فرنچایز یک فرصت خوب سرمایه‌گذاری برای مهاجران تازه‌وارد است، اگر این ۱۳ نکته را بدانند
برای کسانی که تازه به کانادا آمده‌اند و هنوز با فضای بیزینس این کشور آشنا نیستند و به قول معروف راه و چاه را نمی‌دانند، سرمایه‌گذاری در فرنچایز گزینه خوبی می‌تواند باشد. چون بخش عمده‌ای از بار بیزینس از جمله بازاریابی، برندینگ، تامین استانداردها و تضمین کیفیت برعهده آنهاست
فهرست مطالب
- ۱- اصول فرنچایز را کامل بشناسید
- ۲- شما آن سیستم کسب و کار را نمی‌خرید بلکه اجاره می‌کنید
- ۳- حقوق واگذاری و تجدید دوره اتوماتیک نیست
- ۴- تمامی اطلاعات مالی و غیر مالی را با نگاه انتقادی ارزیابی کنید
- ۵- پس FDD و اسناد ضمیمه آن را به همراه وکیل و مشاور مالی خود، به دقت مطالعه کنید.
- ۶- مراقب قرارداد‌های فرنچایز ایالات متحده و انطباق آن با قوانین کانادایی باشید
- ۷- با چانه‌زنی بر سر متن استاندارد قرارداد از مسیر اصلی منحرف نشوید
- ۸- سعی کنید در توافق فرنچایز، هم شما و هم همسرتان، ضامن قرارداد نشوید
- ۹- آیا نشان‌‌های تجاری مالک ثبت‌شده است؟
- ۱۰- قیمت‌گذاری کالاها به نفع شما هست؟
- ۱۱- آیا به شما قلمرو انحصاری داده می‌شود؟
- ۱۲- حتما با سایر دارندگان امتیاز در آن سیستم گفتگو کنید
- ۱۳- اجازه ندهید که انتظارات‌تان، چشم شما را به روی واقعیت‌ها ببندد
پائیز فصل بازاریابی فرنچایزرها و مشاوران آنها برای یافتن متقاضیان تازه است. ممکن است شما هم در معرض پیشنهادهایی قرار گرفته باشید.
برای کسانی که تازه به کانادا آمده‌اند و هنوز با فضای بیزینس این کشور آشنا نیستند و به قول معروف راه و چاه را نمی‌دانند، سرمایه‌گذاری در فرنچایز گزینه خوبی می‌تواند باشد. چون بخش عمده‌ای از بار بیزینس از جمله بازاریابی، برندینگ، تامین استانداردها و تضمین کیفیت برعهده آنهاست.
اما روی دیگر سکه هم این است که خرید فرنچایز آنقدرها هم که ممکن است برخی تصور کنند، ساده نیست و فوت و فن‌هایی دارد که اگر با آنها آشنا نباشید نه تنها به هدفتان نمی‌رسید بلکه ضرر هم خواهید کرد. پس بهتر است قبل از اقدام به خرید، حتما جوانب مختلف امر را در نظر بگیرید و اطلاعات کامل و جامعی درباره زیر و بم آن داشته باشید.
این مطلب به ۱۳ نکته‌ای می‌پردازد که اگر قصد سرمایه‌گذاری در فرنچایز را داشته باشید، باید به آن توجه کنید.
بسیاری از ارائه‌دهندگان فرنچایز در فصل پاییز در حال بازاریابی در سراسر کانادا هستند. بنابراین، اکنون زمان مناسبی برای بررسی برخی از نکاتی است که هنگام خرید فرنچایز باید مدنظر داشته باشید. در ادامه، به 13 نکته مهم اشاره می‌شود که قبل از خرید فرنچایز باید به آنها توجه کنید.
۱- اصول فرنچایز را کامل بشناسید
فرنچایز در اصل، امتیازی برای اداره کردن سیستم کسب و کار ارائه‌دهنده فرنچایز و استفاده از نشان تجاری آن، بر اساس استاندارد‌های ارائه‌دهنده فرنچایز است. دوره نمایندگی به‌طور معمول و بسته به قرارداد و اجاره‌نامه طرفین، بین ۵ تا ۱۰ سال در نظر گرفته شده است.
دریافت‌کننده حق امتیاز معمولا در مقابل حق راه‌اندازی کسب و کار تحت نشان تجاری و سیستم ارائه‌دهنده فرنچایز، هزینه اولیه‌ای برای این حقوق (بین ۱۵ هزار تا ۱۰۰ هزار دلار) و یک حق امتیاز مستمر مرتبط با میزان فروش ناخالص outlet فرنچایز شده (بین ۵ تا ۸ درصد از فروش ناخالص)، پرداخت می‌کند.
معمولا این الزام وجود دارد که دریافت‌کننده حق امتیاز، پرداخت‌‌های منظمی نیز به حساب یک شرکت ملی یا منطقه‌ای تبلیغات داشته باشد (بین ۱ تا ۴ درصد از میزان فروش ناخالص)، تا ارائه‌دهنده فرنچایز بتواند با استفاده از پرداختی‌‌های تمامی دریافت‌کنندگان امتیاز، برند خود را در رسانه‌‌های گران‌قیمت تبلیغ کند.
اگر کسب و کار مورد نظر از نوع سنتی و حضوری باشد، دریافت‌کننده امتیاز یا خودش ملکی را با هزینه خودش می‌سازد و توسعه می‌دهد یا این که می‌تواند ملک ساخته شده را به شکل «آماده برای بهره‌برداری [turnkey]» از ارائه‌دهنده فرنچایز خریداری نماید.
ارائه‌دهندگان فرنچایز اساسا ۳ چیز را می‌فروشند:
- ارزش نشان تجاری و برندی که شناخته شده است
- دانش و مهارت‌‌های مرتبط با سیستم کسب و کار ارائه‌دهنده فرنچایز و توانایی ارائه‌دهنده فرنچایز در آموزش این دانش و مهارت‌ها به دریافت‌کننده حق امتیاز
- هزینه‌‌های پایین‌تر unit که نتیجه قدرت خرید یک گروه خرید بزرگ است
۲- شما آن سیستم کسب و کار را نمی‌خرید بلکه اجاره می‌کنید
شما با خرید فرنچایز صرفا حق استفاده از سیستم کسب و کار، نشان تجاری و دانش و مهارت ارائه‌دهنده فرنچایز را به مدت ۵ تا ۱۰ سال، بسته به طول دوره فرنچایز و حقوق تجدید دوره مذکور در قرارداد فرنچایز، به دست می‌آورید. پس خرید فرنچایز به معنای خرید آن سیستم کسب و کار نیست و باید به آن به چشم یک قرارداد اجاره نگاه کنید.
در واقع، شما با خرید فرنچایز، سیستم کسب و کار و برند صاحب امتیاز را برای مدت مشخصی «اجاره می‌کنید» و سپس، هنگامی که آن مدت زمان به پایان رسید، همه چیز تمام می‌شود، آن حقوق به صاحب امتیاز برمی‌گردد و او می‌تواند آنها را به کس دیگری بفروشد.
۳- حقوق واگذاری و تجدید دوره اتوماتیک نیست
تقریبا در تمامی قرارداد‌های فرنچایز، این اجازه داده شده است که قرارداد برای دست‌کم یک دوره دیگر تجدید شده و دریافت‌کننده امتیاز، مجوز امضای قرارداد را پیدا نماید. اما همیشه شرایط و هزینه‌هایی برای این کار در نظر گرفته می‌شود. اگر شرایط تعیین شده را برآورده نسازید، نمی‌توانید دوره قرارداد را تجدید کنید.
۴- تمامی اطلاعات مالی و غیر مالی را با نگاه انتقادی ارزیابی کنید
آن دسته از ارائه‌دهندگان فرنچایز که در آلبرتا، انتاریو، منیتوبا، نیو برانزویک و جزیره پرنس ادواردز اقدام به واگذاری فرنچایز می‌کنند، توسط قانون ملزم شدهاند که دست‌کم ۱۴ روز قبل از آنکه دریافت‌کننده بالقوه امتیاز، هرگونه توافقنامه مرتبط با فرنچایز را امضا کند، یا هرگونه پولی پرداخت کند، یک Franchise Disclosure Document – FDD در اختیار او قرار دهند. البته، این قانون بسته به استان مورد نظر، اندک تفاوت‌هایی دارد.
FDD الزاما باید حاوی تمامی فکت‌های اصلی مرتبط با سرمایه‌گذاری فرنچایز مورد نظر باشد و چنانچه صاحب امتیاز از ایفای وظیفه خود در مورد افشای اطلاعات مورد نیاز تخطی نماید، دریافت‌کننده امتیاز حق مطالبه غرامت‌های وارده را دارد.
۵- پس FDD و اسناد ضمیمه آن را به همراه وکیل و مشاور مالی خود، به دقت مطالعه کنید.
به یاد داشته باشید که گرچه این اسناد به شما در ارزیابی ماهیت سرمایه‌گذاری کمک می‌کنند، اما همیشه به نفع صاحب امتیاز فرنچایز نوشته می‌شوند و به گونه‌ای تنظیم خواهند شد که ارائه‌دهنده فرنچایز و سیستم ارائه‌دهنده را در بهترین شرایط ممکن قرار دهند، حتی در هنگامی که شکایت‌ها و مشکلات دیگری پیش روی صاحب امتیاز باشد.
همچنین در نظر داشته باشید که اگر ساکن بریتیش‌کلمبیا، ساسکاچوان، نووا اسکوشیا، نیوفاوندلند و کبک باشید، صاحب امتیاز هیچ‌گونه الزام قانونی ندارد که FDD خود را در اختیار شما بگذارد.
بنابراین چنانچه صاحب امتیاز از افشای واقعیت مهمی در ارتباط با فرنچایز خودداری کند، بر خلاف انتاریو، آلبرتا و سایر استان‌هایی که نام بردیم، هیچ چاره قانونی‌ای در دسترس شما قرار نخواهد داشت.
۶- مراقب قرارداد‌های فرنچایز ایالات متحده و انطباق آن با قوانین کانادایی باشید
گاهی ارائه‌دهندگان فرنچایز در ایالات متحده فراموش می‌کنند که کانادا کشور جداگانه‌ای است و قرارداد‌های خود را به گونه‌ای اصلاح نمی‌کنند که با قوانین کانادا سازگاری پیدا کند. به ویژه ارائه‌دهندگان در ایالات متحده، ممکن است تأثیر کسورات مالیاتی تکلیفی کانادا را در نظر نگیرند. چنانچه از ابتدای توافق به این مساله توجه نداشته باشید، می‌تواند هزینه‌‌های اضافه‌ای روی دست شما بگذارد.
۷- با چانه‌زنی بر سر متن استاندارد قرارداد از مسیر اصلی منحرف نشوید
صاحبان امتیاز، پول‌های کلانی به وکلای خود می‌دهند تا قرارداد‌های استاندارد، مستحکم و قابل اجرایی برای‌شان تنظیم کنند و آنها بتوانند این قراردادها را بدون اصلاح یا با اصلاحات اندکی، برای همه دریافت‌کنندگان امتیاز مورد استفاده قرار دهند.
وکیلی که نمایندگی دریافت‌کننده امتیاز را بر عهده دارد و فهرستی ۲۵ صفحه‌ای از تغییرات و اصلاحات مدنظر خود در قرارداد فرنچایز را برای ارائه‌دهنده فرنچایز ارسال می‌کند، به احتمال زیاد آشنایی چندانی با هنجار‌های روابط مربوط به فرنچایز ندارد.
بخشی از وظیفه وکیل این است که بداند چه چیزی «عادی» است و چه چیزی غیر عادی؛ چه چیزی قابل چانه‌زنی است و چه چیزی نیست.
۸- سعی کنید در توافق فرنچایز، هم شما و هم همسرتان، ضامن قرارداد نشوید
اگر در قرارداد هم شما و هم همسرتان هر دو ضامن قرارداد شده باشید، در چنین حالتی، ارائه‌دهنده فرنچایز قادر خواهد بود در صورتی که بیزینس شکست بخورد، از هر دوی شما شکایت کند. پس اگر برایتان امکان‌پذیر بود، Exposure خود را محدود کنید، تا یکی از شما دو نفر به تنهایی همه ریسک کار را بر عهده بگیرد. می‌توانید هرگونه ضمانت شخصی را نیز به یک مبلغ حداکثری، محدود کنید.
۹- آیا نشان‌‌های تجاری مالک ثبت‌شده است؟
آیا ارائه‌دهنده فرنچایز مالک نشان تجاری است، یا کنترل آن را در اختیار دارد؟ اداره مالکیت معنوی کانادا یک موتور جستجو دارد که از طریق آن می‌توانید درخواست‌ها و موارد ثبت نشان‌‌های تجاری را چک کنید.
آدرس سایت این است:
۱۰- قیمت‌گذاری کالاها به نفع شما هست؟
چه تضمین‌هایی وجود دارد که دریافت‌کننده امتیاز بتواند کالا‌های به فروش گذاشته شده از سوی ارائه‌دهنده فرنچایز را با قیمت‌‌های رقابتی خریداری کند؟ اگر لازم باشد که کالا‌های فروشی را از بخش دیگری از کشور، یا از کشور دیگری، حمل کنید، چه خواهد شد؟ آیا هزینه‌‌های حمل و نقل و گمرک را در نظر گرفته‌اید؟
مابه‌التفاوت دلار كانادا با دلار آمریکا می‌تواند برای کسب و کارهایی که ناگزیر به خرید محصولات از ایالات متحده به دلار آمریکا و همچنین پرداخت حق امتیازها و سایر هزینه‌ها به دلار آمریکا هستند، مشکل‌آفرین باشد.
۱۱- آیا به شما قلمرو انحصاری داده می‌شود؟
آیا به عنوان بخشی از معامله، قلمرویی انحصاری پیدا خواهید کرد؟ آیا این قلمرو ممکن است از دست برود، یا کاهش پیدا کند؟
باید درباره این سوالات فکر کنید و اطلاعات لازم را به دست آورید.
۱۲- حتما با سایر دارندگان امتیاز در آن سیستم گفتگو کنید
دارندگان امتیاز فرنچایز حتی اگر در بخش‌های دیگری از کشور و هزاران مایل دورتر از شما هم باشند، می‌توانند اطلاعات و تجربه‌های گرانبهایی برایتان داشته باشند. اگر هم صحبت کردن بی‌مقدمه با یک غریبه برایتان آسان نیست، می‌توانید این ۳ سوال را از آنها بپرسید: آیا راضی هستید؟ آیا پولی در می‌آورید؟ آیا دوباره این کار را انجام خواهید داد؟
اگر ارائه‌دهنده فرنچایز عضو انجمن فرنچایز نبود، دلیل آن را بپرسید
نهاد Canadian Franchise Association – CFA تنها انجمن ارائه‌دهندگان فرنچایز و ارائه‌دهندگان خدمات در صنعت فرنچایز کاناداست. این انجمن مقررات گسترد‌ه‌ای درباره اصول اخلاقی فرنچایز دارد و به علاقمندان ورود به این صنعت توصیه می‌کند که قبل از سرمایه‌گذاری، تحقیق کنند. اگر صاحب امتیاز فرنچایز مورد نظر شما عضو CFA نیست، باید دلیل این مساله را از او سوال کنید.
۱۳- اجازه ندهید که انتظارات‌تان، چشم شما را به روی واقعیت‌ها ببندد
درست مثل هر سرمایه‌گذاری دیگری، به دست آوردن یک فرنچایز نیز درجه بالایی از ریسک را به همراه دارد. بعضی از فرنچایزها عملکرد بسیار خوبی برای دریافت‌کننده امتیاز دارند، اما بعضی دیگر از فرنچایزها اینگونه نیستند. پس ایده سرمایه‌گذاری در یک فرنچایز را به زور به خودتان تحمیل نکنید و آماده باشید که در صورت لزوم، از آن دست بردارید.
