داستان خانه خریدن در تورنتو از هفتاد سال پیش تاکنون
باور میکنید که اگر صد سال پیش هم در تورنتو میخواستید خانه بخرید کم و بیش با همان مسایلی روبرو میشدید که امروز هم برای خرید خانه با آنها سر و کار دارید. مسایلی از قبیل محل خانه، وام، نحوه تامین پیشپرداخت، اقساط و…
این مقاله بهسراغ چند نفر رفته که هر کدام در یک مقطع برای خرید خانه اقدام کردهاند و مشکلات و مسایل آنها را بازگو کرده است. قدیمیترینشان مردی ۹۰ ساله که از تجربه خود برای خریدن خانه در ۷۰ سال پیش میگوید.
تاریخچه بازار مسکن کانادا، بخشی از واقعیتی است که سرمایهگذاران کلان مسکن به آن توجه میکنند؛ اینکه بازار در چه زمانهایی و به چه دلایلی فراز و فرود داشته است، ابزاری را در اختیار سرمایهگذاران مسکن قرار میدهد که در تصمیمهای خود، دید بازتری داشته باشند.
هر چند درباره تاریخچه بازار مسکن کانادا، کتابها و مقالات زیادی نوشته شده است، اما این مطلب، مقدمه مقالهای است که با نگاهی تازه، تاریخ بازار مسکن کانادا را کنکاش کرده است و از دل آن، واقعیتهایی را بیرون میکشد که به کار سرمایهگذار امروزی میخورد؛ داستان سرمایهگذاریهای مسکن در کانادا.
هری بیربریر میگوید پیش از آنکه بخواهد به بازار گران قیمت مسکن پا بگذارد، به کمی کمک نیاز داشت. این داروساز اهل مونترال میگوید: «خانواده همسرم پیشپرداخت خانه را دادند». او اسیر قسطهای وام شده بود. این ماجرا برایتان آشناست؟ ممکن است اینطور باشد. اما در آن زمان یعنی سال ۱۹۵۲ قیمت خانه بیربریر ۳۰ هزار دلار بود. خانه او از آن سال تا حالا، همینطور باقی مانده است و همه چیز مثل گذشته است مگر یک چیز: صاحبخانههایی مثل بیربریر در این مدت شاهد افزایش و کاهش قیمتها بودهاند. اما از نظر بسیاری از صاحبخانههای جوانتر، نرخ مسکن فقط در یک جهت حرکت میکند و هرگز پایین نمیآید.
از سال ۱۹۹۸ قیمتها هر سال افزایش یافتهاند. تنها استثنا مربوط به رکود سال ۲۰۰۸ میشود که در آن قیمت مسکن کمی افت کرد. نرخ مسکن در کل کشور از میانگین ۱۵۲۳۸۰ دلار به ۴۴۲۲۶۴ دلار رسیده است و این افزایش ۲۰ درصدی ارتباطی به تورم ندارد. همانطور که ماجراهای زیادی در سالهای اخیر در رسانهها گفته شده است، زوجهای جوان که درآمد خوبی نیز دارند اکثرا در واحدهای بسیار کوچک زندگی میکنند. آنها به ندرت میتوانند از عهده مخارج خانههای بزرگتر در بزرگترین مراکز شهری برآیند. شکی وجود ندارد که تقریبا همه آرزوی چنین خانههایی را دارند.
بازار دیروز؛ آینه امروز
میتوانید این شرایط بازار مسکن را یک شکوفایی اقتصادی بیپایان بنامید، یک حباب فرضش کنید یا شاید آن را یک نوسان بنامید. بازار مسکن کانادا از زمان جنگ جهانی دوم افت و خیزهای بسیاری داشته است که هر یک از آنها درسهای مهمی را به خریداران و صاحبخانهها داده است. این سلسله گزارشها در خصوص چگونگی زندگی در بازار مسکن کانادا در دهههای گذشته است؛ بازاری که از جهاتی متفاوت و از جهاتی مشابه بازار مسکن کنونی کشور است.
ما امروز در کاندوهای کوچک زندگی میکنیم؟ این تنها تفاوتی نیست که نسبت به افزایش خانههای ویلایی ۲۰۰ متری بعد از جنگ حاصل شده است. حتی کمکهای پدر و مادر پولدار برای تامین بودجه پیشپرداختهای سنگین هم امروز مثل چند دهه پیش است. در ادامهی همین مطلب، مدیر کارخانه ۹۲ سالهای را خواهیم دید که برای ورود به بازار مسکن در سال ۱۹۷۴، به والدین و خانواده همسرش تکیه میکند. حتی گرایش خریداران جوان به حومههای شهر نیز قبلا در دهه ۱۹۵۰ اتفاق افتاده بود. داگ نوریس جمعیتشناس میگوید: «تعداد کودکان متولد شده در طی انفجار جمعیت پس از جنگ جهانی دوم بیشمار بود و تعداد خانهها اندک».
حدودا ۷۰ درصد کاناداییها اکنون مالک خانههایی هستند که در آن سکونت دارند. این رویایی بود که با تصمیم دولت فدرال در سال ۱۹۵۴ مبنی بر اعطای وامهای خرید خانه به وقوع پیوست. جان میرون که استاد دانشگاه تورنتو و نویسنده مقالهای در خصوص وضعیت مسکن در کانادای پس از جنگ است، میگوید: «اکثر افرادی که قصد خرید خانه دارند تمایلشان به دادن پیشپرداخت است. در گذشته نیز وضعیت مانند امروز بود».
چند کاهش قیمت تاریخی در بازار مسکن
کانادا در دهههای اخیر تنها چند بار با کاهش قیمت مسکن روبرو بوده است. در سال ۱۹۵۷ کاهش قیمت زیادی رخ داد و طی شش سال قیمتها ۱۵ درصد (نسبت به ارزش واقعی دلار) افت کرد. در ابتدای دهه ۹۰ ارزش مسکن تورنتو ۲۵ درصد کاهش یافت. بحران جدایی کبک و گریختن آنگلوفونها سبب افت بازار مسکن مونترال شد.
با وجود این حتی اکنون (و بهخصوص در آلبرتا) پدید آمدن یک بحران دیگر ناممکن نیست. میرون میگوید: « من اینگونه تصور میکنم که همه چیز خودش تکرار میشود». اما حتی او در خصوص تغییرات مثبت دنیای املاک شک دارد و میگوید:« واقعا اینگونه است؟ من دیگر مطمئن نیستم».
تصمیم داریم در چند شماره آینده آتش، شما را با سرمایهگذارانی آشنا کنیم که در سالهای دور کانادا، خانه خریدهاند و ببینیم در طول تاریخ، سرمایه آنها چه سرگذشتی داشته و امروز کجا ایستادهاند. این مقاله، مقدمهای بود که ما را با شرایط سرمایهگذاری آنها بیشتر آشنا میکرد.