چرا ما بیشتر از نیازمان غذا می‌خوریم؟ – قسمت اول
تغذیه سالم – قسمت اول
چاقی و اضافه وزن در تمام دنیا در حال افزایش است. پیش‌بینی میشود در سال ۲۰۵۰ بیش از نیمی از مردم دنیا دچار اضافه وزن یا چاقی خواهند بود. شیوع چاقی دلایل متفاوتی دارد که یکی از آنها دریافت بیشتر غذاست. در کشورهای توسعه‌یافته مانند آمریکا و کانادا که مواد غذایی به آسانی و به‌طور آماده در دسترس است و افراد به راحتی به هر میزان که بخواهند می‌توانند غذا مصرف کنند، احتمال چاق شدن بیشتر است.
مطالعات نشان می‌دهد عوامل مختلفی بر روی خوردن غذا و حجم هر وعده غذا اثر دارد.
غذا خوردن برخی اوقات در اثر عوامل بیولوژیک مانند گرسنگی اتفاق می‌افتد اما اغلب اوقات غذا خوردن به علت گرسنگی نیست. بلکه غذا خوردن در پاسخ به عوامل روانشناختی و نگرش‌های ما انجام میشود.
تحقیقات نشان داده است کسانی که شناخت و دانش بیشتری در مورد عوامل موثر بر غذا خوردن دارند، رژیم غذایی سالم‌تر و وزن مناسب‌تری دارند. در این سری از مقالات قصد دارم برخی از عوامل روانشناختی و نگرشی را که منجر به پرخوری و افزایش وزن می‌شوند بررسی کنم. شناخت این عوامل به ما کمک می‌کند کنترل بهتری بر روی غذاخوردن و وزن خود داشته باشیم.
اولین عامل این است که ما برای خوردن هر ماده غذایی، واحدهای از پیش تعیین‌شده‌ای در ذهن خود داریم و فکر می‌کنیم هر ماده غذایی حتما باید به میزان آن واحد خورده شود. مثلا ما معتقدیم اگر قرار است مافین بخوریم، باید یک عدد مافین کامل را میل کنیم. در صورتی‌که کالری یک مافین (البته بستگی به نوع مافین دارد) معمولا در حدی است که بیش از نیاز ماست و شاید برای ما نیمی از یک مافین یا یک چهارم مافین مناسب باشد. یا در مورد ساندویچ، اغلب افراد فکر می‌کنند که کاملا بدیهی و طبیعی است که هر کس باید یک ساندویچ کامل را بخورد یا یک بستنی کامل را نوش جان کند. این همان نگرش اشتباه است.
ذهنيت خود را تغيير دهيم
ما گاهی فکر می‌کنیم باید حتما یک برش از کیک را بخوریم یا نوشابه باید حتما به میزان یک قوطی نوشیده شود. کیت‌کت حتما باید به میزان یک بسته خورده شود و کمتر از آن قابل قبول نیست.
این موضوع نه تنها در مورد غذاهای کم‌ارزش که حتی در مورد مواد غذایی دارای ارزش تغذیه‌ای هم صدق می‌کند. اغلب افراد فکر می‌کنند شیر باید حتما به میزان یک لیوان خورده شود، نه کمتر و نه بیشتر. یا موز باید یک عدد خورده شود. آش و سوپ باید حتما به میزان یک کاسه باشد. کباب باید حتما یک سیخ خورده شود و کمتر از آن قابل قبول نیست.
اگر بیشتر فکر کنیم در اطراف خود بسیاری از این واحدهای غذایی را پیدا می‌کنیم که به‌طور ناخودآگاه به ما القا می‌کنند که اگر می‌خواهیم این ماده غذایی را بخوریم باید حتما به میزان خاصی از آن را بخوریم و کمتر از آن قابل قبول نیست.
كمپانى‌ها مقدار غذا را تعيين مى‌كنند
واقعیت این است که اندازه‌های نان، انواع شیرینی‌ها، انواع دسرها، همبرگر، نوشیدنی‌ها و… بستگی به اندازه‌ای دارد که در صنایع غذایی تولید میشود. واحدهایی که توسط متخصصین تغذیه برای موادغذایی تعیین میشود، خیلی از اوقات با واحدهایی که در صنایع غذایی تعریف میشود متفاوت است.
به عنوان مثال یک عدد همبرگر متوسط از نظر صنایع غذایی یک واحد محسوب میشود. اما از نظر متخصصین تغذیه بیش از یک واحد است . نیاز هر فرد بسته به شرایط او به هریک از مواد غذایی متفاوت است و باید به دقت و به‌طور جداگانه برای هر فرد بررسی و تعیین شود.
ممکن است یک عدد همبرگر، برای برخی افراد کمتر، متناسب یا بیشتر از حد نیازشان باشد.
بر اساس نياز واقعى بدن بخوريم
یکی از راه‌های مقابله با پرخوری این است که هر ماده غذایی را بر اساس نیاز بدن‌مان مصرف کنیم و نه بر اساس واحدهای رایج و از پیش تعیین‌شده. در واقع باید این ذهنیت را که «من اگر بخواهم بستنی بخورم، باید یک عدد بستنی را بخورم» از ذهن خود پاک کنیم.
بهتر است به جای آن با خود بگوییم «من اگر بخواهم بستنی بخورم، به اندازه مورد نیاز بدن خودم، بستنی می‌خورم.»
درباره نویسنده
دكتر مينو شيرازی، به عنوان متخصص تغذيه در تورنتو مشغول فعاليت مي باشد.
وی دارای مدرک دکترای پزشکی از دانشگاه تهران و دکترای تخصصی (پی اچ دی) تغذیه از دانشگاه شهید بهشتی است. وی همچنین دارای مدرک تغذیه کل نگر و تخصص تغذیه در سیستم ایمنی از کشور کاناداست است.
دکتر شیرازی عضو سابق هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی بوده، در حال حاضر عضو انجمن متخصصین تغذیه کل نگر کانادا و انجمن متخصصین تغذیه ایرانی مقیم کانادا می‌باشد. او بیش از 18 سال سابقه موفقیت آمیز تنظیم رژیم های غذایی را دارا می باشد.
دکتر مینو شیرازی در حال حاضر در کلینیک سلامتی، تغذیه و کاهش وزن آنترک ONTRACK در تورنتو مشغول ارائه خدمات تغذیه و رژیم غذایی است.
جهت اطلاعات بیشتر می توانید به وب سایت www.drminooshirazi.com مراجعه کنید.
