دادگاه‌های دعاوی کوچک برای موارد زیر ۲۵ هزار دلار؛ چه مواردی را باید رعایت کرد؟
حتی اگر اطمینان دارید که حق به جانب شماست و دادگاه هم حق را به شما خواهد داد باز هم موارد زیادی هست که باید رعایت کنید
حتما شما هم با نام دادگاه‌های دعاوی کوچک کانادا یا Canada’s Small Claims Courts آشنا هستید و یا حداقل اسم آن را شنیده‌اید. این دادگاه همان‌طور که از اسمش پیداست به دعاوی کوچک رسیدگی می‌کند، یعنی اگر شما شکایتی از کسی یا شرکتی دارید که مبلغ خسارت آن زیر ۲۵ هزار دلار است باید به این دادگاه‌ها مراجعه کنید.
البته درباره ادعاهای بالاتر از آن هم اگر از بقیه ۲۵ هزار دلار خود صرفنظر کنید باز هم می‌توانید به این دادگاه‌ها مراجعه کنید.
اما چه مواردی را می‌توان در این دادگاه‌ها مطرح کرد؟ موارد زیاد است، از شخصی که به ملک شما آسیب زده، کسی که پول شما را پس نداده است، خشک‌شویی که لباس شما را خراب کرده است تا تعمیرکاری که کار خود را درست انجام نداده است و شرکتی که کالای معیوبی را به شما تحویل داده و از جایگزین کردن آن امتناع می‌کند.
پرسش بعدی این است که برای احقاق حق خود باید چه تمهیداتی اندیشید.
این مطلب به همین پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.
هری زبوروفسکی چند وقت پیش یک تماس تلفنی از طرف کسی داشت که خودش را نوهی او معرفی کرد و گفت که در مونترال با خودرو تصادف کرده است. او پذیرفت که بلافاصله ۴,۲۰۰ دلار برای نوه‌اش بفرستد و فقط روز بعد که آن فرد دوباره تماس گرفت و گفت که برای گرفتن وکیل به پول بیشتری نیاز دارد، به قضیه مشکوک شد. داماد زبوروفسکی که پدر نوهی اوست وکیل می‌باشد و او قاعدتا باید از پدرش کمک می‌خواست.
در این نوع کلاهبرداری، که به تله‌ی پدربزرگ یا تله‌ی وضعیت اضطراری معروف است، از تمایل ذاتی افراد به کمک به دوستان یا نزدیکانی که دچار گرفتاری شده‌اند، سوءاستفاده می‌شود. برای جلوگیری از افتادن در این دام، کافی است تماس سریعی با قربانی فرضی بگیرید و درباره‌ی ماجرا پرس و جو کنید. اما بسیاری از مردم آن‌قدر نگران عزیزان خود می‌شوند که بدون چک کردن موضوع، سراسیمه سراغ وسترن یونیون رفته و پول درخواست شده را واریز می‌کنند.
وقتی دختر پول پدر را زنده می‌کند
سیلویا کستنبرگ، دختر زبوروفسکی، احساس کرد که وسترن یونیون از پدر پیر او در مقابل کلاهبرداران محافظت به عمل نیاورده است و به همین دلیل، در دادگاه دعاوی کوچک، از آن شرکت ادعای غرامت کرد. قاضی، وسترن یونیون را به پرداخت ۴,۳۸۰ دلار (شامل ۱۸۰ دلار هزینه‌ی انتقال پول) و ۵ هزار دلار هزینه‌های حقوقی محکوم کرد.
شاکیان در چنین مواردی می‌توانند شخصا و بدون وکیل، به دادگاه دعاوی کوچک مراجعه نمایند. با وجود این، ممکن است در سوی دیگر پرونده، با وکیل (یا حتی تیمی از وکلای) شرکت مواجه شوند. قضات هم ممکن است با شاکیانی که نسبت به قانون آگاهی ندارند و کنکاش لازم را در این باره انجام نداده‌اند، همراهی چندانی نشان ندهند.
در پرونده‌ی زبوروفسکی اوضاع متفاوت بود. خانواده‌ی او وکیلی استخدام کرد و ۱۲هزار دلار بابت هزینه‌های حقوقی پرداخت نمود. (۵ هزار دلاری که قاضی برای آنها در نظر گرفت، کمتر از نیمی از هزینه‌های‌شان را تحت پوشش قرار داد.) وسترن یونیون وکیل نداشت و سرپرست واحد رسیدگی به شکایات خود را به دادگاه فرستاد، که او نیز مسئولیت شرکت را در مورد آموزش‌های ناکافی کارمند خود و عدم نصب هشدارهای لازم در محل کار او، پذیرفت.
وسترن یونیون اکنون نکات مراقبتی بیشتری را در نظر گرفته است. اما قاضی می‌گوید این شرکت سال‌هاست که از شگرد تله‌ی پدربزرگ اطلاع دارد و با اینکه زبوروفسکی گفته است که می‌خواهد برای نوه‌اش پول بفرستد، هیچ هشداری به او داده نشده است. قاضی می‌گوید: «رای من این است که در حالی که هر ماه ۱۵۰ تا ۲۰۰ کلاهبرداری از این نوع صورت می‌پذیرد، اینکه مطلقا هیچ هشداری داده نشود، پایین‌تر از استانداردهای مورد نیاز است.»
سیلویا کستنبرگ به این دلیل موضوع را مورد تعقیب قرار داد، که دیگرانی که در وضعیت پدر او نیستند، توانایی این کار را ندارند. درواقع، اگر حمایت‌های خانواده نبود، امکان داشت که پدرش کلا از پیگیری موضوع منصرف شود. سیلویا می‌خواست برای دیگرانی که چنین لطمه‌ای دیده‌اند، تفاوتی ایجاد کند.
این سکه اما روی دیگری هم دارد
آنچه گذشت، داستان الهام‌بخشی از دادگاه دعاوی کوچک بود. اما من ماجرای کسانی را هم شنیده‌ام که امیدشان برای احقاق حق خود، بر باد رفته است.
مایک مارش از شرکت فورد می‌خواست که کامیون اف۱۵۰ یک‌ساله‌ی او را که هنگام بالا رفتن از تپه‌ها یا رانندگی در مقابل بادهای تند، به لرزش در می‌آمد و دچار سوخت ناقص بنزین می‌شد، تعمیر کند. درخواست او در دادگاه دعاوی کوچک رد شد، زیرا او گواهی هیچ متخصصی را که نشان دهد کامیون او به شکلی غیر عادی دچار لرزش می‌شود، ارائه نکرد.
مارش می‌گوید: «جای تعجب نیست. از همان اول هم معلوم بود که من از پس دو وکیل آنها برنمی‌آیم. من نمی‌دانستم که باید ثابت کنم که اگر ماشین دچار لرزشی شود که در حین خرید وجود نداشته است، عیب به حساب می‌آید. من فکر می‌کردم که این امر بدیهی است. قاضی حرف‌های شرکت فورد و نمایندگی فروش را باور کرد، که می‌گفتند اگر هم عیبی وجود داشته باشد، جزئی است.»
لیندا هم دادگاه را می‌بازد
لیندا میلر هم وقتی که سر و کارش به دادگاه دعاوی کوچک کشید، با مشکل مشابهی مواجه شد. او بام‌پوش‌های سقف خانه‌اش را به دلیل چکه کردن و کپک زدن، پس از ۹ سال عوض کرد، در حالیکه ۲۵ سال ضمانت داشتند. قاضی به او گفت که باید ثابت کند که بام‌پوش‌ها معیوب بوده‌اند و باید شاهدانی معرفی کند.
او می‌گوید: «تنها شاهد من تعمیرکاری بود که سقف و عایق‌کاری پشت‌بام من را عوض کرد، ولی او به تماس‌های تلفنی من جواب نمی‌دهد. سقف‌کار اصلی هم شماره‌اش را عوض کرده است؛ قاضی می‌گوید شاید من از شرکت اشتباهی شکایت کرده‌‌ام. شرکتی که بام‌پوش‌ها را درست کرده است، با شکایتی گروهی به خاطر همین بام‌پوش‌ها مواجه است، ولی قاضی می‌گوید این موضوع اهمیتی ندارد. هیچ عدالتی برای مصرف‌کنندگان وجود ندارد.»
فیل ادمونستون، مولف کتاب راهنمای Lemon-Aid برای خودروهای نو و دست‌دوم، چهل سال سابقه‌ی کمک به خوانندگانش برای موفقیت در شکایت‌های‌شان دارد. او معتقد است که رفتن به دادگاه دعاوی کوچک می‌تواند مفید واقع شود، اما فقط در صورتی که آماده باشید.
او می‌نویسد: «همیشه از یک بازرس مستقل بخواهید که عیب‌های مورد ادعای شما را تایید کند. نتیجه‌ی بازرسی را به تولیدکننده یا فروشنده نشان بدهید و درخواست تجدیدنظر کنید. سپس، اگر پاسخ نگرفتید، می‌توانید همراه با اسنادی که از شما درخواست خواهد شد، به دادگاه دعاوی کوچک مراجعه نمایید.»
بیشتر استان‌ها در بروشورها یا در وب‌سایت‌های‌شان، اطلاعاتی درباره‌ی دادگاه دعاوی کوچک ارائه می‌دهند، چون می‌دانند بیشتر مردم بدون وکیل به این دادگاه مراجعه می‌کنند. قوانین را مطالعه کنید و پیش از به جریان انداختن پرونده‌ی خود، به این سوال‌ها بیاندیشید.
آیا نام حقوقی و آدرس فعلی بیزینس مورد نظر را می‌دانید؟ اگر اطلاعات بهروز از شرکت طرف شکایت خود نداشته باشید، ممکن است نتوانید ادعای‌تان را مطرح کنید، یا حکم را به مرحله‌ی اجرا در آورید.
در صورت برنده شدن، آیا قادر خواهید بود که پول‌تان را از آن بیزینس بگیرید؟ گرفتن حکمی که به نفع شما باشد، تنها گام نخست به شمار می‌آید، چراکه ممکن است ناچار باشید شخصا (و به هزینه‌ی خودتان) پول‌تان را پس بگیرید. اگر شرکت مورد نظر هیچ پول، دارایی یا درآمدی نداشته باشد که بتوانید توقیف کنید، شکایت کردن هم فایده‌ی چندانی نخواهد داشت.
آیا بیزینس مورد نظر به طرف‌های دیگر هم بدهکار است؟ ممکن است کسان دیگری در صف دریافت پول‌هایی باشند که دادگاه حکم کرده است. سعی کنید با تماس با یک اداره‌ی اعتبار credit bureau، دفتر ثبت زمین land registry office یا دادگاه، از این موضوع سر در بیاورید.
آیا شواهد کافی در تایید ادعای خود دارید؟ در راهنمای دادگاه دعاوی کوچک انتاریو آمده است: «اگر از اسناد یا شاهدانی در تایید ادعای خود برخوردار نباشید، همچنان این امکان برای شما وجود خواهد داشت که در دادگاه برنده باشید. با وجود این، در حالتی که صرفا ادعای شما در مقابل ادعای طرف دیگر قرار گیرد، ممکن است موفقیت شما با دشواری‌های بیشتری مواجه شود.»
چه هنگام باید ادعای غرامت کنید؟ اختلاف مورد نظر چه مدت پیش اتفاق افتاده است؟ ممکن است در قوانین استانی، محدوده‌ی زمانی مجازی برای شکایت در نظر گرفته باشد. اگر مطمئن نیستید که چه محدودیت زمانی‌ای شامل پرونده‌ی شما می‌شود، با یک وکیل مشورت کنید.
آیا می‌توانید برای مراجعه به دادگاه و پر کردن اسناد، یا برای شرکت در جلسات دادرسی، مرخصی بگیرید؟ اگر برنامه‌ی زمان‌بندی شغل‌تان انعطاف‌پذیری لازم را نداشته باشد، ممکن است نتوانید در روز موعود در دادگاه حضور یابید. شما باید منتظر باشید تا موقعی که نوبت مطرح شدن پرونده‌ی شما در دادگاه می‌شود، و اگر نتوانید در آن روز در دادگاه حضور یابید، ناچار خواهید بود که منتظر تاریخ تعیین‌شده‌ی بعدی بمانید. اگر نتوانید در لحظه‌ی آخر حضور پیدا کنید، ممکن است جریمه‌ای به شما تعلق گیرد.
با وجود همه‌ی دردسرهای همراه با شکایت و حضور در دادگاه، اگر برنده شوید، حس برائت خوشایندی پیدا خواهید کرد. به دو دلیل تلاش کردن و عمومی ساختن پیروزی‌تان، به زحمتش می‌ارزد. اول اینکه به دیگران شهامت می‌دهید که شکایت‌های‌شان را پیگیری کنند. دیگر آنکه، شرکت‌ها حساب کار دست‌شان خواهد آمد.
شکایت از باشگاه ورزشی
پس از آنکه قفل کمد یان دیویدسون را در یک باشگاه زنجیره‌ای تناسب اندام شکستند و کارت اعتباری، پول نقد و ساعت رولکس او را دزدیدند، او از باشگاه شکایت کرد. او از این ناراحت بود که شرکت مالک باشگاه در خط مشی خود اعلام کرده بود که مسئولیتی در این باره ندارد و اعضا می‌توانند بر اساس بیمه‌نامه‌های خانگی آنها ادعای خسارت کنند.
او احساس می‌کرد که باشگاه هم قاعدتا باید مسئولیتی در این باره داشته باشد. سرقت از کمد او دهمین مورد در دو هفته در آن مکان بود. علاوه بر این، دزدی در روز روشن و هنگام فعالیت باشگاه اتفاق افتاده بود. او در دادگاه دعاوی کوچک با باشگاه به توافقی رسید که از جمله شامل یک سال عضویت رایگان، یک نامه‌ی عذرخواهی و پرداخت ۲ هزار دلار به خیریه بود.
او با اشاره به اینکه خروجی اضطراری باشگاه قبلا بدون نظارت رها شده بود، می‌گوید: «اکنون دو دوربین مداربسته روی این در گذاشته‌اند.»
خسارت از هوم دپو
استفان ماریلوویچ پس از آنکه سیستم مرکزی تهویه‌ی هوایی که خرید، به درستی نصب نشد و برای خانه‌ی او مناسب نبود، ۲ هزار دلار از Home Depot و Trane Canada بابت متحمل شدن رنج روانی غرامت گرفت. او هیچ‌وقت پول این سیستم سرمایشی را نپرداخت و در نهایت نیز آن را کنار گذاشت.
قاضی این پرونده در دادگاه دعاوی کوچک، ضمن ابراز همدردی با خانواده‌ی ماریلوویچ که با وجود هفت بار تماس با مرکز خدمات پس از فروش، تابستان فوق‌العاده گرم تورنتو را بدون یک سیستم سرمایشی کارآمد سپری کرده بودند، گفت: «اکنون از دوره‌ای که تهویه‌ی هوا وسیله‌ای تجملاتی محسوب می‌شد، عبور کرده‌ایم.»
ماریلوویچ دهها ساعت وقت صرف آماده‌سازی پرونده‌ی خود کرد. او کلاسور قطوری به من نشان داد که پر از اسناد مختلف بود. او می‌گوید آماده شدن برای دادگاه دعاوی کوچک، به این سادگی‌ها نیست، بلکه «وقت‌گیر، پرهزینه و به لحاظ روانی، پراضطراب است.» اما برنده شدن می‌تواند به مصرف‌کنندگان کمک کند و شرکت‌ها را وادار سازد تا تغییرات لازم را ایجاد نمایند.
به نظر من، شما باید در صورت امکان، اختلافات خود را از راه‌های دیگر حل و فصل کنید. سعی کنید از طریق دولت – یا نهادهای تحت حمایت صنعت – واسطه‌هایی برای میانجی‌گری بیابید. یک میانجی خصوصی private mediator به استخدام در آورید. این کار به شما کمک خواهد کرد که ضمن پیدا کردن راه حل، رابطه‌ی خود را با آن بیزینس حفظ کنید.
اگر همه‌ی تلاش‌ها به ناکامی انجامید، خودتان را برای رفتن به دادگاه دعاوی کوچک آماده کنید. اما با آمادگی کامل بروید. بازرسی مستقل را فراموش نکنید. چند شاهد هم با خود ببرید. باید مطمئن شوید که شواهد کافی برای حمایت از ادعای خود و متقاعد ساختن قاضی دارید.
درباره نویسنده:
Gail Vaz-Oxlade کارشناس کانادایی اقتصادی و مجری برنامه‌های تلویزیونی چون «Til Debt Do Us Part» و نیز نویسنده چند کتاب در زمینه مدیریت اقتصاد خانواده است
شماره ۱۵۳ هفته‌نامه آتش را از اینجا دانلود کنید
