ارتباط با مادر بزرگ از طریق واتس‌اپ؛ تجربه‌های یک روزنامه‌نگار مهاجر در کانادا

آیا شما هم هر روز پیام‌های زیادی در واتس‌اپ از والدین یا پدربزرگ و مادربزرگ‌تان دریافت می‌کنید و حتی خیلی‌ از آنها را نمی‌خوانید؟ این تجربه مشترک خیلی از جوان‌ترهاست.

این روزها پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها هر پیامی که دست‌شان می‌رسد را در واتس‌اپ فوروارد می‌کنند؛ پیام‌هایی که بسیاری از آنها توصیه‌های بهداشتی و هشداردهنده درباره کروناست. نکته خطرناک ماجرا این است که بسیاری از این توصیه‌ها برگرفته از منابع موثق نیستند و ممکن است جان افراد سالمند را به خطر بیندازند. درست مثل مرد ۶۰ ساله‌ای که بعد از اینکه دونالد ترامپ در مورد کلروکین فسفات به‌عنوان داروی کرونا هیاهو ایجا کرد، این دارو را مصرف کرد و جان خود را از دست داد.

این مساله به‌ویژه درباره سالمندان مهاجری که هنوز از طریق زبان محلی خود اخبار را پیگیری می‌کنند، بیشتر صادق است. در این شرایط چه باید کرد؟

نادین یوسف، روزنامه‌نگار عراقی‌الاصل مهاجر در کانادا و دستیار سردبیر نشریه معتبر کانادائی Maclean’s همین مشکل را با مادربزرگش دارد.

او در این مطلب، درباره تجربه خود و این که چه کاری باید انجام داد، با شما صحبت می‌کند.

پیام‌های واتس‌اپ مادربزرگم در مورد کرونا ویروس هشداردهنده است؛ از خرد کردن پیاز و ریختن آن در گوشه خانه برای جلوگیری از شیوع کرونا گرفته تا محدود کردن انتشار ویروس با هلی‌کوپترهایی که مواد ضدعفونی‌کننده را در طول شب روی شهرها اسپری می‌کنند.

یک بار در روز، صدای نوتیفیکیشن آیفونم می‌آید. این صدا با سایر نوتیفیکیشن‌های گوشی متفاوت است و گوشی به من اطلاع می‌دهد که ۳۰ پیام در عرض چند ثانیه برایم ارسال شده است. این زنگ هشداری برای من نیست چون مادربزرگ ۷۷ ساله‌ام عادت دارد که چندین پیام را به‌صورت یک‌جا در واتس‌اپ فوروارد کند.

او در شیکاگو زندگی می‌کند یعنی ۱۶۰۰ مایل دورتر از آپارتمان من در ادمونتون. در این دوری و فاصله‌ها، واتس‌اپ راهی است که از طریق آن، ما می‌توانیم ارتباط خود را با هم حفظ ‌کنیم.

پیام‌های عجیب و غریبی که مادربزرگم در مورد کرونا می‌فرستد

پیام‌هایی که مادربزرگم تقریبا برای همه مخاطبان گوشی‌اش فوروارد می‌کند معمولا در ساعات عجیبی از روز می‌رسد.
بیشتر این پیام‌ها به‌صورت ویدیو یا پست‌های متنی بلند به زبان عربی هستند که خواندن آنها برای من زمان زیادی طول می‌کشد.

به همین دلیل، من معمولا از خواندن آنها صرف‌نظر می‌کنم و ترجیح می‌دهم به‌صورت تلفنی حالش را بپرسم.

پیام‌های نادرستی که درباره کرونا بین مهاجران عرب‌زبان کانادا دست به دست می‌شد

از زمانی که شیوع ویروس مرگبار کرونا آغاز شده، نسل‌های قدیمی‌تر مهاجران که برای برقراری ارتباط با اعضای خانواده خود که خارج از کشور هستند به نرم‌افزارهای پیام‌رسانی مثل واتس‌اپ یا وی‌چت وابسته‌ شده‌اند و اکنون زمان بیشتری را در این پلتفرم‌های پیام‌رسان می‌گذرانند.

این روزها که همه در مورد کرونا می‌خوانند و حرف می‌زنند، پیام‌های فورواردی این افراد هم از یک موضوع یکسان پیروی می‌کند. ولی در دوره حکمرانی اطلاعات نادرست، همه چیزهایی که می‌خوانند، تماشا می‌کنند و به اشتراک می‌گذارند، معتبر و موثق نیستند.

به‌عنوان مثال، پست وایرالی را در نظر بگیرید که در ماه مارچ در بین جوامع عرب‌زبان در واتس‌اپ دست به دست می‌شد.
پست دیگری هم از مردم می‌خواست تا درها و پنجره‌های خود را ساعت ۱۱ و ۴۰ دقیقه شب ببندند چون هلی‌کوپترها شب پایین می‌آیند تا مواد ضدعفونی‌کننده را در تمام شهر بپاشند.

یا پست دیگری که ادعا می‌کرد اگر پیاز را خرد کنید و در گوشه و کنار خانه بگذارید، پخش شدن ویروس در خانه را کاهش می‌دهد.

یا پیام دیگری در مورد فراخوان فروشگاه کاسکو از مردم در مورد دستمال کاغذی Kirkland بود که در تصاویری تایید نشده و مبهم از مردم تقاضا کرده بود که هر چه خریده بودند به فروشگاه برگردانند.

من درباره خطر این پیام‌ها برای مادربزرگم نگران هستم

اگر تعجب کرده‌اید، باید بگویم که هیچ کدام از این پیام‌ها صحت و اعتبار ندارد. در حالی که بعضی از این ادعاهای نادرست می‌تواند شوخی و خنده‌دار باشد، برخی دیگر که درمان‌های خانگی برای کرونا را توصیه می‌کند، ممکن است باعث ایجاد خطر برای افراد شود.

من هم نگران از آنچه که ممکن است مادربزرگم در واتس‌اپ خوانده و فرستاده باشد، شروع کردم به توجه بیشتر به نوتیفیکشن‌های واتس‌اپ. نگران شدم که شاید او فکر کند که بسیاری از این شوخی‌ها و اطلاعات نادرست، صحیح است و خود را به خطر بیاندازد.

به خصوص وقتی این خبر را شنیدم، نگرانی‌ام بیشتر شد. خبر در مورد مرد ۶۰ ساله‌ای بود که بعد از اینکه دونالد ترامپ در مورد کلروکین فسفات به‌عنوان داروی کرونا هیاهو ایجا کرد، این دارو را مصرف کرد و به خاطر مصرف خودسرانه آن، جان خود را از دست داد.

با شنیدن این خبر، احساس بی‌پناهی شدیدی به من دست داد. پیش خودم فکر کردم که مادربزرگ من هم ممکن است در هفته با ده‌ها پیام نادرست مواجه شود و آنها را باور کند و این خطرناک است.

بسیاری از این پیام‌ها از پلتفرم‌هایی نشات می‌گیرد که من آنها را نمی‌شناسم و نزدیک مادربزرگم هم نیستم که بتوانم در مورد اطلاعات نادرست به او هشدار دهم.

بنیادی که به سالمندان آموزش می‌دهد

من با Kevin Huang، مدیر اجرایی بنیاد Hua Foundation در ونکوور تماس گرفتم. کار این بنیاد آموزش و توسعه برای اعضای مسن‌تر کامیونیتی Chinatown در شهر است. افزایش اطلاعات نادرست در مورد کرونا باعث نگرانی این بنیاد شده است و به همین دلیل، آنها روی پروژه‌هایی کار می‌کنند که این مشکل را حل کند.

من هم کنجکاو شدم که ببینم او چه توصیه‌ای برای حل مشکل مادربزرگم دارد.

چگونه باید با پیام‌های غلطی که پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها می‌فرستند، برخورد کنیم؟

Kevin Huang در این باره می‌گوید: «این مشکل همیشه وجود داشته و از زمانی که گروه‌هایی مثل وی‌چت و واتس‌اپ به منبع اطلاعات بسیاری از افراد سالمند تبدیل شده‌اند، بیشتر خود را نشان می‌دهد. برای سالمندان بسیار راحت است که اطلاعاتی را که فکر می‌کنند تعجب‌آور یا درست است، منتشر کنند و با دیگران به اشتراک بگذارند».

من از Kevin Huang پرسیدم که ما به‌عنوان نسل جوان‌تر چگونه می‌توانیم به اعضای مسن‌تر خانواده کمک کنیم تا اطلاعات صحیح و غلط را از هم تشخیص دهند؟ او توصیه می‌کند که در مرحله اول باید احساس اطمینان به منابع قابل اعتماد و تایید شده را در آنها ایجاد کنیم.

مرحله بعدی این است که در مورد حساسیت‌های فرهنگی که مرتبط با احترام به بزرگترهاست، مراقب باشیم. او ادامه می‌دهد: «ما باید راه‌های خلاقانه‌ای برای تذکر دادن به سالمندان پیدا کنیم. چون اگر آنها را به‌صورت مستقیم در مورد نادرست بودن کاری آگاه کنیم، ممکن است برای آنها نشانه‌ای از بی‌احترامی باشد».

ارایه آموزش‌های مربوط به کرونا به مهاجران با استفاده از ویدیوهای ساده

Rashmi Acharya، مربی انگلیسی زبان در مرکز Edmonton Mennonite Centre برای تازه‌واردان است. او با تعداد زیادی از بزرگسالانی کار می‌کند که از کشورهای مختلفی از جمله سوریه، ویتنام و اریتره به کانادا آمده‌اند.

او ویدیوهایی ساده و قابل فهم را با شاگردان بزرگسال خود به اشتراک می‌گذارد و به این وسیله، اطلاعات پایه‌ای و درست در مورد پیشگیری از بیماری کرونا مثل شستن دست‌ها یا در خانه ماندن در زمان بیماری را به آنها آموزش می‌دهد.

او این اطلاعات را با شاگردان خود در گروه واتس‌اپ به اشتراک می‌گذارد. همچنین به شکل دوره‌ای بررسی می‌کند که آیا آنها به‌طور کامل و دقیق محتواهای آموزشی را فهمیده‌اند و به درستی اجرا می‌کنند یا خیر. البته، کسانی که اطلاعات نادرست را پخش می‌کنند، نباید مورد ملامت قرار گیرند.

برای بسیاری از افراد، واتس‌اپ راهی برای برقراری ارتباط با عزیزان است که در خارج از مرزها زندگی می‌کنند و فوروارد کردن این مدل از پیام‌ها به نوعی نشان دادن حمایت در این دوران سخت است. هوانگ می‌گوید: «در زمان عدم اطمینان، مردم دنبال چیزهایی هستند که به آنها تکیه کنند».

از طریق به اشتراک‌گذاری این اطلاعات، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و والدین، تلاش می‌کنند تا آرامشی را که آن پیام‌ها ممکن است به دنبال داشته باشد، برای دیگران نیز ایجاد کنند.

دولت باید اطلاعات مربوط به کرونا را به زبان‌های مختلف ترجمه کند

از سوی دیگر، این پیام‌ها معمولا به زبان مادری آنها یعنی عربی، پنجابی، مندرین و… است. به همین دلیل، با این پیام‌ها احساس راحتی بیشتری دارند تا اطلاعاتی که از منابع اصلی به دست می‌آورند. هوانگ می‌افزاید که پیدا کردن یک راه برای مانع شدن آنها از انجام این کار، تقریبا غیرممکن است.

او معتقد است که این وظیفه به‌طور کامل بر عهده ما نیست و ادامه می‌دهد: «من فکر می‌کنم که دولت می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد، مثلا می‌تواند منابع اطلاعاتی دقیق در مورد کرونا را به زبان‌های مختلف ترجمه کند. این کار برای کانادا که جمعیت زیادی از اولین ساکنان آن، مهاجران و پناهنده‌ها هستند، اهمیت زیادی دارد».

در نهایت، شفقت و همدلی در زمان انتقال اطلاعات صحیح به افراد مسن، می‌تواند موثرترین راه برای مقابله با اطلاعات نادرست در موقع همه‌گیری کرونا باشد.

درباره نویسنده

نادین یوسف Nadine Yousif روزنامه‌نگار کانادائی است که اصلیت عراقی دارد. نادین فارغ‌التحصیل دانشکده روزنامه‌نگاری از دانشگاه کارلتون در اتاوای کاناداست. او زمان دانشجوئی سردبیر نشریه دانشگاه بوده است.

او برای روزنامه‌های متعددی در کانادا کار کرده و یا مطلب نوشته است؛ از جمله برای استار در ادمونتون،‌گلوب اند میل، تلگراف جورنال نیوبرانزویک در نوااسکوشیا و استار مترو هلیفکس. او هم اکنون دستیار سردبیر نشریه معتبر کانادائی Maclean’s است.

او خود را عراقی – کانادائی و خانه‌اش را اتاوا می‌داند.