برابری زن و مرد در کانادا آری؛ برابری درآمد هرگز | چرا زنان در بازار کانادا دستمزد کمتری از مردان برای یک کار مشابه دارند؟
در آمد برابر برای کار مشابه، منطقی به‌نظر می‌رسد، نه؟ اما اگر شما یک زن باشید و در کانادا کار کنید، اغلب می‌بینید که این اصل ابتدایی رعایت نمی‌شود.
فاصله بین دستمزد زنان و مردان در بازار کار یک واقعیت جاری و روزمره است. البته این منحصر به‌کانادا نیست، اما به‌خاطر داشته باشید کانادا در رتبه‌بندی «اقتصاد جهانی بررسی برابری جنسیتی» در سال ۲۰۱۴، رتبه نوزدهم را دارد، یعنی کشورهایی مانند فیلیپین، روآندا و نیکاراگوا وضعیت بهتری نسبت به‌کانادا دارند. کانادا طی نه سال گذشته کم و بیش همین جایگاه را در این گزارش داشته و گاهی حتی بعد از کشورهایی مانند سریلانکا هم قرار گرفته‌است، سال ۲۰۱۰.
به‌استناد همین گزارش و نیز گزارشی که پارلمان کانادا منتشر کرده تفاوت دستمزد زنان و مردان برای انجام یک کار مشابه حدود سی درصد است، یعنی که زنان برای یک ساعت کار مشابه، تنها هفتاد درصد مردان دستمزد دریافت می‌کنند. اما این نابرابری چه لطمه‌ای به‌کل اقتصاد کانادا می‌زند؟ با وجود که این نابرابری ریشه‌های عمیقی در نهاد جامعه دارد اما راه‌هایی هم هست که شما شخصا با استفاده از آنها با این نابرابری مبارزه کنید.
چرا دستمزد زنان، در مشاغل برابر، کمتر از مردان است؟
همان طور که گفتیم زنان در مشاغل مشابه با مردان، دستمزد کمتری دارند. دلیل این مساله نه‌این است که مردان لیاقت و صلاحیت بیشتری دارند و نه اینکه آنان تحصیلات بالاتری دارند و نه حتی اینکه آنان از زنان قوی‌تر هستند یا سخت‌کوش‌ترند. آمارها نشان می‌دهد که متوسط تحصیلات زنان از مردان حتی بیشتر است و بازدهی کارشان هم به‌اندازه مردان است.
پس علت چیست؟ یکی از عوامل موثر در این مساله نوع شغل است. میزان نابرابری درآمد زنان با مردان بسته به‌نوع شغل متفاوت است. بیشترین نابرابری در حوزه بهداشت و سلامت دیده می‌شود، به‌طوری‌که دستمزد زنان در مواردی نیمی از دستمزد مردان بوده است. به‌نوشته سایت کاریابی مانستر، این آمار از سال ۱۹۸۶ تفاوت چندانی نداشته است. پرستاران در مجموع وضعیت بهتری دارند. از طرف دیگر زنانی که در حوزه علوم طبیعی و کاربردی natural and applied sciences مشغول به کارند ۹۴ درصد مردان در کار مشابه دستمزد می‌گیرند.
زنانی که فرزند دارند یا سال‌مندانی دارند که به‌آنها وابسته‌اند با مشکل بیشتری روبرو هستند. نابرابری درآمد در مشاغل نیمه وقت بسیار بیشتر است، به‌طوری که مردانی که نیمه‌وقت کار می‌کنند گاهی دوبرابر همکاران‌شان که زن هستند دستمزد می‌گیرند. در برابر این پرسش که چرا آنها نیمه وقت کار می‌کنند، زنان و مردان پاسخ‌های متفاوتی می‌دهند. یک پنجم زنان برای مراقبت از فرزندان یا مسئولیت‌های خانوادگی مجبورند نیمه‌وقت کار کنند، در حالی که فقط دو درصد از مردان دلیل‌‌شان این است.
آیا این مساله نشانه تبعیض جنسیتی علیه زنان نیست؟
بسته به اینکه شما از چه کسی سوال می‌کنید، پاسخ متفاوتی دریافت می‌کنید. برخی معتقدند که این شکاف ادامه همان تبعیض تاریخی است که البته تاحدی بهبود یافته است. اما گروه دیگری می‌گویند که این مساله ناشی از اعمال تبعیض ازسوی کارفرمایان نیست، بلکه بیشتر نتیجه تصمیمات خود زنان در انتخاب شغل و تلاش آنها برای ایجاد تعادل در خانواده است. گروه دیگری هم معتقدند که این تفاوت دستمزد نشان‌دهنده نابرابری جنسیتی است که در جامعه وجود دارد. تمام این‌ها همچنان مورد بحث است. اما تنها به‌این دلیل که مساله‌ای سال‌ها به‌همین شکل رایج بوده، دلیل آن نیست که این نابرابری عادلانه است. طرفداران این نظریه معتقدند کارهایی که به‌عنوان شغل‌های زنانه شناخته شده‌اند، در مقایسه با کارهای مردانه، همیشه دستمزد کمتری داشته‌اند. شاید این ایده که اجتماع همیشه مهارت و کار زنان را کم‌ارزش‌تر دانسته، بخشی از این موضوع را توجیه کند. در واقع این معضل در آمار کانادا در سال ۲۰۱۰ انعکاس داشته است. در آمد مردان بدون تحصیلات دانشگاهی در سالهای اخیر به‌دلیل فرصت‌های شغلی ایجاد شده در حوزه نفت و گاز که زنان در آن حضورکم‌رنگ‌تری دارند افزایش قابل توجهی داشته است. با این وجود زنان در مشاغل حرفه‌ای در سالهای اخیر بهتر عمل کرده‌اند.
دولت برای کاهش این شکاف در آمدی چه می‌کند؟
در سطح فدرال وایالتی یک‌سری تشویق‌هایی برای اصلاح این شکاف در نظرگرفته شده است. بطورمثال بصورت فدرال برنامه یکسان سازی پرداختها Pay Equity Program وجود دارد که در سازمان‌هایی که تحت نظر دولت فدرال اداره می شوند این شکاف از بین برود. اما این برنامه فقط شش درصداز نیروی کار راتحت پوشش قرار می‌دهد.
تعدیل نابرابری درآمد زنان و مردان کم و بیش از اختیارات ایالت‌هاست. در نیو برانزویک New Brunswick برنامه‌ای به‌نام Wage Gap Reduction Initiative وجود دارد که به کارفرمایان کمک می‌کند برنامه پرداخت برابر در مقابل کار برابر را نهادینه و سازماندهی کند. کبک برنامه d’équité salariale du Québec را برای این کار دارد و نواسکاشیا و اونتاریو نیز برنامه‌های همسان‌سازی پرداخت Pay Equity Commission خودشان را دارند. همچنین یوکان هم یک برنامه خاص خود را دارد.
چگونه می توانید شخصا برای دستمزد برابر تلاش کنید؟
اگر شما شغلی دارید که برای آن اتحادیه هست، معمولا قوانین مشخصی برای جلوگیری از تبعیض جنسیتی در پرداختها وجود دارد. با این وجود و در کمال شگفتی، گاهی باید برای احقاق همین حقوق ثبت شده و مدون هم جنگید. به‌عنوان مثال در نوامبر سال ۲۰۱۱ دیوان عالی کانادا به نفع زنان شاغل در اداره پست کانادا رای داد تا آنها بتوانند حقوق برابر با مردان دریافت کنند. نکته شگفت انگیز این است که این پرونده ۲۸ سال پیش باز شده بود و با در نظرگرفتن سود، حدود ۲۵۰میلیون دلار غرامت محاسبه شد.
اما اگر شما عضو اتحادیه‌ای نیستید و می‌بینید که دستمزد شما در مقایسه با همکاران مردتان ناعادلانه است، بهتر است خودتان به‌تنهایی یا به همراه کسانی که در محل کارتان وضعیت مشابه شما را دارند و یا اینکه از شما حمایت می‌کنند پی‌گیر کارتان باشید. اما دقت کنید، اگر نتوانید خوب و درست از خود دفاع کنید، خودتان را در وضعیت بدی قرار خواهید داد. بنابراین شاید بهتر باشد که با یک وکیل در امور کار مشورت کنید. بر اساس اینکه چقدر این تفاوت پرداخت زیاد باشد و همچنین بسته به محل کار شما ممکن است لازم شود شما فایلی در یکی از نهادهای زیر تشکیل بدهید.
Federal Human Rights Commission
provincial Pay Equity Commission
Human Rights Commission
به خاطر داشته باشید؛ هر چه اطلاعات بیشتری داشته باشید، توان بیشتری برای دفاع از خواسته خود دارید و هر چه بیشتر درباره درآمد مردان در موقعیت مشابه خود در محل کارتان بدانید، بهتر می توانید از حقوق‌تان دفاع کنید.
