رمضان در کرونا؛ مسلمانان، ایرانیان، یهودیان و مسیحیان در کانادا چطور جشن‌های خود را می‌گیرند؟

ماه رمضان، ماه مقدس مسلمانان این هفته فرا رسید، اگر چه امسال به خطار شرایط کرونا، از مهمانی‌ها و اجتماعات در مساجد و افطاری‌های دورهمی خبری نیست.

پیش از آن همین اتفاق برای نوروز، ضیافت سدر پسح یهودیان و عید پاک مسیحیان هم افتاد، اما می‌گویند محدودیت، خلاقیت آدم‌ها را شکوفا می‌کند و پر بیراه هم نیست، چون این روزها کرونا ویروس گذشته از مشکلاتی که ایجاد کرده، باعث شده بعضی از مردم دست به کارهای خلاقانه‌ای بزنند. نمونه‌اش، برگزاری مراسم مذهبی و جشن‌های باستانی است.

همه خانواده‌ها برای برگزاری این اعیاد و مراسم، برنامه‌هایی داشتند که کرونا به آنان اجازه نداد، اما این دلیل نمی‌شود که به‌کلی قید برگزاری مراسم را بزنند. خانواده‌های تورنتویی، خلاقیت‌های جالبی به خرج داده‌اند تا هم سالم بمانند، هم این که مراسم خود را از دست ندهند.

رسانه‌های کانادا به مناسبت فرا رسیدن ماه رمضان، سراغ خلاقیت‌های پیروان مذاهب مختلف رفته‌اند. در این مطلب که از گزارش‌های روزنامه تورنتو استار، نشریه مک‌لینز و تورنتو لایف تهیه شده، شما با نمونه‌هایی از این کارهای خلاقانه آشنا می‌شوید و شاید دلتان خواست شما هم این کارها را انجام دهید.

خوب یک بار دیگر ماه رمضان برای مسلمانان فرا رسید، اما با حال و هوایی که با هر سال فرق می‌کند. رمضان از این هفته شروع شده و مسلمانان معتقد، تمام روزهای این ماه را روزه می‌گیرند. اما قطعا برگزاری مراسم ماه رمضان در یک سال کرونازده با سال‌های دیگر متفاوت است.

ماه رمضانی که قرار است در دوران کرونا برگزار شود

Zoya Shaban روزنامه‌نگار ساکن تورنتو و عضو یک خانواده مهاجر از پاکستان است. او با تورنتو استار در مورد مراسم مذهبی ماه رمضان در زمان همه‌گیری کرونا صحبت می‌کند.

به گفته زویا، رمضان یک ماه کامل طول می‌کشد و تاریخ آن با توجه به تقویم قمری، تغییر می‌کند.

رسم و رسوم افطار در ماه رمضان

او از زمانی که ۷ یا ۸ ساله بوده، روزه گرفتن را شروع کرده است و در ماه رمضان همه اعضای خانواده‌اش برای افطار دور هم جمع می‌شوند.

زویا درباره غذاهای سنتی ماه رمضان می‌گوید: «برای افطار معمولا سمبوسه و رول کباب که غذاهای سنتی افطار است تهیه می‌کنیم ولی برنج و مرغ و سوپ هم می‌پزیم». در ماه رمضان، زویا و خانواده‌اش معمولا ۳ شب در هفته را در خانه خود افطار می‌کنند و بقیه شب‌ها را در خانه دوستان و اقوام‌شان مهمان هستند.

او توضیح می‌دهد: «معمولا هر سال در ماه رمضان، پنجشنبه شب‌ها به مسجد می‌رویم، چون این شب، یک شب مذهبی محسوب می‌شود. آنجا نماز می‌خوانیم و همراه با همه کسانی که در مسجد هستند افطار می‌کنیم.»

زویا اضافه می‌کند: «معمولا بیشتر از هزار نفر در مسجد جمع می‌شوند. مسجد غذا را تهیه می‌کند، ولی ما خودمان هم همگی از خانه هم غذا می‌بریم و با دیگران تقسیم می‌کنیم. به همین دلیل است که این یک سنت زیبا برای ما محسوب می‌شود».

ویروس کرونا باعث شده تا رمضان امسال، سوت و کور برگزار شود

زویا درباره شرایط رمضان امسال می‌گوید: «امسال بسیار متفاوت است. ماه رمضان از ۲۴ اپریل شروع می‌شود و به نظر می‌رسد که شرایط به این زودی‌ها بهتر نخواهد شد. صادقانه بگویم که ماه رمضان سختی خواهد بود».

او مادربزرگ، عمه‌ها، خاله‌ها، عموها و دایی‌ها را فامیل بسیار نزدیک خود به حساب می‌آورد و نمی‌تواند گرامی داشتن ماه رمضان را بدون آنها تصور کند.

او ادامه می‌دهد: «مدت‌هاست که با خانواده‌ام هر جای دنیا که هستند چه دبی، چه لندن، چه پاکستان و چه اینجا، در مورد ماه رمضان صحبت می‌کنیم. امسال خیلی سوت و کور خواهد بود».

روایت دختر مسلمان از رمضان؛ ماه قدردانی از نعمت‌های خدا و کمک به دیگران

با وجود این، زویا معتقد است که هنوز چیزهای زیادی در ماه رمضان وجود دارد که باید قدر آنها را دانست.

زویا می‌گوید: «بسیاری از دوستانم از من می پرسند که ماه رمضان چیست؟ فقط در روزه و نخوردن و نیاشامیدن خلاصه می‌شود؟ من به آنها می‌گویم که هدف اصلی ماه رمضان این است که نسبت به آنچه دارید قدردان باشید و نعمت‌هایی که دارید را به خاطر بیاورید.»

زویا اضافه می‌کند: «بسیاری از مردم هنوز نمی‌دانند که یکی از مهم‌ترین بخش‌های ماه رمضان، انجام کارهای خیر است. من فکر می‌کنم که این قسمت، این روزها بیشتر از هر زمان دیگری اهمیت پیدا می‌کند. دنیا به همه کمکی که از دست ما برمی‌آید، نیاز دارد. کارهای زیادی می‌توانیم برای کمک به جامعه انجام دهیم و از این طریق دور هم جمع شویم».

برنامه‌های مسجد الرشید قدیمی‌ترین مسجد کانادا در ادمونتون برای ماه رمضان

اما در آن سوی کشور پهناور کانادا، یعنی در غرب، در مسجدالرشید که قدیمی‌ترین مسجد کانادا در ادمونتون است، آمادگی برای ماه رمضان از مدت‌ها پیش در حال پیگیری بوده و قرار است مراسم عبادت به شکل آنلاین برگزار شود.

به گفته Noor Al-Henedy، سخنگوی مسجد، این اقدامات به این معناست که رمضانی بسیار متفاوت برای بیشتر ما خواهد بود. این مسجد، مراسم افطار و سحر همیشگی را کنسل کرده است. نماز جماعت تراویح هم به شکل فیزیکی برگزار نمی‌شود.

برای برگزاری این نماز جماعت که بعد از نماز عشا خوانده می‌شود، مسجد به قدری شلوغ می‌شد که عده‌ای بیرون از مسجد می‌ایستادند.

Al-Henedy می‌گوید که این نمازهای جماعت به شکل آنلاین و توسط امام جماعت اجرا می‌شود.  نمازگزاران نیز می‌توانند از خانه و هم‌زمان با امام جماعت، نماز خود را به جای آورند. این تغییرات، تحولی سخت برای ماهی است که در آن، جمع شدن خانواده‌ها و دورهمی‌ها بسیار اهمیت دارد.

Al-Henedy سخنگوی مسجد الرشید، قدیمی‌ترین مسجد کانادا در شهر ادمونتون آلبرتا ادامه می‌دهد: «این تجربه‌ای کاملا جدید برای همه است ولی تمرکز اصلی ما در حال حاضر روی این موضوع قرار دارد که افکار منفی را دور کرده و اطمینان پیدا کنیم که این ماه، تجربه‌ای مثبت برای همه خواهد بود. ما اطمینان داریم که می‌توانیم این کار را با همکاری یکدیگر انجام دهیم تا ماه رمضانی خوب، معنوی و ایمن برای سلامتی همه داشته باشیم».

عید نوروز و سفره هفت‌سین؛ وفق دادن سنت‌های قدیمی با شرایط جدید

عید نوروز امسال هم مثل سایر مناسبت‌ها، گرفتار کرونا شد و مردم این عید را به شیوه‌ای بی‌سابقه و متفاوت برگزار کردند.
سحر نورایی، روزنامه‌نگار و سردبیر ارشد یکی از مجله‌های حوزه لایف استایل لاکچری در کاناداست.

او در گفتگو با روزنامه تورنتو استار در مورد تجربیات خود در مورد جشن گرفتن سال نوی شمسی و نوروز در همه‌گیری کرونا صحبت می‌کند و می‌گوید برای برگزاری این مراسم، هر کاری که می‌توانسته، انجام داده است.

سحر می‌گوید، وقتی کوچک بود مادرش همه کارهای جشن نوروز را انجام می‌داد و توضیح می‌دهد: «مادرم همیشه تلاش می‌کرد تا سفره هفت‌سین کاملی بچیند. او منبع تامین اقلام سفره هفت‌سین بود و حتی ماهی قرمز هم تهیه می‌کرد. بسته به اینکه چقدر مذهبی باشید، در سفره هفت‌سین می‌توانید قرآن یا یک کتاب شعر که سمبل معنویت و عشق است، هم بگذارید».

نورایی تصمیم داشت نوروز امسال را با خواهر و دوستانش بگذراند، اما همه چیز عوض شد و آنها تصمیم گرفتند به جای برگزاری مراسم چند نفری، سنت‌های قدیمی را با شرایط جدید وفق دهند.

او در این باره می‌گوید: «ابتدا تصمیم داشتیم همگی با هم جشن بگیریم ولی تصمیم عاقلانه‌تر این بود که جداگانه این مراسم را برگزار کنیم تا فاصله اجتماعی را رعایت کرده باشیم».

چهارشنبه‌سوری امسال و پریدن از روی شمع به جای بوته آتش

نورایی درباره برگزاری متفاوت مراسم چهارشنبه سوری هم توضیح می‌دهد: «قبل از سال نو، جشن چهارشنبه سوری برگزار می‌شود که طی این مراسم باید از روی آتش بپرید و شعرهایی بخوانید. چون من به آتش دسترسی نداشتم، شمع مورد علاقه‌ام را روشن کردم و در بالکن خانه‌ام از روی آن پریدم و آن شعرهای سنتی را خواندم».

جشن گرفتن در زمان همه‌گیری بیماری به نورایی چشم‌اندازی جدید برای حرکت رو به جلو داده است.

او می‌گوید: «من فکر می‌کنم اتفاقی که افتاده، باعث شده که من قدر این جشن‌ها و مراسم را جور دیگری بدانم. سال آینده تلاش بیشتری می‌کنم تا این مراسم را با الهام از آنچه مادرم انجام می‌داد، برگزار کنم، حتی با وجود زندگی شلوغ و پر دغدغه امروز».

سرسبزی و گل در انتظار ماست

او نگاه خوش‌بینانه‌ای به آینده دارد و معتقد است: «ما فرهنگی بسیار معنوی داریم و به تجدید و نو شدن در آغاز سال نو معتقدیم. آغاز سال نو مثل شروع یک سیکل تازه در زندگی است و بهار به معنای واقعی کلمه نماینده خوبی برای آغاز آن است. اوقات خوشی پیش روی ما است. با اینکه اکنون روزهای تاریکی می‌گذرانیم، اما همه چیز دوباره شکوفه می‌زند. سرسبزی و گل در انتظار ماست».

کرونا، یهودیان و ضیافت سنتی سدر پسح

اما برای یهودیان، هر سال در ضیافت سدر پسح، پیروان این دین در سراسر دنیا از خودشان یک سوال می‌پرسند: این شب چطور می‌تواند با سایر شب‌ها متفاوت باشد؟ معمولا بخشی از پاسخ این سوال در فطیر مخصوصی است که برای این ضیافت می‌خورند و matza نام دارد. امسال به خاطر کرونا، جواب این سوال کمی پیچیده‌تر شده است.

Vicky Sher، یکی از ساکنان شهر تورنتو است که در مورد ضیافت سنتی پسح می‌گوید: «معمولا برای این مراسم با دوستان و خانواده دور هم جمع می‌شویم و این مهمانی در خانه من برگزار می‌شود».

غذاهایی که برای ضیافت پسح پخته می‌شود

او معمولا میزبان ۳۰ نفر برای برگزاری این مراسم است. غذاهایی که برای این مراسم می‌پزند شامل بوقلمون، سالمون و چند مدل غذای گیاهی می‌شود.

Vicky در این باره می‌گوید: «آماده کردن غذای مهمانی تقریبا ۲ روز برای من طول می‌کشد. بعضی از خوراکی‌های سنتی را هم آماده می‌کنم مثلا matza، سوپ و کل غذای سفره مخصوص سدر که شامل تخم مرغ آب‌پز، نان مصا، ترب کوهی و کرفس است».

برگزاری مراسم امسال به شکل مجازی و از طریق GoToMeeting

برای برگزاری سدر امسال، خانواده شر و دوستانش به شکل مجازی حضور دارند. چرا که، خواهرزاده‌اش عضویت GoToMeeting را دارد.

شر از خانواده و دوستانش دعوت کرده تا نزدیکان خود را نیز دعوت کنند و در این ضیافت مجازی به آنها بپیوندند. در مجموع آنها بین ۲۰ تا ۲۵ نفر هستند که از نقاط مختلف دنیا مانند تورنتو، همیلتون، بری، مونترال، ویکتوریا و کپنهاگ از این طریق در کنار هم جمع می‌شوند.

شر و خانواده‌اش در این شرایط فقط برای خودشان شام آماده می‌کنند اما به دنبال پیدا کردن راهی هستند تا سنت‌های خود را زنده نگه دارند. او می‌گوید: «قرار است سفره سدر را آماده کنم و در خانه پسرم بگذارم؛ پسرم قرار است مراسم سدر امسال را هدایت کند. او از سفره فیلمبرداری می‌کند و ما شب را اینگونه می‌گذرانیم».

مراسم خواندن متون یهودی Haggadah، رو به دوربین برگزار می‌شود

معمولا در مراسم سدر که در خانه شر برگزار می‌شود، همه به نوبت از روی متون یهودی به نام Haggadah می‌خوانند.
او در این باره بیان می‌کند: «معمولا این کار را به زبان انگلیسی انجام می‌دهیم چون همه زبان عبری بلد نیستند. قبلا یک نفر به زبان عبری آن را می‌خواند ولی الان افراد زیادی در این مراسم شرکت می‌کنند که یهودی نیستند و فقط چون برایشان جالب است، در مراسم ما حضور دارند».

برای حفظ این سنت هم، خواهرزاده شر برای همه یک نسخه مجازی از این کتاب فرستاده که همه به نوبت آن را رو به دوربین می‌خوانند.

آنها هیچ وقت به این روش کتاب را نخوانده بودند، با این حال، شر خوشحال است که می‌تواند این سنت را از این طریق به جا بیاورد.

برگزاری متفاوت مراسم عید پاک در خانواده هیکسون

عید پاک مسیحیان نیز با روزهای کرونا مصادف شده است. Amber Hickson یکی از ساکنان تورنتو است که در مورد تجربه خود از برگزاری مراسم سنتی عید پاک در دوران همه‌گیری کرونا این‌طور می‌گوید: «ما در خانواده‌مان معمولا دو جشن مجزا برای عید پاک داریم چون همه اعضای خانواده در یک شهر زندگی نمی‌کنیم».

یکی از خواهرهای خانواده هیکسون در لندن بریتانیا است، دیگری در واترلو و والدین و یکی دیگر از خواهران در اتاوا زندگی می‌کنند. برای این خانواده که از هم دور هستند، هماهنگ کردن جشن همیشه سخت بوده است.

با وجود اینکه این مراسم هر سال متفاوت با سال قبل برگزار می‌شود ولی بعضی از جنبه‌های آن همیشه ثابت است. خانواده هیکسون همیشه قبل از رفتن به کلیسا، روز را با Easter Egg Hunt شروع می‌کنند.

در کلیسا معمولا مراسم نمایش مصائب (Passion play) اجرا می‌شود که ممکن است کامل یا خلاصه‌ای ده دقیقه‌ای از آن باشد. بقیه روز و تا قبل از صرف شام مفصل، خانواده اوقات خود را در کنار هم می‌گذرانند.

آمبر درباره آماده کردن غذای جشن می‌گوید: «مادر شوهر خواهرم یک بوقلمون می‌آورد و شوهر خواهرم ژامبون درست می‌کند. همیشه کاپ کیک خانگی درست می‌کنیم و من و خواهران و خواهرزاده‌هایم بعدازظهر را به تزیین آنها می‌گذرانیم».

کلیسا هم به مراسم آنلاین رو آورده است

هیکسون ادامه می‌دهد: «عید پاک امسال بسیار جذاب است. من تنها کسی هستم که در تورنتو مانده‌ام و باز هم به کلیسا می‌روم». البته، او قرار نیست امسال به‌صورت فیزیکی به کلیسا برود و مراسم را از خانه تماشا می‌کند. او می‌گوید: «کلیسایی که می‌روم مراسم خود را به‌صورت آنلاین اجرا می‌کند. آنها نمایشنامه‌ای هم دارند که قبلا فیلمبرداری شده است».

با وجود اینکه خانواده او از نظر فیزیکی نمی‌توانند کنار هم باشند، هیکسون برنامه‌هایی برای پر کردن این فاصله‌ها دارد و درباره این برنامه‌ها توضیح می‌دهد: «من سال گذشته برای عید پاک همراه با خواهرم در لندن بریتانیا بودم. آن موقع همراه با هم از یک نانوایی در محله، کلوچه خریدیم و بیرون خوردیم. زنگ کلیساها به صدا درآمده بود و حال و هوای جذابی داشت. امسال من برای همه خواهرهایم کلوچه سفارش دادم که به در منزل آنها ارسال می‌شود».

دلتنگی برای شلوغی و هیاهوی عید

تنها چیزی که امسال برای آن دلتنگ می‌شود، شلوغی و هیاهو است و ادامه می‌دهد: «دلم برای جنب‌وجوشی که داشتیم تنگ می‌شود؛ وقتی در حیاط کنار هم می‌نشستیم، نوشیدنی می‌خوردیم و زمان را زیر نور آفتاب با صحبت کردن از همه جا می‌گذراندیم. البته، برای پای سیب پدرم هم دلتنگ می‌شوم».

الرشید؛ قدیمی‌ترین مسجد کانادا

مسجد الرشید Al-Rashid Mosqueاولین مسجدی است که ۸۲ سال پیش در کانادا تاسیس شد و در ادمونتون در آلبرتا واقع می‌باشد.

مسجد الرشید در ۱۲ دسامبر ۱۹۳۸ با حضور شهردار منطقه افتتاح شد. با گذشت زمان و به ویژه در زمان جنگ جهانی دوم این مسجد پایگاه معنوی بزرگی در منطقه به حساب می‌آمد.

وب‌سایت مسجد الرشید

 

[elfsight_pdf_embed id=”34″]

 

[table id=25 /]

 

[elfsight_pdf_embed id=”27″]