چهل روز گذشت، جعبه سیاه هنوز باز نشده و اختلافات همچنان ادامه دارد
همزمان با چهلمین روز درگذشت قربانیان سرنگونی هواپیمای اوکراینی در تهران، هنوز کشمکش‌ها بر سر بازخوانی جعبه‌های سیاه ادامه دارد. ایران می‌گوید که توان فنی برای خواندن جعبه‌های سیاه را ندارد، اما خواندن جعبه‌های سیاه حق ایران است و آن را در اختیار کشور ثالثی قرار نمی‌دهد.
کانادا و سایر کشورهایی که شهروندان آنها در این هواپیما جان باخته‌اند اصرار دارند که ایران هر چه زودتر جعبه‌ها را در اختیار فرانسه برای رمزگشائی قرار دهد.
جاستین ترودو که به دلیل دیدار خود در هفته گذشته در مونیخ با محمد جواد ظریف مورد انتقاد قرار گرفته می‌گوید که با او دیدار کردم تا به او بگویم همکاری با یکدیگر در این زمینه چقدر مهم است.
خبرنگار آتش از تازه‌ترین خبرها در این زمینه گزارش می‌دهد.
درست چهل روز پیش در ۸ ژانویه دقایقی پس از ساعت ۶ صبح یک هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ از تهران به مقصد کی‌یف اوکراین پرواز کرد ولی در همان دقایق اول سقوط کرد و همه ۱۷۶ مسافر آن جان باختند. ایران بلافاصله اعلام کرد که سقوط ناشی از اشکال فنی در هواپیما بوده، اما از همان ابتدا تردیدهایی در این زمینه مطرح بود.
جاستین ترودو نخست وزیر کانادا نخستین مقام رسمی در دنیا بود که رسما گفت ما معتقدیم هواپیما بر اثر اصابت موشک سقوط کرده است. سه روز بعد یعنی ۱۱ ژانویه ستاد کل نیروهای مسلح ایران رسما تائید کرد که هواپیما بر اثر اصابت دو موشک سقوط کرده و آن را ناشی از خطای انسانی دانست.
حالا چهل روز از این سقوط گذشته ولی ورای همه کشمکش‌ها و اختلافات، موضوع اصلی جعبه‌های سیاه هواپیماست که تاکنون رمز ناگشوده باقی مانده است. ایران در این زمینه به قوانین بین‌المللی هوانوردی استناد می‌کند و می‌گوید که جعبه سیاه باید در کشوری گشوده شود که سانحه در آن اتفاق افتاده است. اما ایران اذعان دارد که تکنولوژی لازم برای چنین کاری را ندارد.
کانادا و کشورهائی که شهروندان آنها در این هواپیما جان باخته‌اند اصرار دارند که ایران جعبه‌ها را در اختیار فرانسه بگذارد و ایران تاکنون آن را نپذیرفته است.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به تازگی در مصاحبه‌ای با شبکه ان بی سی آمریکا گفته که ایران قادر به استخراج اطلاعات جعبه سیاه هواپیمای سقوط کرده اوکراین نیست، اما وی گفت که تهران جعبه سیاه این هواپیما را به دولت‌های خارجی تحویل نخواهد داد.
در همین رابطه «فرانسوا فیلیپ شامپیِن» وزیر امور خارجه کانادا در گفت و گو با بخش جهانی بی بی سی می‌گوید: «در یک ماه گذشته، ایران خواسته تجهیزات لازم برای خواندن این جعبه‌های سیاه را به دست آورد، اما اگر بعد از این همه مدت این اتفاق نیفتاده است، پس باید به راه حل های دیگر فکر کرد.»
وی با یادآوری این که فرانسه به ایران پیشنهاد داده تا خواندن جعبه سیاه در آن کشور انجام شود، گفت: «اوایل، ایرانی‌ها با نهادهای ایمنی حمل و نقل در آمریکا، کانادا و فرانسه تماس گرفتند و من متن مکاتبات آنها را دیدم. تمام این نهادها به ایران گفته‌اند که نمی‌شود این تجهیزات را به ایران بفرستند. این تجهیزات را اصلا نمی‌شود جابجا کرد. این تجهیزات بیشتر شبیه یک لابراتور هستند و نمی‌شود تمام یک لابراتوار را به ایران برد.»
وزیر خارجه کانادا با اشاره به پیوست شماره ۱۳ کنوانسیون جهانی هوانوردی که می‌گوید اطلاعات جعبه سیاه باید بدون تاخیر خوانده شود: «همانطور که به وزیر خارجه ایران گفتم این که کشورها این بند بدون تاخیر را هر طور دلشان بخواهد تفسیر کنند، بدعتی در نظم و قوانین بین‌المللی می‌گذارد.»
وی گفت: «این مساله، یک راه حل دارد؛ جعبه سیاه را به فرانسه بفرستید تا در حضور مقامات ایران، فرانسه، کانادا، اوکراین و بقیه، اطلاعات آنها دانلود و آنالیز شود. این گونه کاملا شفاف خواهد بود.»
شامپیِن گفت: «من همیشه گفته‌ام بهترین راه مقابله با بی‌اعتمادی، شفافیت است و جهان خواهان شفافیت است. خانواده‌های ایرانی هم می‌خواهند بدانند که چه اتفاقی افتاده است و به همین خاطر ما به ایرانی‌ها گفته‌ایم «می‌دانیم که بر اساس کنوانسیون شما حق دارید» اما باید قبول کرد که بعد از ۳۰ روز اگر هنوز موفق نشدید، باید به گزینه‌های دیگر هم فکر کنید.»
دیدار پرحاشیه نخست وزیر کانادا با محمد جواد ظریف
از سوی دیگر جاستین ترودو نخست وزیر کانادا روز جمعه در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران دیدار کرد، اما مذاکرات بعد میان وزرای خارجه ایران و کانادا ادامه یافت. شامپیِن در این دیدار تصریح کرده بود که کانادا به دنبال نتیجه‌گیری، پاسخگویی، شفافیت و عدالت برای قربانیان این تراژدی است که باید از طریق تحقیقات معتبر و شفاف به نتیجه برسد.
شامپیِن در این دیدار تأکید کرده گروه هماهنگی و پاسخگویی بین‌المللی ترجیح می‌دهد که ایران برای رمزگشايی از جعبه‌های سیاه از تسهیلات ارائه شده توسط فرانسه استفاده کند که از ظرفیت فنی برای انجام این کار برخوردار است.
شامپین همچنین بر اهمیت تأمین خسارت عادلانه برای خانواده‌های قربانیان، براساس معیارهای بین‌المللی تأکید کرده است.
ملاقات جمعه ترودو با ظریف در داخل کانادا با واکنش‌هائی روبرو شد.
جاستین ترودو، بعدا درباره علت این دیدار خود گفت: «من به خانواده‌ها قول داده‌ام که هر کاری را که می‌توانم انجام دهم تا مطمئن شوم آنها پاسخ می‌گیرند که ما (درباره سرنگونی هواپیما) تحقیقات تام و کامل داشته باشیم تا دقیقا بدانیم که چه اتفاقی افتاد.»
ترودو گفت با وزیر امور خارجه ایران دیدار کرده تا به او بگوید همکاری با یکدیگر در این زمینه چقدر مهم است.
گلوبال نیوز نوشته که مقام‌های کانادا گفته‌اند دلیل حضور ترودو در نشست وزیران امور خارجه دو کشور این بوده که نشان دهد کشورش در مورد تحقیقات در مورد سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین جدی است.
