دارو بسیار پرخرج است؛ چطور از پس هزینه آن بر بیاییم؟

اسپانسر ويژه: محمد رحیمیان – کارشناس امور مالی و بیمه – کانادا

همه ما در سال دست‌کم یک بار گذرمان به داروخانه می‌افتد. چون اگر خوش‌شانس بوده و هیچ بیماری و حادثه‌ای هم برای‌مان رخ ندهد، بخاطر تسکین دردهای مقطعی مانند سردرد، پا درد و … مجبور به خرید مسکن می‌شویم. تا به حال به هزینه‌ای که سالیانه صرف خرید دارو می‌شود توجهی کرده‌اید؟ بررسی‌ها نشان داده است که بسیاری از مردم نه‌تنها قادر به پرداخت هزینه داروهای‌شان نیستند، بلکه حتی از شرایط شرکت‌های بیمه‌گذار نیز اطلاعی ندارند.

براساس گزارش تکان‌دهنده سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بیش از یک میلیارد نفر در جهان توانایی پرداخت هزینه‌های درمان و سلامت خود را ندارند و هر ساله ۱۰۰ میلیون نفر بخاطر تامین پول کلان دارو و درمان زیر خط فقر قرار می‌گیرند. مهم‌ترین علت این اتفاق هولناک، ناآشنا بودن مردم با دسته‌بندی داروها و شرایط بیمه‌ای آنها است.

در این گزارش در نظر داریم با بررسی کاربرد و همچنین بیان مضرات چند داروی پرمصرف، شرایط شرکت‌های بیمه‌گذار برای تامین هزینه‌های این داروها را به طور اجمالی بررسی کنیم.

مسکن‌ها با بدن ما چه می‌کنند؟!

یکی از پرکاربردترین داروهایی که در هر داروخانه‌ای به طور عمده بدون تجویز پزشک به فروش می‌رسد، انواع مسکن‌ها است. این دارو که به شکل قرص، شربت، کپسول و … ساخته شده است، به صورت آزاد به فروش می‌رسد.

از آنجا که «مسکن»ها برای درمان مقطعی دردها بسیار کارگشا هستند بسیاری با کوچکترین سردرد، دل درد و … یک قرص مسکن می‌خورند.

به گفته محققان گرچه مسکن‌ها در ظاهر بی‌ضرر هستند اما از آنجا که بر اعصاب مرکزی اثر می‌گذارند، باید در مصرف آن دقت کافی وجود داشته باشد. به عبارت دیگر تنها در صورتی که درد غیرقابل تحمل بود، از این نوع دارو استفاده شود. «ادویل» و «استامینوفن» از مهم‌ترین و پرکاربردترین مسکن‌ها به شمار می‌روند که علاوه بر تسکین‌دهندگی درد، در کاهش تب نیز کاربرد دارند. دسته‌ مهم دیگر مسکن‌ها «اپیویید»ها مانند مورفین و سایر مشتقات تریاک هستند که مصرف آنها حتما با تجویز پزشک توصیه می‌شود.

پژوهشگران معتقدند مسکن‌های حاوی استامینوفن (قرص‌های سرماخوردگی، استامینوفن کدیین، تایلنول و…) حتی در میزان کم می‌تواند به کبد آسیب برساند، به همین دلیل هرگز نباید بدون تجویز پزشک مصرف شود.

توجه داشته باشید به دلیل اثرگذاری مستقیم این دارو بر کبد، در صورت داشتن بیماری کبدی، پیش از مصرف، پزشک‌تان را در جریان بگذارید. برخلاف «استامینوفن» که از راه کبد دفع می‌شود، مسکن‌هایی مانند ادویل، ایبوپروفن، ناپروکسن و … وارد کلیه شده و از راه ادرار از بدن بیرون می‌رود. بنابراین در موارد معدودی این مسکن‌ها می‌تواند باعث آسیب ناگهانی یا تدریجی به کلیه‌ها و کاهش عملکرد آنها شود.

اگر مبتلا به دیابت، فشارخون بالا یا مشکلات کلیوی (حتی سابقه سنگ‌ کلیه) هستید، در صورت امکان از مصرف این دارو پرهیز کرده یا در صورت نیاز با پزشک‌تان مشورت کنید. همچنین پس از مصرف نیز می‌توانید برای بررسی عملکرد کلیه‌ها آزمایش بدهید.

پرمصرف‌ترین داروها را بشناسید

در کانادا بیشترین درصد داروهای مصرفی با تجویز پزشک است و خوددرمانی کمترین درصد آمارها را به خود اختصاص می‌دهد. اما واقعیت تلخی که وجود دارد این است که بیش از نیمی از انواع داروها در جهان به اشتباه تجویز، توزیع یا فروخته می‌شود و نیمی از مردم جهان نمی‌توانند داروهای موردنظرشان را دریافت کنند.

براساس گزارش تیم متخصصان سازمان غذا و دارو، دانشگاه گلاسکو، انجمن علوم آزمایشگاهی آمریکا و چند مرکز جهانی دیگر با همراهی «استفان گرینبرگ» جراح؛ بیماران قلبی، مبتلایان به آرتروز و ورم مفاصل رکورددار مصرف دارو هستند. از آنجا که هر ساله بر تعداد مبتلایان افزوده می‌شود، مصرف داروهای مربوط به این گروه بیماران نیز افزایش می‌یابد.

همچنین داروهایی مانند انسولین، پنی سیلین، واکسن آبله، آسپیرین و مورفین نیز در لیست داروهای پرمصرف جهان قرار دارند.

داروهایی مانند «اتر» و «سالوارسان» که به ترتیب نخستین داروی بیهوشی جهان و اولین داروی شیمی درمانی جهان نیز هستند جایگاه ویژه‌ای در میان پرمصرف‌ترین داروها دارند.

پرفروش‌ترین داروها

بررسی‌ها نشان می‌دهد سالانه بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار دارو در سراسر دنیا فروخته می‌شود.

از این رقم ۱۳ میلیارد دلار مربوط به «لیپیتور»، داروی کنترل کلسترول خون است و «پلاویکس»، داروی قلب ۶ میلیارد دلار؛ «نکسیوم»، نوع دیگری از داروهای قلبی
۵/ ۷ میلیارد دلار؛ «آدویر»، داروی مخصوص آسم
۵ / ۳ میلیارد دلار؛ «زوکر»، داروی کلسترول
۵ / ۳ میلیارد دلار؛ «نوروسک»، داروی فشار خون 5 میلیارد دلار؛ «زیفرکسا» و «ریسفردال»، داروهای درمان اسکیزوفرنی به ترتیب ۷ و ۴ میلیارد دلار؛ «پریواسید»، داروی قلب ۴ میلیارد دلار و «افکسور»، داروی ضد افسردگی ۳ / ۸ میلیارد دلار را به خود اختصاص می‌دهند.

اگر بخواهیم به این فهرست تاثیرگذارترین داروهای جهان را نیز بیفزاییم، باید به داروهای مخصوص دیابت، پوکی استخوان، گرفتگی عروق، پیوند اعضا و مسکن‌ها نیز اشاره کنیم.

کدام داروها و با چه شرایطی مشمول بیمه می‌شوند؟

به طور کلی پوشش بیمه به دو صورت گروهی و شخصی انجام می‌شود. به عبارت دیگر اگر فردی شاغل بوده و دارای پوشش گروهی بیمه باشد، می‌تواند از مزایای آن برخوردار شود. در غیر این صورت هر فردی برای بهره‌مندی از خدمات بیمه‌ای باید بیمه شخصی داشته باشد.

بیمه با شرایط متفاوتی هزینه داروها را پوشش می‌دهند. به طور مثال برخی از ۴۰۰ دلار هزینه تا بی‌نهایت را شامل می‌شوند. البته در این شرایط فاکتور درصد مشارکت که بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد است، بسیار اهمیت دارد.

داروهای آرایشی، بهداشتی، ترک سیگار و حتی داروهای ضدبارداری و مخصوص باروری به طور معمول شامل بیمه نمی‌شوند. اما گاهی این داروها نیز در قرارداد بیمه لحاظ می‌شود.

اگر داروها را به دو دسته عمومی و خاص یا دارای برند تقسیم کنیم، میزان پوشش بیمه‌ای نیز برای شرکت‌های متفاوت متمایز از یکدیگر خواهد بود.

بعضی از شرکت‌های بیمه‌گذار داروهای دارای برند را پوشش نمی‌دهند و اگر قرارداد تنها برای داروهای عمومی (Generic) باشد، داروهای برنددار نیز با همان تعرفه تحت پوشش قرار می‌گیرند.

تا چه سنی می‌توان از بیمه استفاده کرد؟

بعضی از شرکت‌های بیمه‌گذار برای مشمولان، محدودیت سنی تعیین می‌کنند. به طور مثال برخی تا ۶۵ سال و بعضی نیز تا ۱۰۰ سال را تحت پوشش قرار می‌دهند.

تعدادی از شرکت‌های بیمه برای پوشش داروها، زمان انتظار تعیین می‌کنند. به طور مثال حداکثر پوشش ۳۰۰ دلار در سال را برای هر نفر با مشارکت ۵۰ تا ۱۰۰ درصد شرکت بیمه پیشنهاد می‌دهند.

در بعضی از شرکت‌ها نیز با مقادیر بیشتری به طور مثال ۸۰۰ ،۱۰۰۰ ،۲۰۰۰ ،۵۰۰۰ و ۱۰٫۰۰۰ دلار، … و نامحدود هزینه‌ها را پوشش می‌دهند.

نکته‌ای که در زمان تنظیم قرارداد بیمه باید بدانیم این است که خدمات شرکت‌های بیمه‌گذار از سال اول تا سال پنجم متفاوت است.

شماره ۱۶۳ هفته‌نامه آتش را از اینجا دانلود کنید