بعد از اینکه یک نوع ثبات پیدا کردیم، فکر می‌کنم واقعا برای دولت‌ها مهم خواهد بود که توجه خود را به این موضوع معطوف کنند».

بیزینس‌ها، چه کوچک و چه بزرگ، با آینده‌ای نامطمئن مواجه هستند؛ از غول‌های تولید مانند بوئینگ گرفته، که برای تامین منابع مالی خود شدیدا به دنبال کمک‌های دولت است، تا رستوران مستقل محله شما، که در بهترین حالت، با حاشیه سود بسیار اندکی، به کار خود ادامه می‌دهد.

خطوط هوایی، شرکت‌های کشتی‌رانی تفریحی، باشگاه‌های ورزشی، هتل‌ها و سینماها، که تقریبا یک‌شبه میلیاردها دلار از درآمد بالقوه خود را از دست داده‌اند، به همراه صنعت نفت، که پیشاپیش از کاهش قیمت‌ها آسیب دیده است و ممکن است در صورت وقوع رکود جهانی دچار فاجعه گردد، بیشترین آسیب‌ها را متحمل شده‌اند.

تاثیر شرایط ایالات متحده بر کانادا در مهار ویروس

آنتونس می‌گوید با توجه به وابستگی سنگین کانادا به تجارت مرزی با ایالات متحده، توانایی ایالات متحده در مهار ویروس نیز تقریبا به همان اندازه تلاش‌های خود ما، برای اقتصاد کانادا اهمیت خواهد داشت.

او ادامه می‌دهد: «اگر شرایط چنان پیش برود که کانادا در مورد اقدامات بهداشتی عملکرد مناسبی از خود نشان دهد، ولی ایالات متحده نتواند خوب پیش برود، فکر می‌کنم که اقتصاد ما همچنان در معرض خطر قرار خواهد داشت. بنابراین، ما باید شاهد باشیم که کل آمریکای شمالی در مهار این بیماری موفق عمل می‌کند».

دلایلی که برای خوشبینی وجود دارد

با وجود فضای تیره و تار آشکار فعلی، اقتصاددان‌هایی که در این مطلب با آنها مصاحبه شده، معتقدند همچنان دلایلی برای امیدواری وجود دارد.

بلوک می‌گوید: «ما نباید توانایی اقتصاد را در بهبود یافتن از وضعیتی اینچنین، دست‌کم بگیریم. انتاریو استان بسیار ثروتمندی در کشور بسیار ثروتمندی است. ما منابع بسیار زیادی داریم و من کاملا اطمینان دارم که اقتصاد بهبود پیدا خواهد کرد.»

بلوک اضافه می‌کند: «من فکر می‌کنم کاری که ما باید انجام بدهیم، آن است که زیان‌های وارده به اشخاص و خانواده‌ها را در طی این فرایند، به حداقل برسانیم و ما می‌دانیم که بیشترین صدمه به کسانی خواهد رسید که بیشتر از سایرین به حاشیه رانده شده‌اند و از کمترین امکانات برخوردار هستند».

آنتونس نیز به توانایی اقتصاد کانادا برای بهبود یافتن، ایمان دارد.

او در این رابطه توضیح می‌دهد: «هیچ چیز به اندازه هزینه کردن مصرف‌کنندگان، سریع برگشت پیدا نمی‌کند. تا زمانی که درآمدها و حمایت‌های درآمدی وجود داشته باشد، مردم از خرید کردن و رفتن به تعطیلات منصرف می‌شوند، ولی دیر یا زود شرایط برمی‌گردد».

[elfsight_pdf_embed id=”7″]

 

 

[table id=22 /]

 

 

[elfsight_pdf_embed id=”4″]