کانادا و ترامپ؛ آغاز دوران جدید برای ساکنان سرزمین‌های شمالی
فهرست مطالب
حالا دیگر دونالد ترامپ رسماً رئیس جمهور ایالات متحده است. او کار خود را در دفترش آغاز کرد و بدون اتلاف وقت، بخشی از مهم‌ترین وعده‌های خود را عملی ساخت: خروج آمریکا از پیمان ترنس-پسیفیک، امضای طرح‌هایی علیه آزادی‌های زنان و آغاز تغییرات در رابطه با همه همکاری‌های بین‌المللی مهم کشور.
اما ترامپ و کانادا با هم چه خواهند کرد؟ این رابطه جدید و پیچیده چگونه خواهد بود و به کجا می‌رسد؟ آیا باید منتظر شنیدن صدای پای ترامپ در کانادا هم باشیم؟ گزارش گلوب‌اندمیل تلاش می‌کند به این سوالات پاسخ دهد.
دانلود شماره ۷۳ هفته‌نامه چاپی آتش
دونالد ترامپ روز ۲۰ ژانویه سوگند ریاست‌جمهوری را به جای آورد و اکنون دولت کانادا ناچار است خود را با فردی به عنوان رهبر ایالات متحده وفق دهد که با نفر قبلی خود و با آن کسی که طبقه‌ی سیاسی اتاوا انتظار پیروزی‌اش را داشت، تفاوت‌های چشمگیری دارد.
ترودو، که در دوران مبارزات انتخاباتی ایالات متحده، محتاطانه از حمله‌ی مستقیم به ترامپ خودداری کرد، روز دهم ژانویه در کابینه‌ی خود دست به خانه‌تکانی زد و کریستیا فریلند را به مقام وزارت امور خارجه گماشت و مسئولیت روابط سیاسی و تجاری کانادا و ایالات متحده را بر عهده‌ی او گذاشت. ترودو همچنین اندرو لزلی را که ژنرالی بازنشسته است و با فرماندهان پیشین حاضر در حلقه‌ی داخلی ترامپ رابطه دارد، به معاونت پارلمانی خانم فریلند برگزید و مسئولیت‌های ویژه‌ای در ارتباط با تقویت و بهبود پیوندهای بین کانادا و ایالات متحده به او سپرد.
مقامات کانادایی ملاقات‌هایی را با اعضای ارشد تیم ترامپ داشته و در مورد برخی موضوعات اساسی به آنها گزارش‌هایی داده‌اند. وزرای کابینه‌ی ترودو جلسات دو جانبه‌ای را با همتایان آمریکایی خود برگزار خواهند کرد. تا این لحظه چیزی که می‌دانیم این است که ترودو و ترامپ به زودی با یکدیگر دیدار خواهند کرد.
تجارت و اقتصاد؛ نگرانی کانادا کم شده است
در مورد تجارت باید گفت که کانادا و ایالات متحده در حال حاضر در تضاد کامل هستند. یکی را نخست‌وزیری لیبرال رهبری می‌کند که هواخواه سرسخت تجارت جهانی است و دیگری به تازگی رئیس جمهور ملی‌گرا و محافظه‌کاری را برگزیده است که در سخنرانی مراسم آغاز به کار خود، وعده داد شعار «نخست آمریکا» را نه تنها در تجارت بلکه در مهاجرت، سیاست خارجه و مالیات‌ها نیز تحقق بخشد.
ترامپ، در دوران مبارزات انتخاباتی موضعی مخالف در برابر پیمان همکاری‌های ترانس‌پاسیفیک، اتخاذ کرد؛ پیمانی که کانادا در ماه فوریه‌ی گذشته به آن پیوست. ترامپ در اولین روزهای کاری خود، آمریکا را از این پیمان خارج کرد. اما او همچنین قول داد که مذاکرات تازه‌ای را بر سر موافقت‌نامه‌ی تجارت آزاد آمریکای شمالی NAFTA آغاز کند و با کانادا و مکزیک به شرایط بهتری برسد. هر گونه توافق جدید بر سر NAFTA، پیامدهای چشمگیری برای کسب و کارهای کانادایی و جریان کالاها و نیروی کار بین دو کشور خواهد داشت.
ویلبر راس، وزیر بازرگانی ترامپ، معمار اصلی سیاست‌های تجاری نوین ایالات متحده خواهد بود. این سرمایه‌دار میلیاردر در جلسه‌‌‌ی معرفی خود در کنگره گفت: «تمامی جنبه‌های پیمان نفتا روی میز قرار خواهد گرفت.» او همچنین پیشاپیش به اطلاع اتاوا رسانده است که دولت ترامپ دو موضوع را به طور ویژه در دستور کار مذاکرات قرار خواهد داد: ساز و کار مستقل رفع اختلاف بین دولت‌های عضو و مقررات کشور مبدأ که مشخص می‌کند چه کالاهایی را می‌تواند بدون عوارض از مرزها عبور داد. در کنار آقای راس، رابرت لایت‌هایزر قرار خواهد داشت، که انتخاب ترامپ برای تصدی دفتر نمایندگی تجاری ایالات متحده است و پیش از این، در دولت ریگان، معاون نماینده‌ی تجاری ایالات متحده (با درجه‌ی سفیر) بوده است.
تغییرات اقلیمی؛ دو رویکرد در تضاد با هم
ترامپ یک‌بار در توییتر خود گفته بود تغییرات اقلیمی دروغی است که چینی‌ها سر هم کرده‌اند و البته بعداً گفت شوخی کرده است. او در نظر دارد که تعهدات دولت اوباما را درباره‌ی مهار آلودگی‌های ناشی از گازهای گلخانه‌ای به طور کامل لغو و صنایع مبتنی بر ذغال سنگ را احیا کند. ترامپ در همان ابتدای کار، حمایت خود را از احداث خط لوله‌ی Keystone XL در آلبرتا اعلام کرد.
ترودو، که دولت او نوامبر گذشته در کنفرانس پاریس تعهدات بلندپروازانه‌ای را در زمینه‌ی کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی بر عهده گرفت، می‌خواهد در کانادا برنامه‌ای ملی برای قیمت‌گذاری بر روی تولید کربن پیاده شود. اما جلب موافقت نخست‌وزیران استانی با دشواری صورت گرفته است و تکیه زدن ترامپ بر کرسی قدرت می‌تواند تهدیدی برای این وضعیت شکننده باشد.
ناتو و سیاست خارجی؛ متحد اصلی یا پیمانی منسوخ؟
دیدگاه‌های ترودو و ترامپ درباره‌ی نقش ناتو بسیار متفاوت است و یافتن زمینه‌های مشترک در خصوص سیاست‌های امنیتی در سطح جهان، ممکن است کار دشواری باشد.
ترامپ می‌گوید سازمان ۲۸ عضوی پیمان آتلانتیک شمالی منسوخ شده است. او گفتگوهای گرمی را با روسیه آغاز کرده است؛ کشوری که پس از الحاق شبه جزیره‌ی کریمه‌ی اوکراین به خاک خود، رابطه‌ی پرتنشی را در شرق اروپا با ناتو تجربه می‌کند.
ژنرال بازنشسته جیمز ماتیس، وزیر دفاع انتخابی ترامپ، ظاهراً دیدگاه مثبت‌تری درباره‌ی ناتو دارد. او روسیه را به تلاش برای شکستن این پیمان متهم ساخته است.
در همین حال، کانادا نیروهای نظامی خود را برای کمک به ناتو در باز داشتن فعالیت‌های خصمانه‌ی روسیه در اروپا به لتونی فرستاده و ترودو گفته است که به حمایت خود از این پیمان ادامه خواهد داد. خانم فریلند وزیر امور خارجه‌ی ترودو نیز از منتقدان صریح ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه است و از زمان وضع تحریم‌ها علیه روسیه در زمان دولت محافظه‌کار پیشین به دنبال الحاق کریمه، از ورود به خاک آن کشور منع شده است.
برابری جنسیتی؛ جدال برای آرمان‌هایی متفاوت
ترودو که به گفته‌ی خودش فمینیست است و کابینه‌ی ۲۰۱۵ او با تعداد زن و مرد مساوی در سراسر جهان خبرساز شد، ترکیب بسیار نامتجانسی را با ترامپ می‌سازند، چرا که ترامپ در تمام طول دوران مبارزات انتخاباتی به‌خاطر اظهارات توأم با تبعیض جنسیتی علیه خانم کلینتون و دیگران در معرض انتقادهای آتشین قرار داشت.
همچنین ویدئویی مربوط به سال ۲۰۰۵ از ترامپ منتشر شد که در آن به دستمالی کردن بدن زن‌ها به خود بالیده بود و نیز بیش از ده زن ادعا کرده‌اند که ترامپ آنها را مورد آزار جنسی قرار داده است.
هزاران زن، از جمله بسیاری از کانادایی‌ها، روز ۲۱ ژانویه در شهرهای مختلف راهپیمایی کردند و در سراسر جهان حمایت‌های زیادی از این راهپیمایی در واشینگتن صورت گرفت.
مسائل نژادی و مهاجرت؛ دیوار فرو می‌ریزد؟
شعارهای ضد مهاجرتی ترامپ، از جمله قول ساختن یک دیوار در طول مرز مکزیک، حمایت گروه‌های معتقد به برتری نژاد سفید و محافظه‌کاران راست‌گرای افراطی را از او به همراه داشت و هراس از شروع دوران جدیدی از نژادپرستی در آمریکا را بر انگیخت؛ هراسی که گویی بلافاصله بعد از انتخابات تحقق یافته است، چرا که در همین مدت کوتاه صدها حادثه‌ی نژادپرستانه از سوی شبکه‌های اجتماعی گزارش شده است.
ترامپ، پس از برگزیده شدن به عنوان رئیس جمهور، ممکن است از طرح‌های افراطی‌تر فاصله بگیرد؛ بعد از انتخابات جمله‌ی مربوط به ممنوعیت ورود مسلمانان به آمریکا، بی‌سروصدا از وب‌سایت کمپین ترامپ حذف شد، اما سپس دوباره آن را برگرداندند و حالا ترامپ به جای ممنوعیت کامل، از «بررسی‌های شدید» سخن می‌گوید.
اما منتقدان می‌گویند که پیروزی ترامپ و پایگاه مردمی سفیدتر و ثروتمندتری که این پیروزی را محقق ساخت، بر گفتگوهای آمریکا درباره‌ی مسائل نژادی و عدم رواداری تأثیری منفی گذاشته است و کانادا نیز از این تأثیر برکنار نخواهد بود.
محافظه‌کاری کانادایی؛ روح ترامپ در کالبدی جدید
حزب محافظه‌کار کانادا در ماه می رهبری جدید برخواهد گزید و در حالی که این حزب به دنبال چهره‌ای جدید است که بتواند قدرت را از دست لیبرال‌ها در بیاورد، دست کم یکی از نامزدها نشان داده که درس‌هایی از موفقیت ترامپ گرفته است. کلی لیچ، در ایمیلی که برای دریافت کمک‌های مالی به حامیان فرستاد، گفت آمریکایی‌ها با انتخاب ترامپ «نخبگان سیاسی را بیرون انداختند.» او همچنین اضافه کرد: «این پیام شادی آفرینی است که باید آن را به گوش مردم کانادا نیز برسانیم.» سایر محافظه‌کاران از ورود ترامپیسم به کانادا نگران هستند و برخی ناظران می‌گویند آنها صرفاً به این دلیل به حزب محافظه‌کار پیوسته‌اند که علیه خانم لیچ رأی بدهند.
این مقاله را با این جمله به پایان می‌بریم؛ شبی که ترامپ انتخابات را برد، علاقه‌ی آمریکایی‌ها به رفتن به آن سوی مرزهای شمالی ناگهان افزایش فوق‌العاده‌ای یافت، به گونه‌ای که وب‌سایت وزارت مهاجرت، پناهجویان و شهروندی کانادا به دلیل ترافیک زیاد از دسترس خارج شد.
